بررسی مهم‌ترین دلایل آلودگی هوای پایتخت

به گزارش گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا؛ داریوش گل علیزاده در «سلام تهران» با اشاره به قانون هوای پاک، گفت: این قانون در سال ۱۳۹۶ جایگزین قانون نحوه جلوگیری از آلودگی هوا مصوب سال ۱۳۷۴ شد. این قانون ۱۳ آیین‌نامه اجرایی دارد که در سال ۹۷ این آیین‌نامه‌ها به تصویب رسید. تکالیف دستگاه‌های اجرایی در راستای کاهش آلودگی هوا در این قانون درج شده است که حدود ۲۳ دستگاه اجرایی مکلف هستند.

وی با اشاره به طبیعی بودن وجود آلودگی هوا، مطرح کرد: در چند سال اخیر تقریباً جزء معدود سال‌هایی است که در روز هوای پاک، هوای پاک داشته و در آرزوی آن نیستیم. اینکه به باد و باران اشاره شد از منظر علمی نیز برای بارگذاری هر جمعیتی ظرفیت طبیعی هوا را می‌بینند اما در کلان‌شهرها مانند کلان‌شهر تهران به‌هیچ‌وجه فعالیت‌ها و بارگذاری‌های صنعتی منطبق بر ظرفیت طبیعی هوا نیست پس این آلودگی کاملاً طبیعی است. اگر بادی به سرعت ۵ متر بر ثانیه وجود نداشته باشد یعنی سکون هوا داشته باشیم در فصل زمستان به دلیل اینکه بیش از حد انرژی مصرف می‌کنیم شرایط آلودگی هوا را داریم حتی اگر خودروها و سوخت را استاندارد کنیم.

گل علیزاده با اشاره به نقش  سازمان محیط‌زیست در کاهش آلودگی هوا، بیان داشت: سازمان بر اساس ماده ۲ قانون هوای پاک ناظر بر حسن اجرای تکالیف قانون هوای پاک است. یک سری تکالیف اجرایی نیز دارد که تکالیف خود را انجام داده است مانند تدوین آیین‌نامه‌ها و بحث پایش امّا تکالیف نظارتی را نیز گزارش و پیگیری می‌کنیم ولی به دلیل عدم تأمین اعتبارات لازم برای عملیات هزینه‌ای مثل جایگزین کردن خودروهای فرسوده، توسعه حمل‌ونقل عمومی، توسعه توزیع سوخت استاندارد و غیره که نیاز به تأمین هزینه دارند، کار به نتیجه رسیده است.

وی درباره اقدامات سازمان محیط‌زیست، گفت: قانون که یک کاغذ است اما باید زیرساخت‌ها و ملزومات را تأمین کرد که خوشبختانه در حال حاضر ۶۲ حکم را با همکاری وزارت کشور تهیه کرده‌ایم و معاون ریاست جمهوری قرار است برای سال جاری تأمین اعتبار کند و هدف‌گذاری انجام شده است. امیدوار هستیم که در دو برنامه 5 ساله بتوانیم کیفیت هوا را بهبود ببخشیم.

گل علیزاده با اشاره به اهمیت نبایدها در کنترل آلودگی هوا و نقش خودروها در آلودگی، عنوان کرد: یک موضوع بسیار مهم که اصلاً به آن توجه نشده، نبایدها است ضمن اینکه باید تکالیفی را انجام دهیم باید از یک سری تکالیف و کارها خودداری کنیم مثلاً اجرای پروژه‌هایی که در تضاد با سیاست کاهش آلودگی هوا است و پروژه‌هایی که در شهرها انجام می‌شود؛ می‌بینیم که پروژه‌ها خودرو محور هستند یعنی مردم را تشویق می‌کنند خودروی خود را بیاورند. اگر قرار است خودروهای تک‌سرنشین کم شود باید زیرساخت‌های حمل‌ونقل عمومی توسعه پیدا کند. در تهران بیش از ۶۰ درصد از نظر ذرات معلق خودروها نقش دارند و خودروهای دیزلی سهم بیشتری دارند که ۳۲ درصد است سهم ۶۰ درصدی از منابع ما مربوط به خودروهای دیزلی است.

وی در پاسخ به دلایل آلودگی هوا در روزهای جمعه، ابراز داشت: ما وقتی انباشت آلایندگی و سکون هوا داشته باشیم، در روزهای پنجشنبه و جمعه چون انرژی مصرف می‌شود به آن آلودگی اضافه می‌شود یعنی آلودگی که در جمعه می‌بینیم مربوط به چهارشنبه و پنجشنبه است .

سرپرست مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط‌زیست با اشاره به مطالعات انجام شده، گفت: با همکاری دانشگاه‌های برتر مطالعاتی انجام دادیم که برای 9 کلان‌شهر منابع اصلی انتشار آلایندگی هوا مشخص شده است و راهکارهایی را مشخص کردیم که در تمام دنیا نیز همین است اما نیاز به تأمین اعتبارات دارد.

وی درباره میزان آلودگی ایجاد شده توسط کارخانه سیمان، ابراز داشت: ماده ۱۴ قانون هوای پاک می‌گوید اگر تمهیدات انجام شده منجر به این نشود که کاهش آلودگی ایجاد شود کارخانه‌ها ملزم هستند منتقل شوند. کارخانه سیمان تهران هم پایش آنلاین دارد  و هم خروجی آن زمانی که از سوخت گاز استفاده می‌کند، استاندارد است. سازمان بر اساس داده‌ها صحبت می‌کند ولی برخی بر اساس شنیده‌ها حرف می‌زنند؛ ما این موارد را رصد و پایش می‌کنیم .

گل علیزاده درباره آلودگی ایجاد شده از طریق سوخت مازوت، بیان کرد: از سال ۹۳ نیروگاه بعثت تهران که ظرفیت مازوت‌سوزی دارد به حکم مرجع قضایی هم مخزن و هم مشعل‌های مازوت سوز آن پلمپ است و به‌هیچ‌وجه مازوت نمی‌سوزاند. مردم می‌گویند پس چرا هنوز آلودگی داریم این آلودگی مربوط به منابعی است که نه‌تنها کم نشده بلکه بیشتر نیز شده است. ۹۷ درصد از پایه تولید انرژی کشور ما سوخت‌های فسیلی است. سوخت فسیلی یا در خودرو یا در کارخانه یا در موتورخانه‌های ساختمان‌ها وجود دارد که اگر آلودگی نداشته باشیم باید شک کنیم اگر برای این آلودگی اقدامی انجام نشود حتماً ادامه خواهد داشت.

وی با اشاره به دیگر سیاست‌های نباید، مطرح کرد: در تهران سالانه به اندازه دویست هزار نفر جمعیت اضافه می‌شود این از سیاست‌های نباید است اگر قرار است تهران را نجات دهیم باید نگاهی به بیرون از تهران داشته باشیم برای توسعه مناطق کم برخوردار که مهاجرت معکوس اتفاق بیافتد. در استان تهران عملکردهای کلی شهرهای اطراف تهران با خود تهران درهم‌تنیده است و نمی‌شود کرج را توسعه داد و آلودگی‌اش را در تهران ندید. در لواسان نیز وقتی مسیر گذر است آلودگی به سمت لواسان می‌رود؛ در سال گذشته نیز حدود ۱۷۰ را برای لواسان داشتیم. باید تجربیاتی که برای کلان‌شهرها وجود دارد در دیگر شهرها نیز مدنظر قرار دهیم

گل علیزاده درباره نقش آلودگی بر سلامت مردم و آلودگی ایجادشده توسط موتورسیکلت‌ها، گفت: متأسفانه روزبه‌روز به تعداد شهرهای آلوده افزوده می‌شود و این اهمیت پرداختن به سیاست کاهش آلودگی هوا را دوچندان می‌کند. برخی تکالیف مستمر داریم که این تکالیف مستمر مثل از رده خارج کردن خودروهای فرسوده است مثلاً ۵۰۰ هزار موتورسیکلت در تهران روزانه در حال تردد است که ۹۲ درصد از آن‌ها کاربراتوری هستند که ۲۰ برابر خودرو آلودگی ایجاد می‌کنند. امروزه موتورسیکلت وسیله معیشت برخی مردم است و برخی توان تهیه موتورسیکلت‌های برقی را ندارند. دولت می‌تواند یارانه بدهد چراکه بر اساس مطالعات وزارت بهداشت در سال ۱۳۹۹ حدود سه میلیارد دلار هزینه اقتصادی بابت آسایش ازدست‌رفته برآورد شده است که عدد بزرگی است؛ ۳۰ هزار مرگ‌ومیر منتسب به آلودگی هوا در سال ۹۹ در ۲۵ شهر برآورد شده است. 

وی با اشاره به متولی اصلی کاهش آلودگی هوا، عنوان کرد: در حال حاضر وزارت کشور به‌عنوان مسئول هماهنگ‌کننده برنامه‌های اجرایی در کشور و استان‌ها مشخص شده است که ۶۲ حکمی که دولت در حال تصویب است کمک می‌کند به بهبود کیفیت هوا برسیم ضمن اینکه برای اولین بار برنامه کاهش آلودگی هوا را در لایحه بودجه ۱۴۰۱ توانستیم درج کنیم.

گل علیزاده با اشاره به خودروهای غیراستاندارد، اظهار داشت: نماینده پلیس راهور نیز مطرح کرد که از ۸۵ استاندارد خودرو،  سازمان محیط‌زیست متولی 3 استاندارد مربوط به آلایندگی است و آن را از طریق مراکز آزمون آلایندگی رصد می‌کند. بقیه مواردی که مربوط به ایمنی است مربوط به  سازمان ملی استاندارد هست. اگر خودرویی نتواند استانداردهای ما را تأمین بکند آن را پس می‌دهیم ولی زمانی که خودروی شماره‌گذاری می‌شود وقتی خودرو ۴ سال معاینه فنی دارد تجهیزات آلایندگی مثل کاتالیز و غیره کارایی خود را از دست می‌دهند و در این چهار سال کسی نیست آن‌ها را رصد کند و مشکل ما اینجا است. پیشنهاد داده‌ایم که در قانون هوای پاک معافیت معاینه فنی خودروهای نو شماره را که از قبل ۵ سال بود به دو سال برسد ولی در مجلس با چهار سال موافقت شد. 

وی درباره صحت استانداردها، بیان کرد:استانداردهای ما بر اساس شرایط کشور تدوین شده و درست است که از بسیاری از استانداردهای روز دنیا عقب است.

سرپرست مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط‌زیست درباره میزان مصرف انرژی، اظهار داشت: تضادی وجود دارد همان‌طور که به وضعیت هوا در ورزقان اشاره شد از طرفی دوست داریم که هوا سرد شود و نزولات جوی داشته باشیم و از طرفی وقتی با کاهش دما مواجه می‌شویم، مصرف انرژی‌مان بالا می‌رود و سوخت مناسب برای نیروگاه کم می‌شود. ما 3 برابر دنیا مصرف انرژی‌داریم؛ حتی نمی‌گوییم مردم صرفه‌جویی کنند بلکه از مازاد مصرفشان کم کنند.  

گفتنی است برنامه «سلام تهران» برنامه صبحگاهی گروه اجتماعی شبکه پنج سیما است که از شنبه تا پنجشنبه ساعت ۶:۳۰ تا ۹ صبح با بخش‌های مختلفی چون سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و ورزشی با اجرای مصطفی امامی و صدیقه مرادی روی آنتن شبکه پنج می‌رود.

انتهای پیام//