قیمت گران بنزین در ایران نسبت به درآمد حداقلی مردم/ مقایسه قیمت بنزین با نرخ فوب خلیج فارس امری اشتباه است

"محمود جامساز" در خصوص پیامدهای افزایش قیمت سوخت و جزئیات طرح جدید سهمیه بندی بنزین به خبرنگار برنا گفت: بنا به گفته مسئولین قرار نیست قیمت سوخت اضافه شود که البته این یک نکته انحراف از واقعیت است. اگر فعلا” قیمت بنزین هم تغییر نکند کاهش سهمیه از ۶۰ به ۱۵ لیتر در ماه به منزله افزایش قیمت است زیرا صاحبان خودرو بابت ۴۵ لیتری که از سهمیه آنها کسر می‌شود باید فعلا” لیتری ۱۵۰۰ تومان اضافه پرداخت کنند.

وی ادامه داد: یکی  از راه‌های تأمین بخشی از کسر بودجه چند صد هزار میلیارد تومانی، افزایش بهای خدمات دولتی نظیر آب و برق و تلفن و اینترنت و گاز  و پست و دیگر خدمات است.اما بدلیل حساسیت‌های بسیار بالای جامعه نسبت به افزایش قیمت بنزین دولت محتاطانه در مورد افزایش بهای بنزین اقدام می‌کند. از این رو قصد دارد طرح جدید سهمیه بندی بنزین را به صورت آزمایشی در جزایر قشم و کیش اجرایی کند.

وی افزود: به موجب این طرح به کارت ملی همه افراد ایرانی مقیم کشور ۱۵ لیتر بنزین ماهیانه  شارژ می‌شود. با توجه به اینکه حدود ۲۵ میلیون خودرو ‌در کشور وجود دارد که بابت این کسری باید ۴۸۶۰۰ میلیارد تومان در سال  اضافه پرداخت کنند که بیش از کل مبلغ یارانه ۴۵۵۰۰ تومانی پرداحتی به۷۸ میلیون نفر است .

جامساز گفت: گفته میشود هدف از طرح توزیع همگانی سهمیه یارانه بنزین  اجرای عدالت توزیع یارانه‌ای است

این اقتصاد‌دان در ادامه خاطر نشان کرد: در این خصوص ضرورتا” باید به چند نکته مورد توجه قرار بگیرد. منظور دولت از پرداخت یارانه بنزین، مابه التفات بهای فروش فوب خلیج فارس و قیمت فروش داخلی است که در مورد سایر حامل‌های انرژی هم مصداق دارد و از آن به عنوان یارانه پنهان یاد می‌شود . این در حالیست که باید هزینه تمام شده واقعی تولید بنزین بدون نفت که ماده اولیه آنست به اضافه سود شرکت، مبنای محاسبه قرار گیرد زیرا دولت بابت نفت پولی پرداخت نکرده که در قیمت فروش بنزین از مردم دریافت کند .

وی تاکید کرد: فی الواقع کلیه منابع طبیعی از جمله نفت جزء انفال و مالکیت آن عمومی است. دولت باید بطور شفاف اعلام کند هزینه تمام شده بنزین و در صد سود متعلقعه چقدر است ، اگر بیش از ۱۵۰۰ تومان در لیتر بود مابه التفاوت  را یارانه بنامد . اما هیچگاه  قیمت واقعی بنزین اعلام نشده تا آشکار شود که آیا واقعا دولت بابت بنزین چقدر  یارانه می پردازد یا همین بهای ۱۵۰۰ تومان در لیتر هم سود بیش از حد متعارف را نصیب دولت می کند.

این تحلیلگر مسائل اقتصادی ادامه داد:  زمینه‌چینی هایی در  چند روز گذشته از سوی مسئولین برای افزایش نرخ بنزین صورت گرفته که  نرخ واقعی بنزین در کشور را یک دلار معقول عنوان می کنند  و معتقدند قیمت سوخت باید بر اساس نرخ فوب خلیج فارس تعیین شود، این اظهارات با توجه به سطح پایین درآمد جامعه کاملا غیر کارشناسی است. در حال حاضر با همین قیمت فعلی بنزین، به نسبت میانگین درآمد و دستمزد  بسیار گرانتر از دیگر کشورها است و دولت باید در این مورد بررسی‌های کارشناسی دقیق‌تری انجام دهد.

جامساز با مقایسه تطبیقی بین نسبت درآمدها و بهای بنزین بین دو کشور ایران و آمریکا گفت: آمارهای بانک مرکزی نشان می دهد متوسط درآمد سرانه ریالی به قیمت جاری در سال گذشته معادل ۲۲/۴ میلیون تومان بوده، که اگر تقسیم بر بنزین لیتری ۳۰۰۰ تومان کنیم هر ایرانی بطور میانگین با درآمد سالیانه اش قادر به خرید  ۷۴۶۷ لیتر بنزین است . حال آنکه بر اساس آمار بلومبرگ مبنی بر داده های آماری رسمی آمریکا در سال گذشته متوسط  سرانه درآمد آمریکا ۶۷۷۴۰ دلار و بنزین بطور متوسط لیتری ۸۰ سنت بوده است بدین ترتیب هر آمریکایی بطور متوسط می تواند با درآمد سالیانه اش ۸۱۶۱۶ لیتر بنزین خریداری کند یعنی حدودا” یازده برابر قدرت خرید یک ایرانی.

وی ادامه اظهار داشت: بنظر می رسد دولت با اجرای طرح سهمیه بندی بنزین با هدف افزایش قیمت بتدریج در صدد کشف قیمتی است که حساسیت جامعه را بر نیانگیزاند .همچنین در مقابل یارانه سوختی که به صاحبان‌خودرو تعلق می گیرد، هزینه های زیادی به آنان تحمیل می شود که بیش از یارانه نامشخص ادعائی است. این هزینه هابه اختصار عبارتند از پرداخت سه برابری قیمت  خریدخودروی بی کیفیت ایرانی نسبت به خودروی هم تراز اما با کیفیت خارجی و پرداخت در مورد مصرف سوخت مضاعف خودروهای داخلی نسبت به خودروهای خارجی و هزینه افزایشی عوارض سالیانه. همچنین تحمل هزینه های سنگین تعمیرات به سبب استهلاک زود هنگام خودروهای ایرانی و حق بیمه شخص ثالث که سال به سال افزایش می یابد که هیچ یک از هزینه های فوق توسط کسانیکه فاقد خودرودهستند پرداخت نمی شود .

وی تاکید کرد: چنانچه طرح جدید سهمیه بنزین اجرائی شود . افراد فاقد خودرو اقدام به فروش سهمیه خود می کنند که نتیجه آن ظهور دلالان و ‌یک بازار سیاه دیگر در کنار دیگر بازارهای  موازی خواهد بود که  به اقتصاد کشور صدمه می زند.

این تحلیلگر مسائل اقتصادی افزود: هرنوع کمکی به صورت یارانه به مردم در اقتصاد تورمی پس از مدت زمان کوتاهی به دلیل تورم بالا و  افزایش قیمت های نسبی اسباب کاهش قدرت خرید مردم را فراهم و بر نارضایتی های آنان می افزاید .

این اقتصاددان در پایان گفت: افزایش قیمت بنزین در برابر پرداخت یارانه به مردم طرحی است که قبلا تجربه شده و شکست خورده است و متاسفانه دولت‌ها سیاست های تجربه شده ای که نتیجه مثبتی نداشته است را دوباره آزمون و خطا می کنند. و لذا دیری نمی گذرد که بر فقر مردم افزوده و چالش های دولت را مضاعف می سازد.

انتهای پیام/