اندازه این پرنده حدودا ۲۴ سانتی متر است. پرندهای درخت زی است و در جنگلهای برگ پهن یا مکانهایی که درختان بلند و مسن دارد یا در پارکهای پردرخت و باغهای میوه زندگی میکند و این مکانها زیستگاه مناسبی برای این پرنده است. معمولاً نزدیک به نوک درخت، خود را در بین شاخ و برگ پنهان میکند.
پری شاهرخ به طور کلی در بیشتر مناطق ایران مهاجر عبوری است. در نواحی شمال خراسان، نواحی جنوبی دریای خزر، دامنههای جنوبی البرز مرکزی و نواحی شمال غرب کشور و غرب زاگرس تابستانگذرانی میکند.
پری شاهرخ عموما از لارو حشرات و حشرات تغذیه می کند ولی امکان دارد از میوه هایی مثل توت و انجیر هم استفاده کند. به علت علاقه این پرنده به انجیر در بعضی مناطق «انجیر خوار» نامیده میشود. صدای بسیار زیبایی دارد و زمان خواندن به مانند این است که فلوت نواخته میشود.
پرنده نر و ماده این گونه متفاوت است. پرنده نر سر و روتنه و زیرتنه زرد رنگ همراه با دم و بالهایی به رنگ سیاه دارد. همچنین فاصله بین چشم تا منقار هم به رنگ سیاه است. چشمها مایل به قرمز و پاها خاکستری است. در پرنده ماده بالغ سر، روتنه، دمگاه و پهلوها زرد مایل به سبز تا سبز روشن است. مابقی زیرتنه سفید همراه با رگههای خاکستری است.
به دلیل قطع درختان کهنسال یا از بین رفتن درختان متنوع در پارکها و باغهای میوه، همچنین یکدست بودن درختان در مناطق جنگل کاری شده، جمعیت این پرنده در ایران رو به کاهش است.
از اواسط اردیبهشت ماه، با تشکیل قلمرو، جوجهآوری پری شاهرخ آغاز میشود. در زمان زادآوری آشیانه خود را در محل انشعاب شاخههای افقی به صورت آویزان میسازد و لبههای آن را به دو شاخه مربوطه متصل میکند.
لانه این گونه به شکل کاسهای بافته شده از ساقههای بلند علوفه، پوسته درختان و پشم است که داخل آن را با پشم، مو و سایر الیاف نرم گیاهی میپوشاند. تک همسر است و بین ۳ تا ۴ و گاهی شش تخم میگذارد؛ بین ۱۴ تا ۱۵ روز طول میکشد تا جوجه ها از تخم بیرون بیایند.
این پرنده در اسارت میمیرد.
راسته : گنجشک سانان
تیره : پری شاهرخان
سرده : پری شاهرخ
گونه: O. oriolus
نام ترکی : اجاره دار
...................................
سولماز عظیمزاده/ فعال محیط زیست
عکس: غلامرضا فرخنسب