رویکرد دستگاه قضایی اصلاح مجرمان و محکومان است

به گزارش برنا، به نقل از مرکز رسانه قوه قضاییه، حجت الاسلام والمسلمین محمد مصدق روز یکشنبه در آیین معارفه رئیس سازمان زندان‌ها و اقدامات تامینی و تربیتی کشور افزود: در مکتب اسلام یکی از اهداف بسیار مهم مجازات بازاجتماعی شدن مرتکب است.

وی ضمن تبریک به مناسبت ولادت امان حسن عسکری (ع) اظهار داشت: سازمان زندان‌ها یکی از مراکز تربیتی نسبت به برخی انسان‌ها است که ممکن است به هر دلیلی در اثر لغزشی در جایی به نام زندان اقامت کنند.

وی ادامه داد: دانشمندان حقوق جزا درباره اینکه هدف از مجازات چیست چهار هدف عنوان کردند، بر اساس مکاتب مختلف یک انتقام جویی و تشفی خاطر بزه دیده است که از قدیمی‌ترین اهداف مجازات همین است.

معاون اول قوه قضاییه یکی دیگر از اهداف مجازات بر اساس مکاتب را مختلف سزادهی یا مکافات دانست و افزود: کانت که از سردرمداران و طرفداران مکتب نوین عدالت محور است معتقد است هرکسی که مرتکب جرم شد حتما باید مجازات ببیند حال چه دیگری عبرت بگیرد یا خیر و اصلا ربطی به اصلاح ندارد.

وی تصریح کرد: برخی‌ها بر اساس مکاتب خود، ارعاب را هدف از مجازات می‌دانند و برخی اصلاح و بازاجتماعی شدن مرتکب را هدف می‌دانند.

مصدق اضافه کرد: در مکتب اسلام یکی از اهداف بسیار مهم مجازات به ویژه از نوع حبس موضوع بازاحتماعی شدن مرتکب و اصلاح و درمان مریض است.

معاون اول قوه قضاییه تاکید کرد: از سال ٩٢ به بعد اگر دقتی در قوانین شکلی و ماهوی داشته باشیم کاملا مشخص است که رویکرد قانون جزایی ایران به سمت اصلاح مجرمان آمده است که با این رویکرد فرد مجازات می‌شود.

مصدق با اشاره به پیگیری پرونده‌های کثیرالشاکی از سوی رئیس قوه قضاییه افزود: چه الزامی دارد که فرد را بازداشت می‌کنیم و بعد شکات را دعوت کرده تا ببینیم شکایت چه موضوعی است.

معاون اول قوه قضاییه ادامه داد: اگر می‌بینیم وضعیت پرونده به گونه‌ای است که شاید در آینده لغزشی صورت گیرد فرد را صدا کنید و مهلت دو تا سه ماهه دهید و بگویید وضعیتتان را در مورد این پرونده روشن کنید.

مصدق ادامه داد: من موافقم تا یک اختیار قضایی به رییس سازمان زندان‌ها درباره نهادهای ارفاقی داده شود به عنوان مثال فردی به شش سال حبس محکوم شده و ما می‌گوییم چنانچه یک سوم حبس را تحمل کرد می‌تواند از نهاد ارفاقی آزادی مشروط یا تعلیق مجازات بهره‌مند شود که در اینجا چه ایرادی دارد.

مصدق گفت: آقای حاج محمدی نیروی مخلص و جهادی بودند، وی مامور به خدمت در سازمان زندان‌ها بود که سمت قضایی وی معاون رییس کل دادگستری است و با همان سمت ارایه خدمت خواهند کرد.

وی بیان داشت: آقای محمدی نیز سال‌ها با موضوع زندان و زندانبانی عجین بودند و انتظار آن است با همکاری همکارانشان، سازمان زندان‌ها را به جایی که مدنظر حضرت امام (ره) و مقام معظم رهبری است برسانند.

تلاش ما این بود که زندان‌ها را به محلی برای آموزش و تربیت تبدیل کنیم

محمد مهدی حاج محمدی نیز در این آیین ضمن خیرمقدم به حاضرین و مدیران استانی که به صورت ویدئوکنفرانس در این جلسه حضور دارند و تبریک میلاد امام حسن عسکری (ع) اظهار داشت: سال قبل بدون مطالعه دقیق و عمیق عرض کردم که نقشه راه در زندانبانی معلوم است؛ اما امسال بعد از یک مطالعه دقیق و شناخت عمیق‌تر عرض می‌کنم که میزان موفقیت مدیران سازمان زندان‌ها به میزان موفقیت آن‌ها در نزدیک کردن زندان‌ها به آن الگوی مترقی ترسیم شده از سوی امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری است.

رئیس سابق سازمان زندان‌ها خاطرنشان کرد: تلاش ما این بود که زندان‌ها را از محلی برای نگهداری و نگهبانی به محلی برای آموزش و تربیت تبدیل کنیم و لذا لازم بود در این خصوص گفتمان سازی صورت گیرد و اقدامات صورت گرفته، مقدمه کار بود.

وی ضافه کرد: برای پیگیری و تحقق این آرمان مبارک و آرزوی متعالی حتما باید در چند جبهه چند اتفاق به طور همزمان رخ می‌داد. اول اینکه از سوی مردم و نخبگان باید همه به کمک سازمان زندان‌ها بیایند و به همین خاطر تاکید و تلاش کردیم که از ظرفیت‌های مردمی استفاده کنیم.

حاج محمدی گفت: جبهه دیگر، مسئولان ما در خارج از قوه قضاییه و سازمان زندان‌ها هستند که باید باور کنند برای فرزند ناخلف خانواده هم باید هزینه شود.

رئیس سابق سازمان زندان‌ها اظهار داشت: جبهه دیگر، قضات عزیز ما هستند که انصافا اگر عرض می‌کنیم مجازات برای اصلاح، تربیت و درمان است، حتما به این معنا قاضی ما نیز طبیب می‌شود و باید باور کند که طبیب است که اگر نسخه حبس را تجویز می‌کند نمی‌تواند بیمار را رها کند.

حاج محمدی تصریح کرد: جبهه دیگر، زندانبانان عزیز هستند که باید باور کنند برای تحقق این آرمان نمی‌توانند فقط نگهبان باشند و حتما باید مربی و آموزگار باشند.

وی در ادامه بر اهمیت نقش اقدامات رسانه‌ای در سازمان زندان‌ها تاکید کرد و گفت: جنگ رسانه‌ای و عملیات روانی دشمن موضوعی است که باید بر آن واقف بود و نمی‌توان از تلاش رسانه‌ای دشمن غافل شد؛ چرا که دشمن سعی دارد القا کند که مظهر ظلم و بی تفاوتی نظام اسلامی همین زندان هاست.

حاج محمدی افزود: در این مدت کوتاه تلاش‌هایی انجام شد، اما کار روی زمین مانده زیاد است و فاصله ما هم تا آن جایگاه مد نظر امام و رهبری زیاد است.

رئیس سابق سازمان زندان‌ها با اشاره به فرصتی که برای خدمت در سازمان زندان‌ها نصیب وی شد، به تشریح شاخصه‌های خدمت در این سازمان پرداخت و گفت: لازم است که این فرصت‌های خدمت را غنیمت بدانیم و قدر آن را بدانیم. ما عهد بستیم از زیر بار مسئولیت شانه خالی نکنیم و برای انقلاب خرج شویم؛ اما می‌خواهم یک سپاسگزاری عمیقی از ریاست قوه قضاییه داشته باشم که این بار سنگین را از دوش ما برداشتند و برای آقای محمدی آرزوی توفیق دارم.

وی گفت: واقعیت این است که در سنگر ماندن مهم است و در کدام سنگر ماندن مهم نیست.

باید تلاش کنیم که مجازات حبس کارکرد اصلاحی خود را پیدا کند

غلامعلی محمدی، رئیس سازمان زندان‌ها نیز در این آیین ضمن تبریک میلاد امام حسن عسگری (ع) گفت: در ابتدا لازم می‌دانم از حسن اعتماد ریاست قوه قضاییه تشکر کنم و امیدوارم با بهره‌گیری از رهنمودهای ایشان و جدیت همکاران بتوانم پاسخگوی این اعتماد باشم.

رئیس سازمان زندان‌ها اظهار داشت: معاون اول قوه قضاییه در علم و تدبیر زینت‌القضات است و از نقش بی بدیل ایشان در اقدامات تحولی قوه قضاییه و رویکردهای اخیر ایشان که بر هیچ‌کس در قوه قضاییه پوشیده نیست، تشکر می‌کنم.

وی گفت: آقای حاج محمدی به عنوان یک قاضی مخلص، انقلابی، ولایی و جهادی هستند و به عنوان الگو، مد نظر بنده قرار دارند.

محمدی اضافه کرد: کارهای بسیار خوبی در سازمان زندان‌ها انجام شده؛ کمااینکه در ادوار گذشته ریل گذاری‌های خوبی صورت گرفته و ما اهتمام داریم تا بخشی از اقداماتی که در راستای منویات ریاست قوه قضاییه است را دنبال و عملیاتی کنیم.

رئیس سازمان زندان‌ها افزود: متعاقب قانون سازمان زندان ها، تحقق برنامه‌های اصلاحی و تربیتی در زمزه مهم‌ترین وظایف سازمان است و از طرفی مهم‌ترین هدف مجازات اصلاح و تربیت است.

وی ادامه داد: بدیهی است انجام این مهم مستلزم فراهم کردن بسترهای لازم است و یکی از بسترها فراهم کردن زمینه‌های حرفه آموزی و اشتغال مددجویان است که نسبت به آن خوب توجه شده و آمارها حکایت از این دارد که این موضوع بسیار مورد توجه قرار گرفته است.

محمدی خاطرنشان کرد: بستر دوم، طبقه بندی علمی زندان هاست؛ هویت آدمی وابسته به روح و نفس است و اگر می‌خواهیم منویات مقام معظم رهبری را در این زمینه که فرمودند که زندان‌ها به آموزشگاه نیکی تبدیل شود، جامه عمل بپوشانیم، باید روی این نکته متمرکز شود.

وی با تاکید بر لزوم جلوگیری از جرم‌زا بودن محیط زندان گفت: باید تلاش کنیم که مجازات حبس کارکرد اصلاحی خود را پیدا کند.

محمدی تاکید کرد: طبقه‌بندی دقیق زندانیان و طبقه‌بندی علمی زندان‌ها می‌تواند برای تحقق این هدف و برنامه اساسی حائز اهمیت باشد.

رئیس سازمان زندان‌ها گفت: نکته دیگر این است که همه دوستانی که در حوزه حقوق، تجاربی دارند می‌دانند که علم اداره زندان‌ها یکی از زیرشاخه‌های کیفرشناسی است و اهتمام ما این است که زندان‌ها مبتنی بر اصول علمی اداره شود و قواعد استاندارد را عملیاتی و اجرایی کنیم.

وی ادامه داد: باید توجه ویژه‌ای به رعایت حقوق زندانیان و کرامت آن‌ها داشته باشیم.

محمدی اظهار داشت: در اوایل انقلاب زندانبانان دیداری با امام داشتند که امام به این نکته اشاره می‌کنند با زندانیان رفتار اسلامی و انسانی صورت گیرد. ما پیروی آن فقه غنی اسلامی هستیم که اگر محکومی را پای چوبه دار می‌برند حق توهین به او را نداریم و توهین کننده مستوجب تعزیر است.

محمدی با تاکید بر لزوم توجه به خانواده‌های نیازمند زندانیان گفت: این موضوع یکی از برنامه‌های ماست؛ زیرا یکی از اصول، اصل شخصی بودن مجازات است و بر این اساس زندانی باید تاوان جرم را پس دهد. تمام اهتمام خود را باید به کار گیریم تا خانواده‌های نیازمند زندانیان مجازات نشوند.

رئیس سازمان زندان‌ها گفت: موضوع اجرای سیاست‌های کاهش جمعیت کیفری زندان‌ها و استفاده از جایگزین‌های مجازات تکلیف ماست و مکلف به اجرای این برنامه‌ها هستیم؛ اما جان کلام در این نکته است که اجرای این سیاست قضایی باید هدفمند باشد.

محمدی ادامه داد: نباید در اجرای این سیاست به نحوی عمل شود که منجر به لوث شدن مجازات شود.

وی با بیان اینکه ما در قبال حقوق جامعه مسئول هستیم، گفت: باید اقدامات، تضمین کننده رعایت حقوق جامعه باشد و نباید از آن غافل بود.

محمدی اظهار داشت: همه این اقدامات توسط منابع انسانی سازمان زندان‌ها صورت خواهد گرفت و لذا یکی از برنامه‌های خاص بنده توجه ویژه به منابع انسانی، نگاهداشت، آموزش و مسائل معیشتی آن‌هاست. 

وی بر لزوم تعامل مثبت و هدفمند با دادگستری و نهادهای ذی ربط تاکید کرد.

در پایان این مراسم حکم انتصاب غلامعلی محمدی از سوی حجت الاسلام والمسلمین مصدق معاون اول قوه قضاییه به وی اهدا شد و از زحمات حاج‌محمدی نیز تقدیر و تشکر به عمل آمد.