انتشار سند جامع همکاری میان ایران و چین مشروط به موافقت طرفین است/ ما هیچ ملاحظه‌ای برای انتشار آن نداریم اما شاید نظر طرف چینی متفاوت باشد/ آنچه از صداوسیما پخش می‌شود، نباید حاوی تصاویری غیرمنصفانه از دستگاه دیپلماسی باشد

به گزارش برنا، علی ربیعی، سخنگوی دولت، در نشست خبری در خصوص علت عدم انتشار سند جامع همکاری میان ایران و چین گفت: وزارت امور خارجه گزارش برگ این سند را که حاوی تمامی سرفصلها، رئوس و محتوای توافق است منتشر کرده و براحتی در دسترس همگان قرار دارد. انتشار متن کامل مشروط به موافقت طرفین است. ما هیچ ملاحظه ای برای انتشار آن نداریم اما شاید نظر طرف چینی متفاوت باشد. 

او افزود: این سند صرفاً یک نقشه راه است و حاوی هیچ تعهدی برای طرفین نیست. این چارچوب کلی و ظرفیتی است که در طول زمان باید از طریق توافقاتی در حوزه علایق مشترک تکمیل شود. بر همین مبنا این سند، پیمان، قرارداد و عهدنامه بین المللی محسوب نمی شود و طبق این تفسیر حقوقی نیازی به مصوبه مجلس هم ندارد؛ بدیهی است در صورتی که بخواهد جنبه های اجرایی و عناوین مشخص حقوقی قرار گیرد به مجلس ارائه خواهد شد. یک بخش از واکنش ها نگرانی هایی است که ما باید به آن توجه کنیم، نخبگان جامعه و کنشگران سیاسی مایلند هیچ قراردادی خارج از منظر افکار عمومی منعقد نشود. دولت به دغدغه این گونه افراد که نگران استقلال کشور هستند احترام قائل هست. جهت استحضار این عزیزان دولت ایران از ابتدا هیچ مشکلی برای انتشار کامل این سند نداشته و طرف مقابل احتمالا به لحاظ برخی ملاحظات مربوط به خود مایل به انتشار نبوده است. در همین راستا وزارت امور خارجه اقدام به انتشار گزارش برگ نموده است که حاوی کلیت این سند می باشد و با اطمینان اعلام می کنم سرفصلی فراتر از آنچه در گزارش برگ آمده وجود ندارد و طی مذاکراتی که با همکارانم در وزارت امور خارجه داشته ام ترتیب گفتگو هایی بیشتر با مردم و حتی منتقدان و در نتیجه توضیح کامل برای اطمینان بخشی صورت خواهد گرفت. اما موضوع انتقاد جنبه ای فراتر از دلسوزان استقلال کشور یافته و همانگونه که در سوال شما مطرح هست یک جریان عملیات روانی بزرگی را به راه انداخته اند.  بخشی از این افراد که وادادگی در مقابل بیگانگان را در سابقه خود دارند آغاز کننده این فضاسازی و دروغ پردازی ها بوده اند. کاملا مشخص هست اینا نه از سردلسوزی و نه وطن پرستی به دلیل مخالفت با استقلال طلبی جمهوری اسلامی ایران یک جریان تبلیغاتی علیه ایران به راه انداخته و تحلیل های بی پایه را سامان دادند. فراموش نکردیم یک روز گفتند جزایر واگذار شد، یک روز گفتند نیروهای نظامی ایشان در ایران خواهند آمد، یک روز از واگذاری نفت گفتند همه اینها دروغی آگاهانه بیش نیست. مردم ما می دانند استقلال سیاسی حفظ تمامیت ارضی عدم وابسته کردن کشور و حفظ منافع ملی بزرگترین دستاورد نظامی سیاسی است. اتفاقا در دولت تدبیر و امید نیز وزارت امور خارجه مورد اعتماد مردم بوده و از ملی و وطن دوست ترین فرزندان این کشور امروز در صف مقدم  حفظ و کسب منافع ملت ایران ایستاده اند. هر چند برخی کشورها از جمله دولت امریکا که به دنبال یک نظام تک قطبی بدون حفظ حقوق دیگران در جهان می باشد از این گونه اقدامات ناخشنود می باشند اما برای ما مهم نیست ما براساس منافع ملی خودمان با هر کشوری که به مصلحت بدانیم سند همکاری را امضا خواهیم کرد. این یک برنامه آتی ماست و تاکنون نیز با برخی کشورهای همسایه در این مورد اقداماتی داشته ایم  و قبلا هم آمادگی خود را به همه کشورهای منطقه برای توافقات بزرگ اعلام کرده ایم. در رئوس این سند در یک نگاه ۲۵ ساله دو طرف به رویکردی مبتنی بر احترام متقابل و منافع برد – برد در همکاری های دوجانبه منطقه ای و بین المللی را باید مدنظر قرار دهند. به رسمیت شناختن اشتراکات فرهنگی، تقویت چندجانبه گرایی، حمایت از حق دولتها برای برخوردی از حق حاکمیت برابر در بخش دیگری از این سند آمده است. در ارتباط با مسائل منطقه ای و بین المللی و بویژه مبارزه با یکجانبه گرایی این سند زمینه لازم را برای بسط همکاری ها در عرصه بین المللی در بین ایران و چین را فراهم آورده است. همچنین طرفین زیرساختهای دفاعی و مقابله با تروریسم و همکاری در عرصه های مختلف دفاعی را تقویت خواهند کرد. در بعد اقتصادی نیز با تاکید بودن بومی بودن مدل توسعه بر همکاری های اقتصادی بویژه در پیوند دادن ایران به زنجیره ارزش محور به منظور تامین بازارهای داخلی دو کشور و کشورهای ثالث و در نهایت بهره برداری از ظرفیت های ایران از جمله نیروی جوان و ماهر تاکید شده است. یکی از موارد مهم در مسائل ژئوپلتیک و ژئواکونومیک بر مشارکت موثر ایران در ابتکار کمربند راه طرف چینی تاکید شده است. در بخش دیگری در سند همکاری در زمینه های زیرساختی مختلف و تسهیل همکاری های بخش خصوصی و همچنین همکاری های مالی و بانکی و تقویت همکاری های غیرنفتی  با تمرکز بر حوزه کشاورزی و دانش بیان مورد تاکید قرار گرفته است. در بخش های دیگری از سند هم ارتقا گردشگری و همکاری رسانه ای و سازمان های مردم نهاد و انجمن های دوستی و دانشگاهی تاکید شده است.

سخنگوی دولت در پاسخ به این سوال که آیا دولت بایدن هنوز هم هیچ تماسی با ایران در خصوص رفع تحریمها نداشته اند؟ گفت: در خصوص تماس احتمالی مستقیم دولت آمریکا با ایران برای رفع تحریم های اطلاع جدیدی در این زمینه دریافت نشده و نداشته ایم. لذا همانطور که قبلا اعلام شده است رفع تحریم ها نیاز به اقدام عملی دارد. متاسفانه آقای بایدن مواضع پیش از انتخابات خود را بعد از پیروزی در انتخابات نقض کرده و همچنان روش شکست خورده ی فشار حداکثری را ادامه داده است. این نحوه مواجهه، نه تنها هیچ کمکی به بازسازی اعتماد از دست رفته نمی کند بلکه ما را  نسبت به جدیت دولت جدید آمریکا برای بازگشت به دیپلماسی به تردید انداخته است. مردم ما عهد شکنی آمریکا را با گوشت و پوست و سفره زندگی احساس کردند و خشونت ترامپ و عهده شکنی رژیم ترامپ را احساس کردند و امروز می بینند که دولت جدید آمریکا هیچ تغییری در آن روش غیرمتمدنانه ایجاد نکرده است. برگزاری نشست قبل از لغو تحریم ها و بازگشت همه طرف ها به تعهدات، حتی اگر مضاری نداشته باشد، هیچ ضرورت و فایده ای هم ندارد. ما اعتقاد داریم بازگشت به تعهدات به هیچ وجه پیچیده و مستلزم نشست مذاکراتی نیست. اگر آمریکا آماده باشد که همه تحریم های وضع شده در نقض برجام را یکجا و با قابلیت قابل راستی آزمایی متوقف کند، ما هم آماده ایم در کوتاه ترین فرصت قابل قبول برای همه طرف ها، تمام تعهدات خود را بلافاصله از سر بگیریم. اگر طرف آمریکایی پیشنهاد بهتری دارد که مستلزم مذاکره نباشد، می تواند آن را از مجاری رسمی با ما در میان بگذارد و ما با جدیت آن را بررسی خواهیم کرد. ما تاکنون حسن نیت خود را جهت حفظ و اجرای کامل برجام اثبات کرده ایم و آمادگی داریم در چارچوب برجام و با روشی مشخص به گفتگوهای سازنده ادامه دهیم. این مسیر همچنان برای آمریکا باز است. چارچوب های مورد نظر ما در این خصوص به روشنی توسط مقامات ارشد نظام و وزیر امور خارجه اعلام شده است. ما کماکان رایزنی خود را با طرفهای باقی مانده در برجام ادامه می دهیم.

سخنگوی دولت در پاسخ به آخرین وضعیت دسترسی کشور به منابع بلوکه شده خارجی برای تهیه واکسن گفت: نه تنها غیر از شعار، تغییر واقعی در سیاست های آمریکا در جلوگیری از دسترسی آزادانه مردم ایران به واکسن کرونا ندیدیم بلکه اخیراً مطلع شدیم که یکی از شرکت های سازنده واکسن به دلیل آنکه برخی از مواد اولیه از آمریکا تامین می شود، متعهد شده که واکسن ها را در اختیار ما قرار ندهد. در اینجا مایلم موضع آمریکا در این خصوص بدانیم و بطور عملی هم این اطمینان را به کشورها و شرکت های سازنده بدهند که تحریم، نباید به هیچ نحوی مانع از فروش واکسن به ایران شود. البته ما اجازه نخواهیم داد که این قبیل تلاش های انسان ستیزانه مانع از دستیابی بموقع مردم ما به واکسن شود اما می تواند نشان دهنده ریاکاری تحریم کنندگان باشد.  سازمان غذا و دارو در بازه زمانی ۴ ماه آخر سال ۹۹ سه فراخوان برای واردات واکسن بخش خصوصی صادرکرده است، لذا مانعی در این زمینه در داخل کشور وجود ندارد چنانکه ریاست محترم جمهور نیز بر این موضوع تاکید مجدد داشته و حتی برای تامین ارز مورد نیاز احتمالی نیز دستور داده اند لکن کماکان و شاید تا ماه‌های آتی، مبادلات واکسن عموما در سطوح کلان تصمیم گیری شده و اغلب، دولت به دولت است مع الوصف برای استفاده حداکثری از همه ظرفیت های موجود احتمالی این مسیر نیز هموار شده که اگر شرکتی توانایی واردات واکسن مجاز از مبدا خاصی را داشته باشد، این فرصت نیز از مردم دریغ نشود و البته هر واکسنی بعد از ورود طبیعتا در چارچوب سند ملی واکسن کرونا و طبق اولویت های آن توزیع و تلقیح شود. در شرایط حاضر و بعد از رفع موانع برای پرداخت پول واکسن از جمله ساز و کار کواکس از منابع ایران در برخی کشورها استفاده شده است.

سخنگوی دولت در پاسخ به این سوال  که گزارش شده است که ائتلاف ضد تحریم شامل ۱۷ کشور در حال تشکیل است.  چین نیز توسط ایالات متحده و اروپا مورد تحریم قرار گرفته است. آیا در حال بررسی تقویت همکاری با ایران در این زمینه است؟ چه اقدامات خاصی می توان انجام داد؟ گفت: قلدری از راه تحریم و به گروگان گرفتن اقتصادی ملت ها، متاسفانه به یکی از ابزارهای رایج آمریکا در برخورد با اختلافات تبدیل شده و همین مسئله اکنون یک نگرانی عام بین المللی است که نظم جهانی، صلح و همکاری را به مخاطره انداخته و گفتگو را به عنوان ابزار جایگزین در حال اختلافات تضعیف کرده است. تحریم اقتصادی ناقص اصل تجارت آزاد بین المللی به عنوان ستون ثبات مالی جهان است و ارزش حفاظت در برابر تحریم و زورگویی را دارد. امروز وجدان ملت ها بیش از گذشته درباره تهدیدات تحریم و ضرورت مقابله با آن اتفاق نظر دارد. اگر ائتلاف ضد تحریم به دنبال مقابله عملی با این خطر جهانی باشد از آن حمایت می کنیم و همه گزینه ها را برای تضعیف ابزار ضد انسانی تحریم با کمک شرکای این ائتلاف بررسی می کنیم. 

ربیعی درباره آخرین وضعیت خرید واکسن خارجی و آخرین وضعیت تولید واکسن‌های داخلی گفت: ایران برای خرید حدود ۴۲ میلیون دز واکسن وارداتی از مسیر خرید مستقیم و واردات از سبد کوواکس از ماه‌ها قبل اقدام کرده و تا امروز حداقل خرید بیش از ۲۱ میلیون دز واکسن قطعی شده است، البته برنامه تحویل این واکسن ها لزوما با توافقات قبلی و وعده تولیدکنندگان و تامین کنندگان منطبق نیست چنانکه پیش بینی تحویل حدود ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار دز واکسن تا پایان سال ۹۹ عملا بطور کامل محقق نشده است، البته این تاخیر معضل جهانی است و تقریبا هیچ کجای جهان تحویل واکسن کرونا دقیقا با برنامه زمانبندی شده قبلی پیش نرفته است و این امر حتی به برخی اختلافات بین دولت‌ها نیز دامن زده است. با این حال در روزهای آتی نیز مجددا محموله های واکسن از روسیه، چین و کوواکس وارد کشور خواهد شد و این روند با تولید مشترک واکسن و تولید واکسن های داخلی در اواخر بهار بصورت تصاعدی ادامه خواهد یافت. طبق سند، واکسیناسیون مطابق برنامه با ورود واکسن های خریداری شده جمعیت هدف واکسینه خواهند شد و واکسیناسیون عمومی توام با استفاده از واکسن های تولید داخل انجام می شود. لذا اگرچه واکسیناسیون از ۲۱ بهمن ماه آغاز شده ولی روند واکسیناسیون، اواخر بهار، تابستان و پاییز برای قسمت اعظم افراد انجام خواهد شد و تا رسیدن به نقطه هدف یعنی ایمنی جمعی ناشی از واکسیناسیون ادامه خواهد یافت.

او‌ در خصوص پخش سریالی که در آن تلاش ها و دستاوردهای دولت و دستگاه دیپلماسی در حوزه برجام نادیده و تخریب شده گفت: من در مقام سخنگوی دولت درباره هیچ سریالی بنا ندارم نظر بدهم. اما معتقدم وقتی یک سریالی برای کار سینمایی به طور آزاد و یا حتی توسط بخش خصوصی برای شبکه های خانگی و امثال اینها ساخته می شود می تواند آزادانه سریالی نقادانه و یا با هر تفسیر و نگاههای متفاوت و حتی داستان سرایی ساخته و پخش شود. اما در زمانی که یک سریال از صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران پخش می شود حتما نیاز به یک توجه ویژه و رعایت ملاحظات کلان امنیتی و سیاسی و در نظر گرفتن روایت های دست اندر کاران صادق و بی ادعا در آن ملحوظ شود. آنچه از صداوسیما پخش می شود باید متضمن افزایش اعتماد عمومی به ارکان و چهره های شاخص نظام باشد. نباید حاوی تصاویری غیرمنصفانه از دستگاه دیپلماسی می شد.

او  در پاسخ به سوالی در خصوص برنامه دولت در ۵ ماه باقی مانده برای مانع زدایی از تولید گفت: رفع تحریم اخص از مانع زدایی است؛ در این معنا مانع زدایی و گسترش تولید ابعاد مختلفی دارد از جمله این ابعاد رشد تولید و گسترش شرکت های دانش بنیان و ابتکارات بخش خصوصی؛ جلوگیری از ورود کالاهایی که در داخل امکان ساخت داشته اند. ما قبل از این قدم های بلندی در این وجه از مانع زدایی داشته ایم مانند ممنوع کردن واردات ۲۴۰۰ کالا که نمونه داخلی دارند و از این طریق  ۱۰ میلیارد دلار  تقاضای غیرلازم را کاهش دادیم. دولت فضای کسب و کار رابهبود داده و در زمینه کاهش مقررات زدایی و بوروکراسی اداری گامهای موثری برداشتیم و گسترش صادرات و تولید در مقیاس صادراتی افزایش یافته است. اما انتقال پول، واردات ارز و تامین مواد اولیه و تضمین زنجیره تامین یکی دیگر از مصادیق مانع زدایی از توان تولیدی است که مستقیما به تحریم ها ارتباط دارد. دولت تاکنون با دور زدن تحریمها و ابتکارات بخش خصوص این زمینه کارهای موثری را انجام داده است اما این نافی ضرورت تلاش برای رفع تحریم نیست. باید از هرگونه دوگانه سازی از «خنثی سازی تحریم» و «رفع تحریم» جدا خودداری کنیم؛ این دو در امتداد هم هستند نه رو به روی هم.  رهبر انقلاب هم فرموده اند که « اگر بتوان تحریم را رفع کرد، حتی یک ساعت هم نباید تأخیر کنیم». دو گانه سازی تقابلی رفع اثر و رفع تحریم نادرست و به زیان کشور است. ما یک استراتژیک دو ستونه رفع اثر و رفع تحریم دنبال می کنیم. در رفع اثر با افزایش مقاومت ملی براساس استحکام اقتصاد خود موجب عقب راندن تحریم هم خواهد شد. قطعا شرط تدبیر که معطل رفع تحریم نباشیم و روزبروز اثر تحریم را کاهش دهیم این خود یک تاکتیک برای استراتژی رفع تحریم است. احساس شکست دشمن با اعتراف به اینکه فشار حداکثری شکست خورده است ناشی از تلاش های دولت در رفع اثر با افزایش تولید و صادرات و برنامه حمایتی اجتماعی است. باید وقتی نگران بود که عده ای صرفا دل به مذاکره و رفع تحریم داشته باشد و مردم را در فشار و سختی رها کنند و به امید حل مسائل با خارج به ویژه آمریکا باشند. قطعا این یک ساده انگاری استراتژی و حتی خیانت ملی است.  دولت چنین مسیری را نپیمود اما در مقابل هم عده ای با این دوگانه سازی گویی تحریم را سرنوشت محتوم این ملت گرفته و می گویند صرفا به رفع اثر بپردازیم. حتی بخشی از هم زمزمه می کنند که تحریم چیز بدی هم نیست. در پشت ایده رفع اثر خود را پنهان می کنند بخصوص اگر چانشی سیاسی هم پیدا شود و انتظار انتخاباتی هم در کار باشد این هم یک بی تدبیری استراتژیک و خیانت ملی است. مثل این می ماند که در دوران جنگ بگوییم شهرهای ما در حصر و اشغال است آن را رها کنیم برویم فقط به رفع اثر حصر و اشغال بپردازیم. تحریمهای ترامیپسیمی آمریکا همه زندگی روزمره ایرانیان را اشغال کرده و تهدید می کند. حال این درست نیست که در یک دوگانه سازی گفته شود تحریم را رها کنیم و اثر آن را رفع کنیم. دولت براساس منویات رهبر معظم ما با تمام توان رفع اثر با افزایش مقاومت ملی و تولید بیشتر و شکستن حصرهای اقتصادی تبدیل به ابزاری برای عقب راندن تحریم کرده است.