حل مشکل آب فقط بر عهده یک سازمان نیست/ تمام قسمت‌های دخیل در موضوع آب باید به دنبال پاسخ مناسب برای حل مسائل باشند

به گزراش برنا به نقل از وزارت نیرو، «رضا اردکانیان» روز دوشنبه در آئین افتتاح «رویداد ملی آب مشهد» که با حضور اساتید، دانشجویان و فعالان حوزه آب کشور به میزبانی دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد، اظهار داشت: برگزاری این همایش‌ها کمک می‌کند تا دیدگاه‌های مختلف با توجه به مشکلات متفاوت که در کشورمان وجود دارد بررسی شود و اگر پیش از این راهکارهایی به صورت علمی یا بومی در این رابطه اجرایی شده است به اشتراک گذاشته تا باعث افزایش آگاهی شود.
وی افزود: دانشگاه به‌عنوان بخشی علمی که می‌تواند در سیاست‌گذاری‌های علمی وارد شود، می‌تواند در بررسی نتایج به دست آمده تاثیر گذار باشد. وضعیت کشور به گونه‌ای است که بیشتر مناطق ایران در نواحی گرم و خشک قرار دارد و بر این اساس باید دیدگاه‌های مختلف متخصصان این حوزه جمع آوری و بررسی شود و سعی بر این است که مشکل کم‌ آبیاری و مدیریت آب‌های نامتعارف در کشاورزی، صنعت و پارامترهای دیگر، متناسب با شرایط مناطق باشد.
اردکانیان اظهار داشت: در دولت دوازدهم در شرایطی کار کردیم که کشور خشک‌ترین سال آبی در ۵۰ سال اخیر را می‌گذراند. سال ۹۶ تا ۹۷ خشک‌ترین سال آبی در ۵۲ سال اخیر در کشور بود.
وی تاکید کرد: انتظار من و مجموعه وزارت نیرو از این همایش این است که با تکیه بر توان داخلی و به منظور ارتقای سیستم خدمت‌رسانی در حوزه آب به ارائه پیشنهادهای کاربردی با تاکید بر فناوری‌‌های نوین روز آب (Watech) در حوزه ارتقای شبکه آبرسانی و بهینه‌سازی و پایش مصرف آب در شبکه‌های مهم شهری و روستایی و پیوند چرخه آب و اکولوژی برای پایداری در شرایط تغییر اقلیم و محدودیت‌های اقتصادی پرداخته شود.‌

فناوری‌های نوین روز آب باید بر اساس وضعیت موجود کشور طراحی شود
وزیر نیرو گفت: فناوری‌های نوین روز آب یعنی Watech برای بهینه سازی مصارف آب در حوزه صنعتی و خانوار باید بر اساس وضعیت موجود کشور و سازگار با برخی از مشخصه‌های اجتماعی- اقتصادی خانوارها و بنگاه‌های تولیدی در ایران طراحی شود.
وی افزود: بهره‌گیری از دستاوردهای شرکت‌های دانش بنیان و استارتاپ‌ها که ذیل این رویداد ملی معرفی می‌شوند و استفاده از پتانسیل علمی و نوآورانه آنها می‌تواند در این زمینه راهگشا باشد.
وی گفت: با همه پیشرفت‌ها، این واقعیت را نیز باید پذیرفت که جهت تحقق اهداف و دستیابی به جایگاه مناسب در حوزه آب، مسیری طولانی و دشوار در پیش است و این مهم جز با همت و انگیزه تک تک افراد مرتبط تحقق نخواهد یافت.
وی گفت: رویداد ملی آب مشهد اتفاق مبارکی است که باید آن‌ را در حل چالش‌ها و مسایل روز کشور در زمینه آب به فال نیک گرفت؛ چرا که با برگزاری همزمان چندین همایش و جشنواره، موجبات تبادل اطلاعات و تجربیات، بیان مسایل و چالش‌ها و ارائه راهکار در بین علاقه‌مندان و دست‌اندرکاران علمی و اجرایی صنعت آب کشور را در سطح کلان فراهم کرده است.
اردکانیان همچنین با مقایسه عملکرد وزارت نیرو در بخش آب، از سال 57 تا کنون اظهار داشت: جمعیت زیر پوشش آبرسانی روستایی با رشد 82.5  درصدی مواجه شده که سهم دولت تدبیر و امید در این وضعیت، بهره‌مندی سالیانه یک میلیون و 160 هزار نفر روستایی از آب شرب سالم است.
وی افزود: سدهای ملی از 19 مورد در سال 1357 به 201 سد در سال 1400 خواهد رسید که از این میزان هر 51 روز یک سد در دولت تدبیر و امید بهره‌برداری شده است.
وزیر نیرو اظهار داشت: در همین دوره، شبکه‌های آبیاری و زهکشی از 552 هزار هکتار به دو میلیون و 458 هزار هکتار رسیده که احداث سالانه 42 هزار هکتار آن در دولت تدبیر و امید رخ داده است.
وی، افزایش تعداد تصفیه‌خانه‌های آب شهری و فاضلاب شهری به ترتیب از 27 به 175 عدد و از 4 به 269 عدد از سال 1357 تا سال 1400 را برگ زرین دیگری در کارنامه اجرایی وزارت نیرو پس از انقلاب عنوان کرد که سهم دولت تدبیر و امید در این مهم، بهره‌برداری سالانه 7 تصفیه‌خانه آب و هر 28 روز یک تصفیه‌خانه فاضلاب است.
اردکانیان ادامه داد: از دیگر اقدامات سرنوشت‌ساز صورت گرفته در وزارت نیرو، به منظور ارتقا و بهبود خدمت‌رسانی پایدار، یکپارچه‌سازی شرکت‌های آب و فاضلاب شهری و روستایی بود.
وی گفت: این کار با هدف سازماندهی بهتر سازمان اداری بخش آب و فاضلاب، سرعت دادن به برنامه‌های آبرسانی روستایی، استفاده بهتر از امکانات موجود و منابع انسانی، ظرفیت‌های تخصصی و منابع مالی و در نهایت ارتقای کیفیت خدمات قابل ارائه به هموطنان پس از تصویب هیئت وزیران در آذرماه 1398 از ابتدای سال جاری انجام شد.
وزیر نیرو از جمله دستاوردهای این اقدام به تسهیل در خدمت‌رسانی و پاسخگویی به مشترکان روستایی، هم‌افزایی ظرفیت‌های  تخصصی، فنی و اجرایی، تسهیل در تعاملات نمایندگان مجلس و مقامات استانی، همسانی سازمانی با دیگر دستگاه‌های  خدمت‌رسان در استان‌ها، تسهیل امر مدیریت و نظارت شرکت مادر تخصصی و وزارت نیرو، کوچک‌سازی دولت و کاهش هزینه‌های اداری و مدیریتی اشاره کرد.
اردکانیان همچنین اظهار داشت: موضوع بازطراحی ساختار آب کشور همیشه هم در کشور ما و هم در دیگر نقاط جهان به‌ویژه مناطقی که با محدودیت منابع آب و یا ناهمگونی زمانی و مکانی بارش‌ها مواجه هستند، موضوع مهمی است.
وی یادآوری کرد: اصلاح تقسیمات کشوری در دی ماه سال  1316 بر اساس قانون «تقسیمات کشوری و وظایف فرمانداران و بخشداران» ایران را به 10 استان تقسیم کرد که این شکل‌گیری بر اساس حوضه آبریز بوده که به مرور زمان بنا به ملاحظات سیاسی به شکل کنونی آن تغییر یافته است.
وزیر نیرو خاطرنشان کرد: به منظور انجام این بازطراحی، پس از تلاش‌های فراوان و اخذ مشارکت صاحبنظران و کارشناسان، موفق به نهایی کردن و ابلاغ ساختار جدید مدیریت آب کشور شدیم؛ به این معنا که دفاتر ذیل معاونت آب و آبفای وزارت نیرو و شرکت مدیریت منابع آب ایران، در یکدیگر ادغام شده و ساختار این شرکت، بر اساس مدیریت بهم‌پیوسته حوضه‌های آبریز خواهد بود.
وی افزود: در این ساختار جدید، 9 حوضه آبریز در نظر گرفته شده است. با مدیریت حوضه آبریز که یک مدیریت مشارکتی بین وزارتخانه‌های نیرو، جهاد کشاورزی، کشور و صمت، سازمان حفاظت محیط زیست و همه دستگاه‌های مرتبط با آب و نیز مجموعه‌های مردم نهاد و ظرفیت‌های دانشگاهی خواهد بود، برای استان‌های مستقر در هر حوضه آبریز این نوید را خواهد داد که در آینده از بروز برخی تنازعات استانی در موضوع آب فاصله جدی می‌گیریم و تمرکززدایی قابل ملاحظه‌ای در اجرای امور و طرح‌ها خواهیم داشت.
اردکانیان اظهار داشت: توجه به این نکته ضروری است که هیچ نهاد یا سازمانی نمی‌تواند به تنهایی یک برنامه حوضه آبریز را اجرا و یا اراده خود را بر موسسات و نهاد‌های مستقل دیگر تحمیل کند و همکاری و مشارکت ذی‌نفعان و ذی مدخلان لازمه فرایند مدیریت برنامه‌ریزی حوضه آبریز است.

وی در ادامه از جمله اقدام‌های مهم و تأثیرگذار در موضوع مدیریت مشارکتی حوضه‌های آبریز به راه‌اندازی کارگروه ملّی سازگاری با کم آبی بوده اشاره کرد و گفت:  ایجاد این کارگروه در اسفند 1396 به استناد اصل یکصد و سی و هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران تصویب و توسط معاون اول رئیس جمهور ابلاغ شد.
اردکانیان افزود: تاکنون برای 19 استان، برنامه سازگاری با کم آبی در این کارگروه مصوب شده و تا پایان سال برای کل استان‌های کشور، این برنامه آماده و تصویب خواهد شد.
وی گفت: تا زمان تهیه نقشه راه حوضه آبریز، این برنامه‌های مصوب، به عنوان اولین سند مورد توافق دستگاه‌های اجرایی در اولویت اجرا قرار خواهند داشت. این برنامه کمک موثری در حفظ منابع آبی است و نیز روش مصرف آب مطابق نیاز هر منطقه را مشخص خواهد کرد.
وزیر نیرو اظهار داشت: استفاده پایدار و منطقی از تمامی ظرفیت‌های کشور، در وزارت نیرو همواره مورد توجه بوده است. با وجود تغییر اقلیم و خشک بودن کشور، در شمال و جنوب به منابع خدادادی آب دریا دسترسی وجود دارد. بنابراین منابع و مصارف ۱۷ استان کشور در منطقه مرکزی و حاشیه جنوبی برای استفاده از آب دریا بررسی شده است.
وی خاطرنشان کرد: تاکنون به میزان ۲۶ میلیارد متر مکعب مجوز برداشت آب بدون نمک‌زدایی به استان‌های هرمزگان، بوشهر و سیستان و بلوچستان داده و علاوه بر این مجوز ۴.۴ میلیارد متر مکعب نمک‌زدایی نیز اعطا شده است.
وزیر نیرو همچنین با اشاره به پویش #هرهفته_الف_ب_ایران اظهار داشت: این پویش، تلاشی است که نشان دهیم ایرانیان امیدوار و سختکوش در هر شرایطی، در سخت‌ترین روز‌های تحریم و مخاصمه‌های خارجی، به سازندگی و آبادانی کشور خویش همت می‌گمارند.
وی افزود: وزارت نیرو با وجود تحریم و تنگناهای مالی در دولت تدبیر و امید، مجموعه‌ای از طرح‌های مهم زیرساختی را اجرا کرده که هر کدام بر سرمایه‌های اندوخته مردمان این سرزمین می‌افزاید.
اردکانیان گفت: علاوه بر پروژه‌های ساخت و سازی، پروژه‌های ساز و کاری نیز در بخش‌های آب و فاضلاب در دستور کار قرار دارد که هر چند این پروژه‌ها به طور مستقیم به ساخت سد یا نیروگاه ختم نمی‌شود، اما تسهیل کننده اجرای پروژه‌ها، سرعت دهنده خدمت‌رسانی به مردم، افزایش راندمان و کاهش بروکراسی اداری است.
وی در ادامه از جمله فعالیت‌های مهم جاری در بخش آب به بازنگری قانون توزیع عادلانه آب و آماده شدن پیش‌نویس قانون جامع آب اشاره کرد و اظهار داشت: این پیش‌نویس هم اکنون به صورت عمومی انتشار یافته و فراخوان دریافت نظرات برای آن انجام شده است. در این ارتباط انتظار می‌رود اساتید و جامعه دانشگاهی، با حساسیت و دقت به این موضوع ورود پیدا کرده و نظرات اصلاحی و تکمیلی خود را ارائه کنند.