ملاقات امنیتی با پیامدهای اقتصادی و سیاسی

بر اساس آنچه که خبرگزاری های رسمی  اردن ( پترا ) و سوریه ( سانا ) گزارش داده اند، دو طرف در پایتخت اردن درباره همکاری های دوجانبه نظامی و چشم انداز گسترش این روابط بحث و گفت وگو کردند.جزئیات زیادی از این دیدار منتشر نشده است اما خبرگزاری های رسمی دو کشور به این نکته اشاره کردند که در این دیدار طرفین بر اهمیت هماهنگی در خصوص مسائل مشترک به ویژه در زمینه مبارزه با تروریسم و تامین امنیت مرزهای مشترک تأکید کردند.

در این پیوند، خبرگزاری « اسپوتنیک » روسیه به سراغ « فایز الدویری » کارشناس و تحلیل گر مسائل نظامی از اردن رفته است تا نظراتش درباره سفر وزیر دفاع سوریه به اردن و دیدارش با رئیس ستاد کل ارتش اردن که از سال ۲۰۱۱ اولین سفر از نوع خود است را جویا شود.

 الدویری، سفر وزیر دفاع سوریه به اردن را یک سفر امنیتی با پیامدهای اقتصادی و سیاسی توصیف کرد و خاطرنشان کرد که از سال ۲۰۱۱ این اولین سفر یک مقام بلندپایه نظامی سوریه به اردن است.

وی با اشاره به اینکه این دیدار در درجه اول، امنیتی است، افزود: در این دیدار موضوع مرزها، وضعیت استان « درعا » سوریه، جنگ با تروریسم، مقابله با قاچاق مواد مخدر و ادامه هماهنگی و مشورت برای تحقق برنامه های خوب مورد بحث قرار گرفته است.

کارشناس و تحلیل گر اردنی مسائل نظامی با یادآوری اینکه امارات در سالهای قبل تصمیم  به بازگشایی سفارت خود در دمشق گرفت و موضع عربستان سعودی نسبت به سوریه نیز تغییر کرده است و اخیرا هم هیاتی از لبنان به دمشق سفر کرد، افزود: سفرها  نشان می دهد که منطقه در تلاش است تا با تحولات ایجاد شده در عرصه سوریه همکاری کند و به اعتقاد من رویکرد اردن چه از رژیم سوریه رضایت داشته باشد یا نه با اتفاقات منطقه فاصله زیادی ندارد. 

الدویری با یادآوری دیدگاه اخیر « عبدالله دوم » شاه اردن در خصوص بحران سوریه گفت: شاه اردن به همکاری با [ کشورهای ] دوست و جامعه بین المللی برای بازگرداندن سوریه به آغوش اتحادیه عرب  تاکید کرده است.

وی با اشاره به اینکه بر اساس برخی اطلاعات فاش شده از دیدار عبدالله دوم با « جو بایدن » رئیس جمهور آمریکا در کاخ سفید، (پادشاه اردن خواستار صرف نظر از بعضی از جنبه های قانون قیصر ( سزار یا تحریم های اعمال شده علیه سوریه ) شده است، افزود: نظام سوریه با حمایت روسیه و ایران توانست کنترل نزدیک به ۶۰ درصد از سرزمین های خود را آزاد کند و این موضوعی است که باید بصورت واقعی با آن برخورد شود. 

این کارشناس نظامی اردن افزود: بنابراین بازسازی سوریه و بازگشت آن به اتحادیه عرب ضروری است. 

پایگاه خبری « رای الیوم » نیز با اشاره به اینکه این دیدار طی ۱۰ سال گذشته اولین سفر در نوع خود است، نوشت:  این ملاقات پس از آن برگزار شد که ارتش سوریه در این ماه کنترل شهر « درعا » در جنوب دمشق را در چارچوب توافق انجام شده با گروه های مسلح با میانجیگری روسیه به دست گرفت و مانع حمله نظامی گسترده به این شهر شد.

به نوشته این پایگاه خبری، درعا مرکز اعتراضاتی بود که در سال ۲۰۱۱ علیه حکومت بشار اسد رئیس جمهور سوریه آغاز شد و اردن سالها از مخالفان اصلی تحت حمایت غرب که جنوب سوریه را تحت کنترل داشتند، حمایت می کرد تا اینکه ارتش سوریه در سال ۲۰۱۸ در جریان یک عملیات نظامی که در آن نیروی هوایی روسیه و گروههای مسلح تحت حمایت ایران حضور داشتند، منطقه را پس گرفت.

رای الیوم با اشاره به اینکه پیش از این هزاران جنگجوی شورشی از طریق اردن سلاح و پشتیبانی دریافت کرده بودند، افزود: اما آنها طی روزهای گذشته تسلیحات خود را بر اساس توافق نامه ای که به واسطه روسیه انجام شد، تسلیم نیروهای سوریه کردند.

این پایگاه خبری به سفر اخیر عبدالله دوم شاه اردن به مسکو و دیدار با پوتین اشاره کرد و نوشت: شاه اردن که از متحدان نزدیک آمریکا است در ماه آگوست با سفر به مسکو و در دیدار با ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه از نقش مسکو و نیروهای روسیه در سوریه که به تغییر روند درگیری ها کمک کردند تمجید کرد. 

پایگاه خبری « ارم نیوز » امارات نیز دیدار وزیر دفاع سوریه از اردن را مورد توجه قرار داد و به نقل از « عامر السبایله » تحلیلگر و کارشناس اردنی مسائل سیاسی و راهبردی نوشت: مهمترین نکته در سفر وزیر دفاع سوریه به اردن، علنی بودن آن است و این یعنی شروع برنامه هایی برای دیدارها و همکاری های مستقیم بین اردن و سوریه. 

وی افزود: به عنوان حسن نیت سوریه برای اطمینان از ادامه این روابط باید تضمین دهد که نفوذ شبه نظامیان در مناطق هم مرز با اردن تهدیدی برای اردن نیست و فضای مناسبی را برای آغاز یک فرآیند همکاری گسترده را فراهم می کند.

ارم نیوز ادامه داد: سفر وزیر دفاع سوریه به اردن در حالی صورت گرفت که جنوب سوریه شاهد تغییرات نظامی و امنیتی است. حدود یک هفته پیش و پس از گذشت ۱۰ سال، نیروهای ارتش سوریه برای اولین بار وارد شهر درعا که در مجاورت مرز اردن است شدند و کنترل این شهر را به دست گرفتند.

این رسانه اماراتی مدعی شد که بر اساس آنچه رسانه های سوری به نقل از منابع نیروهای مخالف گفته اند، این تحولات  در سایه توافقات جدید تحت حمایت اردن با پوشش منطقه ای و بین المللی صورت گرفت.

در این پیوند، « مامون ابو نوار » کارشناس اردنی مسائل نظامی به ارم نیوز گفت که سفر وزیر دفاع سوریه ضمانت هایی را برای امان در پی داشته است مبنی بر اینکه شبه نظامیان ، امنیت مرزهای زمینی بین اردن و سوریه را تحت تاثیر قرار نخواهند داد.

« ارم نیوز » امارات در عین حال تصریح کرد که محافل سیاسی اردن بارها نسبت به نزدیک شدن شبه نظامیان به مرزهای اردن هشدار داده اند اما با وجود این، هیچ تجاوزی توسط این شبه نظامیان در مرزهای اردن انجام نشده است.

 اهمیت انرژی 

« مامون ابو نوار » کارشناس اردنی مسائل نظامی با اشاره به اینکه در این دیدار  درباره مسائل دیگر گفت و گو شده است، افزود: قاچاق مواد مخدر و سلاح ، ایمن سازی خط لوله گاز و شبکه برق که از خاک سوریه عبور می کند از دیگر موضوعات این دیدار بوده است.

در آگوست گذشته، « دوروثی شیا » سفیر آمریکا در لبنان، « میشل عون » رئیس جمهور این کشور را از تصمیم دولت آمریکا برای ادامه کمک به لبنان برای دریافت برق از اردن  و گاز از مصر از طریق سوریه را مطلع کرده است.

ابونوار معتقد است که دیدار وزیر دفاع سوریه و رئیس ستاد کل ارتش اردن ضمانت های سوریه برای حفاظت از خطوط لوله گاز و شبکه برق که قرار است از طریق سوریه به لبنان انتقال یابد را شامل شده است.

« عامر السبایله » تحلیلگر و کارشناس اردنی مسائل سیاسی و راهبردی گفت: نمی توان درباره عبور یک خط لوله انتقال گاز به لبنان از طریق سرزمین های اردن و سوریه بدون هماهنگی بین دمشق و امان صحبت کرد و مهمترین قسمت این هماهنگی که شروع پروژه و پایداری آن را تضمین می کند، امنیت است. 

جلوگیری از قاچاق

ابو نوار،  کارشناس اردنی مسائل نظامی اظهار داشت که این دیدار همچنین هماهنگی نظامی دو کشور برای جلوگیری از عملیات قاچاق که از خاک سوریه به سمت اردن انجام می شود را شامل شده است.

ارم نیوز اضافه کرد: به طور مداوم، ارتش اردن اعلام می کند که در مرزهایش با سوریه در حال مقابله با قاچاق سلاح و مواد مخدر است که گاهی به تیراندازی و زخمی شدن یا کشتن قاچاقچیان منجر می شود.

السبایله، موضوع قاچاق را مهمترین مساله برای اردن دانست و افزود: در هر دیداری که با طرف سوری برگزار می شود، اردن خواهان پایان این عملیات است.

 آینده روابط سیاسی

« سلطان حطاب » یکی دیگر از تحلیلگران مسائل سیاسی اردن گفت که دیدار وزیر دفاع سوریه با رئیس ستاد کل ارتش اردن  به منزله تصفیه فضای امنیتی میان دو کشور است.

وی معتقد است که موفقیت در هماهنگی امنیتی باعث بهبود سطح روابط سیاسی می شود.

وی پیش بینی کرد که در چارچوب بهبود وضعیت امنیتی، در آینده مقامات اردنی به دمشق سفر کنند.

پایگاه خبری ارم نیوز با اشاره به اینکه ناظران و کارشناسان سیاسی معتقدند که رویکرد اردن نسبت به دولت سوریه تغییر کرده است، افزود: پیشتر عبدالله دوم  شاه اردن در مصاحبه با شبکه « سی ان ان » آمریکا گفت که بشار اسد رئیس جمهور سوریه و نظام او برای مدت طولانی در سوریه خواهند ماند و خواستار گفت وگوی هماهنگ با مقامات دمشق شد.

قابل ذکر است که سفر وزیر دفاع سوریه به اردن حدود ۳ ماه پس از سفر وزیران نفت و برق سوریه به پایتخت اردن برای بررسی راهکارهای افزایش همکاری بین دو کشور در زمینه انرژی، انجام شد .

به نوشته « ارم نیوز »، اردن یکی از معدود کشورهای عربی است که روابط و تماس های خود را با دمشق پس از بحران درگیری داخلی سوریه در سال ۲۰۱۱ حفظ کرد اما این تماس ها محدود بود. این کشور میزبان تعداد زیادی از پناهندگان سوری است.

شکستی دیگر برای آمریکا و همپیمانان منطقه‌ای آن 

روزنامه « البناء » لبنان نیز دعوت از وزیر دفاع سوریه توسط اردن را در راستای تحولات مهم منطقه دانست و افزود: لبنان در قلب این تحولات قرار دارد و به شکست های اخیر آمریکا به ویژه در زمینه تحریم های اقتصادی علیه سوریه و لبنان مربوط می شود. 

این روزنامه با اشاره به عقب نشینی آمریکا از ممنوعیت همکاری اقتصادی کشورهای همجوار با سوریه نوشت: تحولات به وجود آمده در لبنان که نشست چهارجانبه وزیران انرژی سوریه، لبنان ، اردن و مصر را به همراه داشت اولین نشانه های شکست آمریکا در اعمال تحریم های اقتصادی علیه سوریه است که به همکاری با دولت سوریه در موضوعات امنیتی رسیده است و در آینده به همکاری در زمینه های نظامی و سیاسی منجر خواهد شد. 

به ویژه اینکه این سفر در پی تحولات به وجود آمده در جنوب سوریه که با پیشروی ارتش سوریه و تحویل سلاح از سوی گروه های معارض که پیشتر از حمایت اردن و آمریکا برخوردار بودند، انجام شده است.