نگرانی در از بین رفتن حوزه صنایع دستی وجود ندارد/ فروش، مهمترین چالش در حوزه صنایع دستی

به گزارش برنا، برنامه زنده «به وقت ایران» هفتم بهمن ماه با حضور دکتر سیدغنی نظری خانقاه سخنگوی فراکسیون صنایع دستی مجلس شورای اسلامی و دکتر پویا محمودیان معاون صنایع دستی وزارت گردشگری با موضوع صنایع دستی ایران و چالش های پیش روی آن از شبکه هفت سیما روی آنتن رفت.

دکتر پویا محمودیان معاون صنایع دستی وزارت گردشگری عنوان کرد: صنایع دستی جمهوری اسلامی ایران، سومین کشور تولید کننده صنایع دستی جهان از لحاظ تنوع می باشد. بیش از 95رشته فعال و صدرنشین جدول جهان، از لحاظ ثبت شهرها و روستاهای جهانی است. 11 شهر و 3روستا،جهانی هستند و کشور ما صدرنشین این جدول است وپس از آن کشور چین با فاصله نسبتا زیادی دومین کشور از لحاظ ثبت شهرها و روستاهای جهانی در دنیا به حساب می آید. بنابراین،جایگاه ما از منظر تولید و تنوع رشته ها و شهرها و روستاهای جهانی، جایگاه بسیار ویژه و خاصی در جهان دارد. به همین دلیل کشور جمهوری اسلامی ایران، در حوزه صنایع دستی به عنوان یک کشور مرجع مطرح می شود.

وی افزود: برداشت و تعریف کشور جمهوری اسلامی ایران با سایر کشورهای جهان در حوزه صنایع دستی متفاوت است. در کشورما صابون سازی و شمع سازی را جزو صنایع دستی به حساب نمی آورد. اما در سایر کشورهای دیگر مانند آلمان اینطور نیست و یا در کشور لبنان یکی از بارزترین صنایع دستی آن صابون سازی است.

محمودیان با بیان اینکه خلاقیت و نوآوری موتور محرکه صنایع دستی نسل جدید است، گفت: اینکه روزی صابون سازی یا شمع سازی را درکنار قلم زنی، آبگینه، فرش، سفال، منبت و معرق به عنوان صنایع دستی به حساب بیاوریم، قطعا مستلزم بازنگری نظریه پردازان و کسانی است که از لحاظ تئوری اشراف کامل بر هنرهای صناعی این کشور با پشتوانه چندهزارساله دارند. یکی از مزیت های ایران برای رشته های صنایع دستی پشتوانه چندهزار ساله آن است. 

وی تصریح کرد: سه بخش مشخص آموزش، تولید و فروش در حوزه صنایع دستی کشور تعریف شده است. که هر کدام از این بخش ها، مستلزم برنامه ریزی های جداگانه و هماهنگ با جنس فعالیت خود هستند. اگر هر حوزه ای نقشه راه و برنامه مدون نداشته باشد، قطعا نمی تواند به هدف گذاری در مسیر رشد و توسعه دست یابد. 

محمودیان عنوان کرد: تمام تلاش معاونت صنایع دستی و هنرهای سنتی ستاد وزارت خانه و به تبع آن در سی و یک استان کشور آن است که بتواند یک برنامه جامع در حوزه صنایع دستی متناسب با ظرفیت های گردشگری و میراث فرهنگی داشته باشد. 

وی افزود: صنایع دستی کشور از عدم برنامه ای مدون رنج نمی برد، در برنامه ریزی های کوتاه مدت و میان مدت در این حوزه، در هر سه حوزه توانستیم موفقیت های بسیار خوبی کسب کنیم و آنچه که در دست تدوین است برنامه ریزی بلند مدت در این حوزه است. سندهای کشور در این حوزه از دو تا پنج سال تدوین می شوند در حوزه هنر و صنایع دستی نیز با توجه به ظرافت های این حوزه این مسائل باید کامل لحاظ شود. 

محمودیان با اشاره به اینکه نگرانی در حوزه از بین رفتن صنایع دستی نخواهیم داشت، اذعان کرد: از ابتدای دولت تدبیر و امید تا به کنون، توانسته ایم از منسوخ شدن 99رشته صنایع دستی با برنامه ریزی های کنونی و زنده سازی و بازگرداندن آنها به چرخه تولید جلوگیری کنیم و این نشان از یک برنامه ریزی مناسب دارد. 

وی با بیان اینکه بدون شک مشکلاتی در حوزه صنایع دستی وجود دارد، افزود: کرونا نفس صنعت گران و هنرمندان کشور را به شماره انداخته و ضرر و زیان بسیاری را متحمل شدیم. از اسفندماه سال گذشته تمام نمایشگاه ها، بازارچه ها صنایع دستی تعطیل بوده و صادرات چمدانی کشور با وقفه ها و رکودهای بی سابقه ای همراه بود و در کنار آن عدم گردشگر داخلی و خارجی و با توجه به شرایط اقتصادی صنایع دستی جایگاه خود را در سبد خانوار از دست داده و این عوامل باعث شده تا صنعت گران و هنرمندان کشور زیان های بسیاری را متحمل شوند. 

محمودیان خاطرنشان کرد: سامانه ای در وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی با تولی گری صنایع دستی و هنرهای سنتی با هدف ساماندهی به وضعیت کسب و کارهای صنایع دستی وجود دارد که یکی از عمده ترین رسالت های این سامانه ارائه مجوزهای تولید کارگاه انفرادی، جمعی و کارت صنعتگری است. بنابراین؛ براساس آمار، بالغ بر498هزار نفر از کل 31استان کشور، در این سامانه ثبت نام شده اند. لیکن، برآورد ما از خانواده بزرگ صنایع دستی کشور چیزی بیش از دو میلیون و پانصد هزار نفر است که هنوز به این سامانه رجوع نکردند و اطلاعات آنها ثبت نشده، امید است با هدف گذاری صورت گرفته، اطلاعات سایر عزیزان نیز در این سامانه ثبت و ضبط شود. 

وی در خصوص ویژگی های این سامانه گفت: افرادی که در این سامانه ثبت نام می کنند، دارای کارت شناسنامه هنرمندان خواهند شد که به این واسطه می توانند در نمایشگاه های داخلی و خارجی شرکت کنند و از تسهیلات و بیمه بهره ببرند. 

محمودیان این نوید را داد که آئین نامه ماده 14 به دیبرخانه هیئت دولت برای تصویب و ابلاغ فرستاده شده و حداکثر تا یک ماه دیگر شاهد ابلاغ آئین نامه ماده 15نیز در کمیسیون اصلی فرهنگی هیئت دولت خواهیم بود. 

وی در پایان گفت: براساس آمار گمرکات از سال 93، تا قبل از شرایط کرونا صادرات صنایع دستی با رشد پیوسته روبه رو بود و مهمترین چالش در حوزه صنایع دستی بحث فروش است. فروش کلیدی ترین و اساسی ترین مسئله صنایع دستی ماست. 

در ادامه برنامه؛ دکتر سیدغنی نظری خانقاه سخنگوی فراکسیون صنایع دستی مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: صنایع دستی نتوانسته وارد عرصه عمومی جامعه شود و در بین مردم حضور داشته باشد. 

وی افزود: در رسانه ملی به راحتی عنوان می شود که کشور ما در حوزه صنایع دستی صدر نشین است اما آیا واقعیت های بیرونی نشان دهنده این مسئله است؟ و آیا در بعد کیفیت نیز صدر نشین هستیم؟

خانقاه همچنین عنوان کرد: بحث هایی که طی جلساتی که تاکنون با وزارت میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی داشتیم محور گفت و گو و بحث در مجموع سه جلسه، 80درصد در حوزه گردشگری، 20درصد در حوزه میراث فرهنگی و صفردرصد در حوزه صنایع بوده و متاسفانه نگاه وزارت به این موضوع عملا نشان دهنده اهمیت به حوزه صنایع دستی نیست. 

وی با بیان اینکه آمارها در حوزه های مختلف صنایع دستی، گردشگری و میراث فرهنگی چندان بازگوی واقعیت نیست، گفت: یک دهه است که وضعیت صنایع دستی کشور روند نزولی داشته و نمی توان گفت که تنها کرونا عامل بوده بلکه کرونا مزید بر علت است. 

خانقاه با بیان اینکه قانون جامع حمایت از هنرمندان صنایع دستی در مجلس به تصویب رسیده است، توضیح داد: از لحاظ قانون در این حوزه هیچ گونه مشکلی وجود ندارد، برای بهره مند شدن ذی نفعان این قانون، باید آئین نامه اجرایی وجود داشته باشد و می بایست دولت به تنظیم آن بپردازد. 

وی تاکید کرد: واقعیت این است که از ظرفیت رایزن های فرهنگی در حوزه صنایع دستی غافل شده ایم، نزدیک به هشتاد رایزن فرهنگی در خارج از کشور داریم که می توانند در امر فرهنگسازی به ما کمک کنند. 

خانقاه همچنین با اشاره به اینکه بحث سازمان های مردم نهادNGO))مغفول واقع شده است، گفت: در حوزه صنایع دستی باید سازمان های مردم نهاد تشکیل و حمایت شوند. 

برنامه «به وقت ایران» در فصل دوم با رویکرد مهارتی و با ساختار گفتگومحور به تهیه کنندگی علیرضا عاصم یوسفی با اجرای ناصر خیرخواه روزهای یکشنبه و سه‌شنبه ساعت ۲۱:۴۵ تا ۲۳ به صورت زنده روی آنتن شبکه آموزش می رود.