دولت‌ها نتوانستند اسکله‌های باز رانتی را ببندند/ فرصت دیپلماسی بین ایران و آمریکا کشته شد/ عمق استراتژی ایران راکت پراکنی نیست/ برجام انتخاباتی شد!/ برجام به معنای تنش زدایی نیست

«حشمت الله فلاحت پیشه»، نماینده پیشین مجلس، در گفت و گو با خبرنگار سیاسی خبرگزاری برنا در خصوص تاب آوری اقتصادی گفت: شاید در طول تاریخ ما کمتر مردمانی را سراغ داشته باشیم که به اندازه مردم ایران مشکلات تحمل کردند و به عبارتی مردم ایران نماد مقاومت و تاب آوری در دنیای امروز هستند. اینکه در چه شرایطی تاب آوری می تواند شرایط مثبتی و در چه شرایطی عکس آن را ارائه دهد  معیاری برای این سوال وجود دارد و آن معیار عبارت است از، حقانیت مشکلاتی که باعث ضعف مدیریت دولت شده و یا عدم حقانیت و یا کاذب بودن و یا بهانه بودن آنها است.

او افزود: هرگاه مردم به این نتیجه رسیدند که دولت و نظام سیاسی جمهوری اسلامی ایران حق دارد که دچار مشکلاتی شده و این مشکلات خارج از اراده دولت ها بوده، به طور طبیعی مقاومت خود را با جیب خالی ادامه دادند و پای اصول کشور ایستادند. مشخصه آن هم دوران جنگ بود که ۸ سال جنگ بر ملت ایران تحمیل شد. عملا ایران در زمان جنگ هیچ برنامه توسعه اقتصادی ارائه نداد. یک برنامه بود که آن هم مدیریت جنگ بود و برنامه های توسعه کشور بعد از پایان جنگ بود که ارائه شد ولی مردم با کمترین اعتراضات پای مشکلات ایستادند بعد از آن هم باوجود تحریم، مردم ایستادند.

فلاحت پیشه عنوان کرد: هیچ کشوری در دنیا به اندازه مردم ایران تحریم تحمل نکرد. شش قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل در قالب ماده 41 فصل هفتم منشور ملل متحد صادر شد و تقریبا همه 15 بند ماده 41 را علیه ایران اعمال کردند و در دنیا فراخوان تحریم الزام آور علیه ایران شکل گرفت و در آمریکا تقریبا همه تحریم ها اعمال شد. به گونه ای که کسانی، مانند ریچارد نفیو که طراح تحریم های اوباما بودند طرحی داشتند و در حد اعلی تحریم ها علیه ایران شکل گرفت و بیش از 700 تا 800 تحریم در دوران ترامپ اضافه شد و تحریم های کنگره ای و غیره هم به این تحریم ها اضافه شد لذا مردم بدترین تحریم ها را تحمل کردند.

او اضافه کرد: ولی اعتراض هایی که صورت گرفت در واقع کارد لای استخوان مردم بود و عمدتا نه در قبال حقانیت کشور بلکه در قبال بهانه هایی بود که دولت ها شکل داده بودند و تحریم را تبدیل به بهانه کرده بودند. موضوع امروز که موضوع برق است ناشی از ضعف های مدیریتی دولت ها است جدای اینکه اعتقاد من است که کشور و به ویژه دولت آینده باید برنامه ای برای تنش زدایی داشته باشد و باید کشور وارد مرحله تنش زدایی شود. حتما باید مسیر کشور از مسیر یک سری گروه های میلیشایی جدا شود که همواره برای ایران آسیب ایجاد می کنند مثل گروه  هایی که الان در عراق هستند و چالش هایی ایجاد می‌کنند که هیچوقت چنین چالش هایی در مناطق، نبوده است.

عضو پیشین کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس تصریح کرد: ولی معتقدم، وقتی مردم می بینند که تحریم بهانه است آن موقع اعتراض می کنند. دولت ها طبق برنامه موظف بودند که همواره تولید انرژی را فراتر از پیک مصرف نگه دارند و دولت ها موظف بودند همواره بخشی از درآمدهای حامل های انرژی را صرف تولید انرژی کنند که علاوه بر اینکه مازاد مصرف مردم وجود داشته باشد کشور بتواند در شرایط خاص حتی، صادرات هم داشته باشد. صادرات قطع شده ولی باز هم مشکل مصرف در داخل است. عامل بعدی ناکارآمدی و مانع سازی رانت هایی است که شکل گرفته است. متاسفانه کشور ایران کشوری است که در همه زمینه ها رانت در آن وجود دارد که رانت انرژی هم یکی از این زمینه ها است. همانطور که هیچ وقت دولت ها نتوانستند اسکله های باز رانتی را ببندند همان طور هم برخورد با بیت کوین ها صورت نگرفته است و در این راستا عده ای، سودهای نجومی در می آورند از محل ضعف و زجر ملت اینها مزارع خودشان را می گردانند که این هم یکی از موارد است.

فلاحت پیشه در خصوص عوامل تاثیرگذار داخلی بر عدام توافق در مذاکرات گفت: در بحث به نتیجه نرسیدن مذاکرات، اعتقاد من این است که در دیپلماسی همچون هر امر سیاسی دیگری، مقتضیات زمانی مهم است. فرصت دیپلماسی بین ایران و آمریکا تا حد زیادی کشته شد و همین باعث شد که برجامی که یک متن حاضر بود، عملا تبدیل به یک عامل اختلافی شود. دو طرف از این فرصت طلایی استفاده نکردند که برگردند به اصل برجام و اختلافاتی که بعد از آن شکل گرفت، ناشی از عدم پایبندی طرف آمریکایی به تعهدات و عقب نشینی گام به گام ایران از تعهدات بود. حاکم کردن اصل همه یا هیچ بر مذاکرات به نظر من در این رابطه موثر بود.

نماینده پیشین مجلس اضافه کرد: من معتقدم که اگر طرفین توافق می کردند که شاکله اصلی مسائل و مشکلات بین آنها حل شود و چند مورد اختلافی برای مذاکرات متمم باقی بماند، می توانستند الان یک توافقی را به عنوان سنگ بنا بر سر مسائل  مرتبط با برجام و نه خارج از آن داشته باشند و بعد از آن دوباره مذاکرات را ادامه بدهند. بحث دوم این بود که دوباره مذاکرات طول کشید و نقش عوامل ثالث بیشتر شد. یکی از عامل ثالث رژیم صهیونستی است که سعی می کند تنش را حاکم کند. برای مثال تنش هایی که در عراق و سوریه پیش می اید، ایران و آمریکا بدون اینکه مسئولیتش را برعهده بگیرند هزینه آن را تحمل می کنند.

فلاحت پیشه متذکر شد:  یکی از عواملی که محافظه کاران سعی می کنند به عنوان مانع احیای برجام مطرح کنند این است که معتقد هستند، عمق استراتژیک ایران علیه منافع ملی آمریکا و متحدانش عمل می کند. همین راکت پراکنی هایی که بی هدف صورت می گیرد این عمق استراتژیک ایران نیست و در واقع یک نماد لوسی است از این موضوع که فقط آسیبش را به منافع ملی ایران، می رساند. عمق استراتژی ایران زمانی بود که ایران توانست عملا تهدید امنیتی داعش را برای خود و منطقه از بین ببرد این عمق استراتژی ایران بود نه راکت هایی که به چند کیلومتری پایگاه های آمریکا برخورد می کند و هزینه ساز است و برای ایران و برای دیپلماسی هیچ سودی ندارد و چه بسیار گروه هایی می‌خواهند با این راکت پراکنی ها، وجود خود را اثبات کنند.

عضو پیشین کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس افزود: دغدغه ای که همواره وجود داشت این بود که موضوع برجام به موضوع انتخاباتی تبدیل نشود که متاسفانه شد، هر چند که کاندیداها سعی کردند با ملاحظه عمل کنند ولی برخی جریان ها که متاسفانه خودشان را به عنوان تریبون های رسمی مطرح کردند یک ابهام هایی را مطرح کردند که باعث شد، یک فضای انتظار در برجام شکل بگیرد که هزینه آن اینگونه تحویل مردم ایران شد. اعتقاد من این است که دو نفر در دولت آقای رئیسی یعنی دبیر شورای عالی امنیت ملی و وزیر خارجه طرح جامعی برای پایان دادن به تنش ها و یا تعدیل تنش های جمهوری اسلامی ایران داشته باشند. اوج این تنش ها در مورد برجام و بخش در حوزه منطقه ای است و بخشی در حوزه مناسبات دوجانبه وگرنه اگر کسی بخواهد با شعار بیاید و شعارهایی که تنش زا باشند نه تنش زدا، فقط زمینه را برای مدیریت دولت آینده سخت می کند.

او درباره عدم انعطاف طرفین در برجام اظهار کرد: به طور طبیعی ایران و آمریکا دو کشور دشمن هستند و حوزه های اختلافی آنها نیز مشخص است و فعلا هم بنایی برای تنش زدایی ندارند. برجام به معنای تنش زدایی نیست شاید علامتی باشد بر تنش زدایی یعنی خود تنش زدایی نیست. ایران و آمریکا باید حوزه های تنش خودشان را از موضوع برجام جدا کنند و بعد که برجام احیا شد به عنوان دو قدرت می توانند، در حوزه های مختلف با هم مذاکره در آینده دور داشته باشند. الان راهبردی برای مذاکرات ایران و آمریکا وجود ندارد ولی به نظر من برجام باید با یک ماهیت جدید، تعریف شود.

او متذکر شد: به نظر من درست است که الان سهم مالیات در بودجه کشور 5 برابر نفت است ولی کاهش نفت و کاهش فعالیت های مبتنی بر تحریم، باعث شده که بخش عمده ای از برنامه های توسعه ای دولت همین توسعه انرژی با وقفه مواجه شود و تجربه نشان داده که ایران در شرایط تحریم می تواند، با تنگناهای مختلف مدیریت امور روزمره و جاری خود را پیش ببرد، ولی برای اینکه دولت آینده بتواند وارد فاز توسعه بشود و احکام توسعه ای و برنامه چشم انداز را تامین کند، باید مدیرانی انتخاب کند که این مدیران سابقه تنش زایی نداشته باشند و به تنش زایی افتخار نکنند این چیزی است که می تواند به دولت آینده کمک کند. 7