افزایش ۴۰ درصدی صادرات نفت ایران با وجود تحریم‌ها/ اعتراف آمریکایی‌ها به شکست سیاست فشار حداکثری علیه ایران/ چشم‌انداز مذاکرات وین و نتیجه آن بر اقتصاد ایران

به گزارش برنا؛ سیداحسان خاندوزی، وزیر امور اقتصادی و دارایی، در گفت‌وگو با شبکه العالم به جایگاه اقتصادی ایران در دنیا و تغییر این جایگاه نسبت به سال‌های قبل اشاره کرد و گفت: در طول سه سال اخیر، دور جدید تحریم‌های اقتصادی آمریکا علیه دولت و ملت ایران موجب کاهش شاخص‌های اقتصاد ایران شده که البته فراگیری و پاندمی کرونا و افزایش سطح عمومی قیمت‌ها و تورم هم اثر مضاعفی بر کاهش رشد اقتصادی ایران داشته است، به نحوی که ما امروز شاهد رتبه پایین‌تر اقتصاد ایران نسبت به  سال‌های 2017 و 2016 هستیم.

خاندوزی در ادامه ابراز امیدواری کرد، با توجه به تدابیر جدید دولت در حوزه اقتصادی، بتوان در سال‌های 2022 - 2021 و سال‌های پس از آن، هم در میزان تولید ناخالص داخلی اقتصاد ایران که شاخص رشد اقتصادی محسوب می‌شود و هم در زمینه شاخص تورم و سطح عمومی قیمت‌ها که نشان‌دهنده قدرت خرید خانوارهاست، در هر دو جهت شاهد بهبود باشیم.

توجه ویژه به ظرفیت‌های منطقه از دستورکارهای جدی دولت

وی افزود: یکی از دستورکارهای جدی دولت آیت‌الله رئیسی توجه ویژه به ظرفیت‌های منطقه‌ای و اساسا منطقه‌گرایی و سیاست همسایگی است که با توجه به پیگیری‌ها و تحرکات خوبی که در ماه‌های اخیر صورت گرفته و گسترش هم خواهد یافت، امیدواریم بتوان با استفاده از ظرفیت‌های کشورهای منطقه به سرعت از دوران رکود اقتصادی خارج شده و شاهد همبستگی اقتصادی بیشتر کشورهای منطقه در ماه‌های آینده باشیم.

وزیر امور اقتصادی و دارایی اظهار داشت: 16 سال پیش وقتی سیاست‌های کلی مربوط به خصوصی‌سازی و افزایش سهم بخش خصوصی در اقتصاد ایران توسط رهبر معظم انقلاب ابلاغ و تبدیل به یک قانون مصوب در مجلس شورای اسلامی شد آغاز حرکتی جدید بود، مبنی بر اینکه اولا زمینه‌های ورود و فعالیت بخش‌های غیردولتی در اقتصاد ایران افزایش یابد و سهم بنگاه‌ها و شرکت‌های دولتی از ناحیه ورود فعالان اقتصادی بخش خصوصی تعدیل و اصلاح شود و به موجب آن، موتور رشد اقتصادی کشور شرکت‌های غیردولتی باشند و از سوی دیگر، دولت هم، از بخشی از مالکیت‌ها و تصدی‌گری‌های خود در حوزه اقتصاد بکاهد و آنها را واگذار کند و به بیان تخصصی همان خصوصی‌سازی است که شاید، امر واگذاری شرکت‌ها در فرآیند خصوصی‌سازی جزو مهمترین پروژه‌های 15 سال گذشته و دارای سهم بسیار بالایی در اقتصاد ایران بوده است.

خاندوزی در بخشی دیگری از مصاحبه با شبکه خبری العالم به این نکته اشاره کرد که خروجی‌ها و نتایج سیاست خصوصی‌سازی به طور کامل رضایت‌بخش نیست و می‌تواند بیش از اینها ثمرات مطلوب داشته باشد و اخیرا در وزارت اقتصاد و دارایی به منظور تامین هر دو هدف سیاست‌گذار، تیمی را مامور بازنگری قانون در این زمینه کرده‌ایم.

وی افزود: اولا هدف افزایش و کارایی و بهره‌وری شرکت‌های اقتصادی دنبال شود و ثانیا نقش‌آفرینی بخش‌های غیردولتی به نحو عادلانه‌ای در اقتصاد ایران رقم بخورد، البته در عرصه اقتصادی ایران پیگیری همزمان این دو هدف کار بسیار ظریف و دشواری است که اقتصاد ایران بخش اعظم این راه را طی کرده اما با توجه به چشم‌انداز پیش رو برای خصوصی‌سازی برخی دیگر از شرکت‌ها، نیازمند بازنگری، تصحیح مسیر و درس گرفتن از نقاط ضعف گذشته هستیم و امیدواریم در ماه‌های آینده با تصویب مصوبه جدید در هیات دولت، شاهد این باشیم که مسیر خصوصی‌سازی در اقتصاد ایران نه تنها کند نشود بلکه نقاط ضعفی که پیش از این وجود داشته، اصلاح شود.

افزایش 40 درصدی صادرات نفت ایران با وجود تحریم‌ها

وزیر اقتصادی گفت: بخش نفت و گاز یکی از مزیت‌های اقتصاد ایران بوده و در آینده هم خواهد بود، بنابراین ما بر افزایش ظرفیت بخش نفت و گاز برای رشد اقتصاد ایران متمرکز هستیم، در طول 5 ماه گذشته علیرغم اینکه تحریم‌های ایالت متحده کاهش نیافته و هنوز هم مذاکرات ایران با کشورهای 1+4 به نتیجه قطعی نرسیده است اما صادرات نفت ایران نسبت به دوران آغاز دولت جدید نزدیک به چهل درصد افزایش یافته است، بنابراین ما همچنان بر نقش‌آفرینی ویژه بر بازار نفت و گاز تاکید داریم از همین رو از هدف‌گذاری جمهوری اسلامی ایران است که بتواند از نفت و گاز به عنوان موتور و پشتیبانی برای رشد سایر بخش‌های اقتصادی استفاده کند به همین منظور تلاش می‌کنیم، زنجیره‌ها و حلقه‌های پایین‌دستی حوزه نفت و گاز در کشور توسعه یابد که بتوانیم با ارزش افزوده بیشتری در بخش‌های پالایشی و پتروشیمی محصولات را صادر کنیم و بدون اینکه اقتصاد کشور، هدف‌گذاری‌های توسعه نفت و گاز خود را از دست دهد، سهم صادرات نفت خام را کاهش دهیم.

وی افزود: قراردادهای جدیدی در مورد توسعه بخش‌های نفت و گاز منعقد شده که اقتصاد کشور را آسیب‌پذیر می کند اما آنچه به وزارتخانه ما بیشتر مرتبط است، وابستگی بودجه دولت به صادرات نفت و گاز است که باید این وابستگی را کاهش و سهم درآمدهای غیرنفتی مثل مالیات را افزایش دهیم، حتی در صورت تحریم و یا مشکلات خارجی، دولت در ایفای وظایف خود دچار مشکل نخواهد شد.

اعتراف آمریکایی‌ها به شکست سیاست فشار حداکثری علیه ایران

خاندوزی گفت: مایلم تاکید کنم در دهه‌های گذشته هیچ اقتصادی نداشتیم که تا این حد در معرض فشارهای تحریمی و تنگناهای خارجی به شکل مستمر و با شدیدترین ابعاد قرار گرفته و توانسته باشد همچنان مسیر رشد خود را هر چند با فراز و فرود ادامه دهد. آنچه که اخیرا وزیر امور خارجه آمریکا در مورد شکست سیاست فشار حداکثری گفت به نظرم بهترین اذعان و اعتراف به این است که اقتصاد ایران توانست از این فشار و امتحانی که در آن قرار داشت موفق بیرون بیاید.

وی افزود: ما دوره‌ایی را نمی‌شناسیم که تا این حد دوره طولانی فشارهای اقتصادی در یک اقتصاد تداوم پیدا کند و آن اقتصاد بتواند همچنان نه تنها در کارهای اصلی خود مثل تولید و صادرات حرکت کند، بلکه هدف‌گذاری‌های بالاتری را در پیش بگیرد.

با اتکا بر توانمندی‌های داخلی و همکاری‌های منطقه‌ای توانستیم کاری کنیم تا تحریم موجب توقف اقتصاد ایران نشود

خاندوزی اظهارداشت: در طول ۱۰ ماه گذشته میزان صادارت ایران ۳۷ درصد افزایش پیدا کرده و میزان واردات هم ۳۴ درصد افزایش داشته این در شرایطی است که به نظر می‌رسید کشوری که در شدیدترین فشارهای تحریمی است نباید شاهد چنین افزایشی در میزان تجارت خارجی باشد چون مهمترین نقطه‌ای که تحریم اثر خود را بر اقتصاد وارد می‌کند تجارت خارجی است و ما توانسته‌ایم به رغم همه این فشارها صادرات و واردات بسیار بیشتری نسبت به سال گذشته تجربه کنیم.

وزیر امور اقتصادی و دارایی گفت: اقتصاد ایران حتما در برخی بخش‌ها آسیب دیده است و دچار تنگناها و مشکلاتی شده‌ایم؛ کاهش شدید صادارت نفت ایران در سال‌های اول تحریم، کاهش میزان مراودات ارزی و بانکی ما ناشی از فشارهای افک (OFAC) غیرقابل انکار است اما توانستیم با اتکا بر توانمندی‌های داخلی و همکاری‌های منطقه‌ای کاری کنیم تا تحریم موجب توقف اقتصاد ایران نشود.

وی در خصوص سیاست‌های ناظر بر اقتصاد خاطرنشان کرد: دو دسته سیاست اتخاذ شده است؛ یک دسته سیاست‌های ناظر به حوزه اقتصاد منطقه و بین‌الملل؛ به این معنا که ما بتوانیم شاهد تعاملات بیشتر با کشورهای منطقه باشیم که جزو دستور کارهای قطعی و اولویت دیپلماسی اقتصادی دولت در دوره پیش رو خواهد بود. همکاری‌های اقتصادی با کشورهای منطقه کمک خواهد کرد به اینکه ما بتوانیم نشان دهیم با داشتن چنین مجموعه وسیع از ظرفیت‌های منطقه‌ای عبور از تنگناهای تحریم کار دشواری نیست؛ گاهی غفلت بزرگ این بوده است که ظرفیت‌های کشورهای منطقه و همسایگان را به شکل جدی و به عنوان اولویت اول دیپلماسی اقتصادی خود در دستور کار نداشتیم. برنامه و سیاست دوم: فعال کردن ظرفیت‌های داخلی اقتصاد ایران است وقتی در شرایط رکود و تنگنای اقتصادی قرار می‌گیریم باید به فعالان اقتصادی ایران کمک کرد تا بتوانند با درجه آزادی و قدرت بیشتری همکاری کنند. ما در وزارت اقتصاد و دارایی برای اولین بار پیشنهاد دادیم بعد از 15 تا 18 سال که از کاهش نرخ‌های مالیاتی در ایران می‌گذشت، 5 واحد درصد نرخ‌های مالیات در سال آتی شمسی کاهش پیدا کند، این را به عنوان یک دستور کار قرار دادیم که مراحل شروع فعالیت‌های اقتصادی که جزو رتبه‌های پایین اقتصادی ایران در شاخص دوئینگ بیزینس بانک جهانی بود بهبود پیدا کند و فعالان اقتصادی بتوانند به سرعت و در کوتاه‌ترین زمان و با کمترین هزینه مجوزها و ثبت فعالیت‌های اقتصادی خود را در کشور انجام دهند.

کاهش مشکلات کمبود نقدینگی و تسهیلات بانکی شرکت‌ها

وی خاطرنشان کرد: بودجه‌‌ای که برای سال آینده در دولت برای فعالیت‌های عمرانی و سرمایه‌گذاری مصوب شده برای هرکدام از استان‌ها بودجه بسیار بیشتری نسبت به سال‌های قبل است که به رشد فعالیت‌های اقتصادی کمک بکند و با دادن اختیارات بیشتر به استان‌ها و تمرکززدایی و فعال کردن ظرفیت‌های استان‌ها چه استان‌های مرزی و چه سایر استان‌های کشور صورت بگیرد.

وزیر اقتصاد خاطرنشان کرد: روش تامین مالی و نقشی که بانک‌ها در تامین مالی شرکت‌های ایرانی ایفا می‌کردند طبق توافقی که بین وزارت اقتصاد و وزارت صنعت و معدن و بانک مرکزی جمهوری اسلامی انجام گرفت روش متفاوتی تعریف شد که از این به بعد مشکلات کمبود نقدینگی و تسهیلات بانکی شرکت‌ها را کاهش بدهد. مجموعه این دسته اقدامات در کنار پیگیری کانال‌های ویژه ارتباط مالی که باید بیرون از نظارت خزانه‌داری آمریکا و ایران و طرف‌های تجاری صورت بگیرد که آن هم جزو وجوه مشترک ما و بانک مرکزی است که در حال پیگیری است، کمک خواهد کرد به اینکه فعالان اقتصادی شرایط بسیار بهتری را درباره رشد و افزایش تولید، اشتغال و صادرات خودشان در آینده شاهد باشند.

تاثیر تحریم‌های آمریکا بر اقتصاد ایران

خاندوزی درباره تاثیر تحریم‌های ایالات متحده گفت: تحریم‌ها سرعت حرکت اقتصاد ایران را کند کرده در این واقعیت تردیدی نیست اما نکته دیگر این است که ما الان در دل همین تهدید و فشار، فرصت‌ها و روش‌های جدیدی را پیدا کرده‌ایم که موجب تقویت اقتصاد ایران می‌شود، نمی‌دانم برای برنامه شما جالب است یا نه، چندین سال گذشته یک سرمازدگی وسیعی در یکی از زمستان‌ها در کشور رخ داد یکی از بزرگترین صادرکنندگان که صاحب باغ‌های زیتون وسیعی در ایران بود برای من تعریف می‌کرد که آن سرمازدگی موجب شد بخش زیادی از باغ‌های زیتون آن صادرکننده از بین برود اما در دل آن گونه‌های خاصی از زیتون که توانسته بودند در سرمای شدید دوام بیاورند خودشان را نشان دادند و موجب شدند از این به بعد آن تولیدکننده و صادرکننده آن گونه‌ای از زیتون را تکثیر کند که بتواند در شرایط سخت هم دوام بیاورد.

شناسایی نقاط ضعف و آسیب‌پذیر اقتصاد ایران به واسطه تحریم‌ها

وی افزود: ما در اقتصاد ایران از فشارهای تحریمی راه‌هایی را پیدا کردیم که نقاط ضعف و آسیب‌پذیری‌مان را شناختیم و راه‌های بیرون‌رفت از آن نقطه ضعف را پیدا کردیم به عنوان مثال کشوری که درآمد نفتی زیادی داشت به راحتی ترجیح می‌داد برخی از اقلام حتی سفره غذایی اساسی مردم را از طریق واردات تامین بکند، ما پس از تحریم‌ها به این نکته رسیدیم که وابستگی سفره غذایی مردم به واردات و تحریم‌ها باید کاهش یابد؛ بنابراین بسیاری از قطعات بخش‌های استراتژیک صنعتی ما در بخش نفت، در بخش صنعت و بسیاری از قطعاتی که تکنولوژی بالایی را داشتند، کاتالیست‌های ویژه‌ای که وجود داشت عمدتا وابسته به واردات بود، تحریم‌ها به ما کمک کرد جوانان با تحصیلات بالا و شرکت‌های تک استفاده بکنیم برای اینکه خودمان بتوانیم در داخل آن قطعات کلیدی را تولید بکنیم.

خاندوزی مجددا یادآور شد: بنابراین تحریم حتما مسیر اقتصاد ایران را کند کرد اما همزمان به ما راه‌هایی را نشان داد بتوانیم در آینده آسیب‌ناپذیرتر باشیم. به تعبیری که رهبر انقلاب استفاده کردند تحریم ناپذیرشدن به این معنا که از تکرار تحریم‌ها کمتر از قبل ضربه ببینیم. یکی از اولویت‌های استراتژیک اقتصاد ایران در سال‌های پیش رو خواهد بود.

در صورت به نتیجه رسیدن مذاکرات وین نباید مجددا اقتصاد ایران به نفت وابسته شود

در پایان وزیر اقتصاد درباره چشم‌انداز مذاکرات ایران در وین و احتمال معجزه در اقتصاد ایران گفت: البته حتما به نتیجه رسیدن مذاکرات فرصت‌های جدیدی را برای تسهیل مراودات اقتصادی و مالی برای اقتصاد ایران ایجاد خواهد کرد. اما اعتقاد ما در دولت این است که هر معجزه‌ای تنها با نگاه به ظرفیت‌ها و توانمندی‌های داخل اقتصاد ایران رخ خواهد داد به عبارت دیگر در صورت به نتیجه رسیدن مذاکرات وین مهمترین دستور کار اقتصادی ما باید استفاده کردن از این فرصت باشد و نه اینکه مجددا اقتصاد ایران را وابسته به نفت و دلارهای نفتی اداره بکنیم. اقتصاد ایران و مردم ما هزینه جدا شدن و کم کردن وابستگی به دلارهای نفتی را پرداخته‌اند. امروز روز این است که از منفعت آن استفاده بکنیم به این معنی که کانال‌های تجاری و ارزی خودمان را با کشورهای منطقه و کشورهای همسایه خودمان گسترش بدهیم. به عبارت دیگر من در دیداری که با وزیر اقتصاد روسیه داشتم همزمان با سفر آقای رئیس جمهور به مسکو، به وزیر اقتصاد روسیه گفتم مذاکرات ایران و 4+1 باید بتواند فرصتی ایجاد بکند که ما علاقات اقتصادی خودمان را با کشورهای آسیایی و منطقه گسترش بدهیم و هیچ ابایی هم از اظهار این استراتژی و سیاست نداریم.

انتهای پیام/