تاریخ شفاهی قزوین جمع آوری می شود/ بی اعتنایی به جمع آوری اسناد هویتی قزوین

به گزارش خبرگزاری برنا از قزوین؛ امیرحسین حاتمی روز شنبه در جمع خبرنگاران رسانه های گروهی استان با اشاره به اهمیت توجه به اسناد هویتی و تاریخی اظهارداشت: گردآوری، حفاظت، سازماندهی و اشاعه اطلاعات مربوط به آثار مکتوب، چاپی و خطی وغیر مکتوب در ایران و یا متعلق به ایرانیان خارج از کشور، جمع آوری و حفظ اسناد ملی ایران در سازمان واحد و فراهم آوردن شرایط و امکانات مناسب برای دسترسی عموم به این اسناد و همچنین صرفه جویی در هزینه های اداری و استخدامی از طریق تمرکز پرونده های راکد وزارتخانه ها و مؤسسات دولتی و وابسته به دولت و امحاء اوراق زائد سازمانی به نام سازمان اسناد ملی ایران از کارهایی است که در مرکز اسناد انجام می شود.

وی گفت:  بهره‌گیری از اطلاعات موجود درسازمان اسناد و کتابخانه ملی قزوین  می‌تواند برای آشنایی مردم با تاریخ گذشته کشور در زمینه‌های مختلف سیاسی، فرهنگی و اجتماعی و اقتصادی مورد استفاده قرار گیرد لذا امیدوارم با تلاش برای جست‌وجوی اسناد بیشتر، زمینه دسترسی به این خزانۀ ارزشمند برای کشور و استان بیش از گذشته مهیا شود.

حاتمی تصریح کرد: کتابخانه ملی در واقع محل نگهداری حافظه ملی ایرانیان است و در زمینه اسناد همه دستگاههای اجرایی و ارگان‌های دولتی باید اسناد راکد و غیر قابل استفاده خود را در اختیار مرکز اسناد  قرار دهند تا اسنادی که قابلیت آرشیو دارند تفکیک و تنظیم شده و در اختیار  علاقه مندان و محققان قرار ‌گیرد.

5 درصد اسناد اداری قابل آرشیو و نگهداری است

حاتمی اظهارداشت: ادارات و نهادها معمولا بعد از 15 سال باید اسناد راکد خود را در اختیار سازمان اسناد قرار دهند که در این راستا در مرکز «پیش آرشیو» کار تنظیم و توصیف مدارکی که شاخص های نگهداری را دارند شناسایی کرده و جدا می شود. 

وی افزود: به طور میانگین حدود ۹۰ درصد اسناد سازمان‌ها، امحایی هستند و ارزش نگهداری ندارند ولی سازمان ها، شرکت ها و اداراتی که قدمت بیشتری دارند معمولا سندهایی در آرشیو آنها دیده می شود که می تواند ارزش تاریخی و هویتی داشته باشد که آنها  را تفکیک می کنیم.

حاتمی یادآورشد: برای نمونه از آنجا که هویت قزوین با باغستان گره خورده اسناد مربوط به حقابه‌ها، امور کشاورزی که در برخی ادارات مانند سازمان جهاد کشاورزی، شرکت آب منطقه ای و شهرداری ها وجود دارد، می تواند مورد توجه و بهره برداری تحقیقی قرار گیرد.

اسناد هویتی قزوین جمع اوری نشده است

مدیرکل مرکز اسناد و کتابخانه های استان قزوین تصریح کرد: به دلایل مختلف متاسفانه از سال ۹۲ تاکنون هیچ اقدامی برای جمع آوری اسناد غیر دولتی در اختیار مردم انجام نشده که این عقب ماندگی و خلاء در دوره جدید مدیریت جبران خواهد شد.

حاتمی اضافه کرد: اولین گام برای شناسایی و جمع آوری اسناد ارزشمند، جلب اعتماد خاندان‌های بزرگ و شخصیت های تاثیرگذار قزوین است تا بتوانیم ضمن ثبت تاریخ شفاهی از اسناد احتمالی موجود در اختیار این افراد برای تهیه آرشیوی غنی استفاده کنیم.

وی گفت: قزوین در زمان مشروطه و قاجار روزهای تاریخی را سپری کرده و مهاجرت خاندان های بزرگی از این شهر صورت گرفته و در این میان خاندان‌ هایی بوده اند که در گذشته با کشور چین مبادلاتی داشتند که بازماندگان آن‌ها در استان هستند و اسنادی را در اختیار دارند که در شرایط خوبی نگهداری نمی شود و احتمال نابودی آنها وجود دارد.

حاتمی اضافه کرد: از آنجا که ذهن برخی از مسئولان ما توسعه صنعتی و ماشینی است اهمیت مناسبی به اسناد هویتی و تاریخی داده نشده و این اسناد ارزشمند درحال از بین رفتن است و تداوم این روند ما را نگران کرده زیرا همین اسناد در توسعه اهمیت دوچندان دارند و باید حفظ شوند.

اسناد در اختیار مردم را جمع آوری می کنیم

مدیرکل مرکز اسناد و کتابخانه های استان قزوین یادآورشد: در کنار اسناد دولتی، بخش زیادی از اسناد در اختیار مردم است که ابتدا باید اهمیت این مدارک هویتی و تاریخی را برای شهروندان تشریح و تبیین کنیم که در نگهداری آن بکوشند و یا آن را به عنوان هدیه یا امانت در اختیار ما در مرکز اسناد قرار دهند و یا آنها را به مرکز بفروشند.

 حاتمی اضافه کرد: با جمع آوری و آرشیو اسناد تاریخی و هویتی که از نظر محتوا، نوع خط و جنس کاغذ ارزیابی می شوند می توان یک آرشیو غنی و ارزشمند را برای استان مهیا کرد.

نگهداری بیش از هفت میلیون سند در مرکز اسناد استان قزوین

وی گفت: در حال حاضر بالغ بر 7 میلیون برگ سند داریم که 95 درصد آن اسناد مکتوب، عکس، نقشه و اسناد دولتی است که شهرداری قزوین هم اسناد ارزشمندی دارد که بخش کمی از آن تنظیم و توصیف شده و می تواند در اختیار محققان قرار گیرد.

حاتمی با تشکر از مدیرکل سابق مرکز اسناد برای تامین فضایی مناسب در استقرار این مرکز بیان کرد: سه طبقه از ساختمان کنونی در اختیار قرار گرفته و در صورت همکاری و مساعدت مسئولان استان و اختصاص دو طبقه دیگر می توانیم محل مناسبی برای نگهداری اسناد را بسرعت آماده کنیم.

وی گفت: مخزن پیش بینی شده در قزوین شرایط ویژه ای برای نگهداری اسناد دارد و تاکنون بخشی از اسناد مربوط به قزوین از تهران به استان منتقل شده و در مرکز نگهداری می شود.

تاریخ شفاهی قزوین را جمع آوری می کنیم

حاتمی با اشاره به اهمیت ثبت و ضبط تاریخ شفاهی قزوین اظهارداشت: متاسفانه در سالهای گذشته در زمینه تاریخ شفاهی هیچ اقدامی نشده و ما باید بسرعت این عقب ماندگی را در استان جبران کنیم.

وی اضافه کرد: در عرصه تاریخ شفاهی باید دو کار مهم صورت گیرد که مصاحبه با افراد شاخص و تاثیرگذار و سپس جمع آوری و مکتوب کردن آثار در اولویت برنامه های ما در سال جاری است.

مدیرکل مرکز اسناد و کتابخانه ملی استان قزوین تصریح کرد: از شهروندان درخواست می کنیم ضمن اعتماد به این مرکز اگر سند مکتوب، عکس یا فیلم و دست نوشته ای در اختیار دارند که هویت خاندان، منطقه قزوین و یا موضوعی را اثبات می کند به این مرکز تحویل دهند تا با استفاده از آن بتوانیم تاریخ اجتماعی و فرهنگی استان را نیز ثبت و ضبط کنیم.

حاتمی از برگزاری وبینار «نقش سند در توسعه مدیریت» فردا یکشنبه 19 اردیبهشت ماه از ساعت ۱۰ تا ۱۲ برگزار می‌شود و از دیدگاههای دکتر محسن روستایی مشاور مرکز ملی اسناد ایران استفاده خواهیم کرد که علاقمندان می توانند در آن شرکت کنند.

مدیرکل مرکز اسناد استان قزوین بار دیگر از همه شهروندان و روستائیانی که اسناد قدیمی و ارزشمندی دارند خواست ضمن نگهداری اصولی و مناسب از آن با استفاده از کارشناسان این مرکز از ارزش و اهمیت این اسناد آگاه شده و در صیانت از تاریخ قزوین با مسئولان همکاری کنند.

رسانه ها در اطلاع رسانی همراه مرکز اسناد باشند

وی بیان کرد: رسانه ها به عنوان رکن چهارم دموکراسی می توانند در آگاهی بخشی نسبت به وظیفه سازمان اسناد نقش تعیین کننده ای داشته باشند و شهروندان و خانواده ها و مسئولان دولتی را در جریان اهمیت صیانت از اسناد هویتی قرار دهند.

حاتمی اظهارداشت: انبوهی از نسخ خطی در اختیار مردم قرار دارد که شاید برخی از اهمیت و یا ارزش آن بی اطلاع هستند و برخی نیز نگاه اقتصادی دارند و همکاری کمتری از آنها در جمع آوری و نگهداری از این اسناد دیده می شود که انتظار داریم با همکاری رسانه های این مشارکت بیشتر شود.