کردستان، زادگاه گیاهان وحشی و خوراکی

 خبرگزاری برنا کردستان؛ مردم کردستان از گذشته دور مصرف گیاهان خوراکی در فصل بهار را یک ضرورت دانسته و گروهی از مردم در این فصل گیاهان را جایگزین مواد پروتئینی می‌کنند.

گروهی نیز مصرف گیاهان خوراکی را شفابخش می‌دانند و طبق سفارش پزشکان سنتی، برای درمان بیماری های خود از آنها استفاده می‌نمایند.

کردستان از استانهای زرخیز وخوش آب وهوای غرب کشور است  که  کوه های  مرتفع ، جنگل های انبوه ودشت ها ومراتع وچمن زارهای سرسبز وخرم با گونه های گیاهی وجانوری متنوعی دارد.
این استان به سبب داشتن آب وهوای مرطوب و معتدل مدیترانه ای وخاک حاصل خیز زیستگاه گیاهان وجانوران گوناگونی است  که کارشناسان منابع طبیعی ومحیط زیست منطقه آن  را  استان گل وگیاه  می نامند.

مناطق مختلف کردستان از جمله سارال، چهل چشمه، کوسالان، شاهو، اورامانات، سورین، آربابا، آریز، پیازه وکره میانه جایگاهی  مناسب  برای رویش گیاهان وحشی دارویی وخوراکی است و بارش مناسب باران بهاری هم موجب آغاز برداشت گیاهان خوراکی آن شده است.

بیش از ۵۰ نوع گیاه خوراکی، دارویی و صنعتی در کردستان برداشت می‌شود که مصرف آن از روزگاران گذشته مرسوم بوده است.

مهمترین گیاهان خوراکی کردستان شامل جعفری کوهی، کنگر، ریواس، اسفناج وحشی، شنگ، گیلاخه، گل گاو زبان، رسقا، قازیاغی، سولان، نعناع کوهی، موسیر، قارچ کوهی، پونه و پیچک است.

در این فصل از سال روزانه صدها نفر از شهروندان برای چیدن این گیاهان راهی مناطق کوهستانی می شوند و تا غروب به چیدن این گیاهان مشغول می شوند.

برخی خواص گیاهان خوراکی به این شرح است:

موسیر (Allium hirtifolium) گیاهی است شبیه سیر که ریشه اش فقط یک پیاز درشت بوده برگهایش باریک و دراز و گلهایش بنفش مایل به قرمزند وگل آذینش خوشه ٔساده‌ است.

در حدود ۴۰ گونه از این گیاه شناخته شده که برخی از گونه‌های موسیر را در باغ به عنوان گل زینتی نیز می‌کارند. پیاز این گیاه خوراکی است و در ترشیها و اغذیه بکار می‌رود و بویش از سیر کمتر است.

ریواس ˈcurrant Fruited Rhubardˈ
ریواس مقوی معده بوده و جگر را از گرمای زیاد مصون می دارد، شیره آن را اگر با گل بنفشه و گیاه شنگ بجوشانیم برای دفع سنگ صفرا و سنگ مثانه مفید است.

کوزه له ˈCressˈ
شاهی یا ترتیزک دارای گلوکزید مهمی به نام ترپئولوزید است که این ماده بر اثر تجزیه سنه ول بنزیلیک به وجود می آید.

شاهی اثر ضداسکوربوت قوی دارد و در حالت خام در سالاد و یا با اغذیه به صورت سبزی خوردن مصرف می شود.

گیلاخه
گیاهی با خاصیت ضد عفونی کننده روده‌ها بوده و برای معالجه رماتیسم و بیماریهای کبدی مفید است و ضماد آن برای نرم کردن ورمها مفید است و ترشح ادرار را زیاد می‌کند.

نعناع
نعناع از سبزی های عطر ار و خوردنی و حاوی مقدار زیادی ویتامین ˈآ ˈ و ˈثˈ است و عمدتا از برگ و شاخه های گلدار آن عرق نعناع می گیرند.
نعناع برای تقویت اعصاب و خوش بو کردن ماست و دوغ و آش ها و کاهش کلسترول خون و رفع عفونت ها وسم زدایی مفید است.

سیر کوهی
نوعی سبزی وحشی و خودرو است که فقط در فصل بهار می روید و سرشار از کلسیم و انواع ویتامین های نافع بدن است و با نام های پیاز خرسی، سیر جنگلی، سیر خرس نیز از آن یاد می شود، بسیار ملایم تر و شیرین تر از سیر معمولی بوده و بوی آن شبیه پیاز است.

کنگر
ضدعفونی کننده، اشتهاآور، تب بر و هضم کننده غذاست و مصرف آن باعث تقویت دستگاه گوارش می شود، برگ آن ادرارآور و نیروبخش است و قلب را نیز تقویت می کند.

کنگر در درمان یرقان، نارسایی کبد و کم خونی مؤثر بوده و از کبد در برابر سموم شیمیایی محافظت می کند.

به گفته کارشناسان هم اکنون ۶۰گونه انواع گیاهان خوراکی در مناطق دشت و کوهستانی کردستان شناسایی شده که آموزش صحیح درباره چگونگی رویش و نیز زمان چیدن این گیاهان، مؤثرترین راه جلوگیری از انقراض این گیاهان خوراکی کوهی است.

استان کردستان حدود یک میلیون و ۷۸۸ هزار هکتار منابع طبیعی شامل ۳۷۳ هزار هکتار جنگل و یک میلیون و ۴۱۴ هزار هکتار مرتع دارد که معادل ۶۱درصد سطح استان را شامل می شود.

انتهای پیام