چند نکته اساسی درباره سویه «مو» ویروس کرونا

سویه دلتا در شرایطی همه‌گیر شد که حدود دو - سوم جمعیت برخی کشورهای توسعه‌یافته در اروپا و آمریکای شمالی و آسیا با واکسیناسیون همگانی بر ضد کرونا ایمن شده بودند اما شیوع سویه دلتا و ابتلای مجدد برخی واکسینه‌شده‌ها به بیماری نشان داد جهش‌های ژنتیکی ویروس کرونا می‌تواند چالشی عمده برای واکسن‌ها باشد. هر چند که واکسیناسیون همچنان یکی از مهم‌ترین عوامل ایجاد ایمنی در برابر ابتلای شدید به بیماری یا احتمال مرگ است.

سازمان بهداشت جهانی هفته گذشته سویه جدیدی از ویروس کرونا تحت عنوان «مو» را به لیست سویه‌های مورد توجه افزوده است. این بدان معناست که این سازمان در حال بررسی بیشتر این سویه است و این سویه هم‌اینک تهدیدی جدی و فوری برای نظام بهداشت و درمان جهانی ایجاد نکرده است.

درباره سویه «مو» تا کنون نکات زیر را می‌توان مورد اشاره قرار داد:

۱. این سویه برای نخستین بار در ژانویه ۲۰۲۱ یعنی حدود ۹ ماه پیش در کشور کلمبیا در آمریکای جنوبی مشاهده شده و خاستگاه اولیه آن کلمبیاست.

۲. این سویه تاکنون به حدود ۴۰ کشور دنیا نفوذ کرده است؛ کشورهایی در آمریکای جنوبی و اروپا و آمریکای شمالی و برخی کشورهای آسیایی نظیر هنگ‌کنگ.

۳. این سویه تاکنون تنها یک دهم درصد از جمعیت مبتلایان به کرونا در جهان را آلوده کرده است.

۴. این سویه در ۹ ماه گذشته کاملا زیر سایه غلبه سویه دلتا بوده و نتوانسته به عنوان سویه غالب خود را نشان دهد.

۵. سویه مو تحت مطالعه و بررسی نظام‌های بهداشتی کشورها و سازمان بهداشت جهانی است و هنوز درباره بیماری‌زایی، قدرت سرایت و قدرت کشندگی این ویروس هیچ مطالعه قابل استنادی انتشار نیافته است.

۶. سویه مو در ۳۰ اوت ۲۰۲۱ (۵ روز پیش) در لیست سازمان بهداشت جهانی به عنوان سویه مورد توجه قرار گرفته است. «رنکینگ» سازمان بهداشت جهانی درباره سویه‌های تازه کشف‌شده ویروس کرونا سه پله‌ای است و ارتقا در این رنکینگ به معنای جدی‌بودن و تهدیدزا بودن بیشتر سویه مو خواهد بود. اما خوشبختانه تاکنون سویه مو تنها در رده «مورد توجه» سازمان بهداشت جهانی بوده و این به معنای روند بررسی و مطالعه سویه مو است.

۷. برخی گزارش‌ها از برخی کشورهایی که سویه مو به آنها رخنه کرده حاکی است که این سویه می‌تواند واکسن‌گریز باشد و قابلیت دورزدن سیستم ایمنی بدن را دارد. برای مثال در یک خانه سالمندان در بلژیک هفت نفر از سالمندان که دو دوز واکسن دریافت کرده بودند پس از ابتلا به سویه مو کرونا فوت کرده‌اند و ۲۱ نفر دیگر از ساکنان و کارکنان این خانه سالمندان نیز در اثر ابتلا به سویه مو به نوع خفیف بیماری دچار شده‌اند.

این نشان می‌دهد سویه مو می‌تواند بالقوه تهدیدزا باشد؛ هر چند هنوز مطالعات و شواهد بیشتری درباره قضاوت در مورد قدرت سرایت و قدرت بیماری‌زایی و کشندگی این سویه ویروس لازم است و به طور قطعی نمی‌توان درباره آن اظهار نظر کرد.

۸. همه رعایت‌ها و پروتکل‌هایی که درباره شیوع ویروس کرونا تاکنون مورد تاکید بوده، برای مبتلانشدن به سویه مو نیز باید رعایت کرد. ماسک‌زدن، پرهیز از حضور در اجتماعات و رعایت فاصله فیزیکی با دیگران و نظافت شخصی و رعایت اصل تهویه هوا در اماکن سربسته و عمومی و تقویت سیستم ایمنی بدن و خواب کافی و ... برای جلوگیری از ابتلا به سویه‌های مختلف ویروس کرونا لازم است و سویه مو نیز از این قاعده مستثنا نیست؛ مگر این که شواهد و قرائن جدیدی درباره این سویه به دست آید که نیازمند به‌روزکردن توصیه‌های پیشگیری و بهداشتی درباره این سویه ویروس باشد.

۹. غالب‌نشدن این سویه ویروس طی ۹ ماه گذشته در جهان می‌تواند نشانه خوبی باشد از این که احتمال غلبه این سویه ویروس در آینده نیز چندان بالا نباشد. چون سویه مو تاکنون و در ۹ ماه گذشته تنها توانسته یک دهم درصد از مبتلایان جهانی ویروس کرونا را آلوده کند؛ در حالی که سویه دلتا که تقریبا به طور همزمان با سویه مو در کلمبیا از هند شروع به همه‌گیری کرد، با سرعتی بالا توانست با سرایت به دیگر کشورهای دنیا تبدیل به سویه غالب جهانی شود.»