مجید نادرالاصلی: بدون زاینده رود، اصفهان می‌میرد

به گزارش خبرگزاری برنا از  اصفهان، سفر رئیس جمهور در روزهای آینده به اصفهان کم کم از منابع رسمی و غیررسمی به گوش رسیده و این استان را برای مطالبه خواسته‌های بزرگ و به تعویق افتاده خود آماده می‌کند. نمی‌توان از مطالبات اصفهان حرف زد و زاینده‌رود را در راس آن ندید بدین سبب اخیرا شورای شهر اصفهان لیستی از خواسته‌های خود از رئیس جمهور آماده کرده که زاینده‌رود شاکله اصلی آن است. برای واکاوی بیشتر این موضوع و دغدغه شورا در خصوص آب، با مجید نادرالاصلی، رئیس کمیسیون ویژه آب و مناطق کم‌برخوردار شورای شهر اصفهان و رئیس شورای شهرستان اصفهان گفت‌وگو کرده‌ایم که متن آن را در ادامه می‌خوانید:

چرا شورای ششم به تشکیل کمیسیون ویژه‌ای برای آب اقدام کرد؟ 

تاریخ، فرهنگ، اقتصاد و هنر اصفهان، این شهر را منحصربفرد کرده و جایگاه بالایی به آن در کشور داده است. همچنین اصفهان قطب اقتصاد، گردشگری، صنایع دستی، فرهنگ و ادبیات بوده و برای مردم این شهر پویایی اقتصاد حائز اهمیت است.اصفهان همواره یک باغشهر در فلات مرکزی ایران بوده که نشانگر مدیریت صحیح آب در گذشته است. در نتیجه این مدیریت آب، مادی‌های مختلف در اصفهان شکل گرفت و در این سال‌ها در حاشیه مادی‌ها نیز درختان سر به فلک کشیده به وجود آمد که منشا شادابی و زیبایی است. از سوی دیگر نمی‌توان منکر نقش پررنگ اصفهان در اداره کشور و سال‌های دفاع مقدس شد که تاریخ گواه آن است. 

واقعیت این است که آب همواره با توسعه اصفهان عجین و همراه بوده اما در ۲۰ سال اخیر این موضوع دچار تنش شده است؛ حال این سوال مطرح می‌شود که آیا واقعا آب نیست یا اتفاق جدیدی رخ داده است؟ مصارف و بارگذاری‌های جدید با چه توجیهی انجام می‌شود؟ آیا زمان بزنامه‌ریزی برای این بارگذاری‌ها، دوراندیشی نشده است؟ 

شورای ششم با نگاه به این چالش‌ها و ظرفیت‌ها و قابلیت درونی خود که ممزوجی از تجربه و جوانی و آشنایی به مدیریت شهری با گرایش‌ها و تخصص‌های مختلف بود و در شرایطی که شریان زندگی برای ساکنان فلات مرکزی ایران با تنش آبی دچار مشکل جدی شده، اقدام به تشکیل کمیسیون ویژه‌ای برای موضوع آب کرد. ما در این کمیسیون بررسی کردیم که چه سختی‌هایی در مسیر حوضه زاینده‌رود بوده و از کدام زوایا قابل بررسی است. قصد داشتیم ظرفیت‌ها را احصا و تجزیه و تحلیل کرده و برای حرکت روبه جلو اقدام کنیم. 

یعنی در شورای شهر به‌طور مشخص روی مدیریت حوضه زاینده‌رود تمرکز شده است؟ 

شورای شهر به واکاوی مدیریت حوضه آب ورود کرده و منابع و مصارف را مورد بررسی قرار داده است زیرا اگر در این خصوص همگونی وجود نداشته باشد، نتیجه آن ادامه شرایط امروز است. ما معتقدیم علی رغم مشکلات و بارندگی‌های کم، چندان مشکلی در تامین حقابه‌ها نداریم بلکه مشکل اصلی تعریف مصارف جدید برای زاینده‌رود بوده که در چند دهه گذشته با بارگذاری‌های جدید بر این رودخانه اجرا شده است. 

صنایع آب‌بر به دلیل مرکزیت اصفهان در این استان ایجاد شده است اما برای تامین آب آن یا منابع موردنیاز تعریف نکردیم یا به اندازه کافی نبوده است. برای همین مجبور شده‌ایم اول از همه برای جبران از حق طبیعت و محیط زیست اصفهان کم کنیم که این اتفاق در سال‌های قبل افتاده است. 

باید به این نکته توجه کنیم که این صنایع ملی هستند اما تبعات منفی آن به اصفهان بازمی‌گردد. 

بله؛ این صنایع در وهله اول برای دیگران اشتغال ایجاد کرد و اصفهان هم در حاشیه این اشتغال قرار گرفت. سبب طوفان آلایندگی، فرسودگی حمل‌ونقل جاده‌ای و ریلی و بحران جمعیت شد به‌طوری که می‌بینیم مراجعه برای اشتغال و اسکان در اصفهان هم از سوی دیگر استان‌ها و هم از سمت اتباع بوده که مشکلات جدیدی را برای اصفهان ایجاد کرده است. 

با این توصیف، تاکنون نتیجه تشکیل کمیسیون آب در شورای شهر چه بوده است؟ 

حدود ۳۰ جلسه برای شناخت مسئله تشکیل و بررسی شد که منایع و مصارف چگونه مدیریت شود. سعی کردیم برای مدیریت استان در این خصوص انگیزه و میان گروههای ذی‌مدخل اجماع و وفاق عمومی ایجاد کنیم. همچنین تاکید داشتیم که بین مردم جریان جدید در مورد زاینده‌رود شکل گرفته و لزوم جاری بود دائمی رودخانه دغدغه آن‌ها باشد. البته این جلسات نه صرف جلسه بلکه یک اقدام جدی در باب هم‌آوایی شهری و استانی و حتی ملی بوده است. 

تلاش می‌کنیم با یک تعامل زنده بین همه نهادها و وفاق عمومی مشخص کنیم که اگر حقابه اصفهان داده شود، زندگی در این شهر و استان با شکوفایی اقتصادی و نشاط اجتماعی همراه شده و معنای ویژه‌ای پیدا می‌کند. جاری نبودن زاینده‌رود سبب مشکلات بهداشتی و سلامتی شده و اصفهان را در رتبه‌های اول بیماری‌های خاص قرار داده است. 

مزید بر همه این موارد پدیده فرونشست است. بدون ایجاد ترس، دلنگران تاریخیم زیرا فرونشست زمین که ناشی از خشکی زاینده‌رود است، پاشنه آشیل اداره کشور در منطقه اصفهان شده است. اگر به فکر نباشیم فردا روزی گوشه‌ای از تاریخمان با شکاف فرونشست گم می‌شود. این موارد که اکنون دیده می‌شود نیز در حد یک شکاف بوده و بحران جدی تر از این موارد است. 

طبق بررسی ما در کمیسیون، آب به حد لازم وجود دارد اما اگر به استان همجوار مراجعه کنید، باغاتی در وسعت جنگل با صرف انرژی و سرمایه بیش از حد وجود دارد که مصرف کننده آب است؛ آب به بالای تپه‌ها برده می‌شود و کسی جلوی این موارد را در بالادست نمی‌گیرد لذا دولت باید نسبت به این موضوع تلاش کرده و آن را محدود کند. در داخل استان نیز ایجاد چاه و نصب پمپ غیرقابل توجیه است. 

اکنون چه دستاورد ملموسی از شورای شهر در این زمینه وجود دارد؟ 

دبیرخانه‌ای به عنوان دبیرخانه فرهنگی زاینده‌رود ایجاد شده تا تمام فعالیت‌های رسانه‌ای، فرهنگی و اطلاع‌رسانی از این دبیرخانه به‌طور منسجم اجرا شود. در شورا با ایجاد کمیسیون ویژه آب هویت مستقلی برای این موضوع ایجاد و در برنامه سالیانه، بودجه قابل توجهی برای فرهنگسازی و کار رسانه‌ای اختصاص می‌یابد. بدین شکل کارها قانونی بوده و از ظرفیت برنامه و بودجه نیز برای آن استفاده می‌شود. 

پایش اطلاعات و ایجاد برنامه‌های مطالعاتی نیز دیگر اقدام کمیسیون است. پژوهش و تحقیق زیادی شده است اما باید این موارد را مستند کنیم. از همه مهم‌تر تعریف وظیفه سازمان‌ها در یک سند راهبردی است که تحویل مدیریت استان شده است. 

مقام ناظر این سند کیست؟ چگونه می‌توان دستگاه‌های مختلف را ملزم به رعایت وظایف خود کرد؟ 

اصولا باید ما به عنوان نماینده مردم ناظر آن باشیم اما دنبال واکاوی ضعف‌ها نیستیم بلکه دنبال پیشبرد اهداف هستیم لذا اجرای این سند را به مدیریت استان سپرده‌ایم. 

البته هنوز منابع مدیریت نشده و مدیریت کشور هنوز رودروایستی دارد و قاطع برخورد نکرده است. یکی از دغدغه‌های اصلی ما تالاب گاوخونی و محیط زیست زاینده‌رود است چون به گفته محققان با خشکی تالاب، ریزگردها و رسوبات آن تا شعاع ۵۰۰ کیلومتری منتشر می‌شود. حداقل این حساسیت ایجاد شده که می‌خواهیم توسط مدیریت استان با وفاق بیشتر و به دور از نگاههای متعصبانه و قومیتی دنبال شود. 

خیلی‌ها معتقدند چرا با وجود تنش آبی، شهرداری تا این اندازه به فضای سبز اصفهان اهمیت می‌دهد. پاسخ شما چیست و آیا برای بهینه‌سازی مصرف آب در شهرداری کاری شده است؟ 

عمده فضای سبز اصفهان حداقل ۴۰ تا ۵۰ ساله بوده و خیلی از باغات سابق به فضای سبز و فصای تفرجگاهی تبدیل شده است. سرانه فصای سبز اصفهان چندان قابل توجه نیست بلکه این هنر مردم و مدیریت اصفهان است که آن را نو و تازه نگه دارد تا یکی از جاذبه‌های شهر برای گردشگران داخلی و خارجی باشد. در مدیریت شهری یکی از کارهای اساسی مکلف کردن بخش‌های مربوطه به اجرای سیستم‌های بهینه و مکانیزه آبیاری فضای سبز و افزایش کنترل و نظارت بر آن است. بسیاری از فضای سبز اصفهان به وسیله پساب آبیاری می‌شود که این موضوع برای بهداشت محیط آسیب‌زاست اما چاره‌ای نداریم و باید به حد ممکن آب موردنیاز را تامین کنیم. امیدواریم تا حد توان آبیاری فضای سبز بهینه شده و کمتر از پساب استفاده شود تا آلودگی کمتری داشته باشد. البته نمی‌توان منکر مشکلات در خصوص آبیاری فضای سبز شد که به تدریج اصلاح می‌شود. 

چند روز پیش یکی از نمایندگان اصفهان در مجلس در مصاحبه‌ای اعلام کرد که زاینده‌رود در دستورکار رئیس جمهور برای سفر به اصفهان نیست، به نظر شما اگر زاینده‌رود را کنار بگداریم، چه اولویتی برای اصفهان باقی می‌ماند؟ 

باید تاسف خورد. اگر رئیس جمهور می‌خواهد موضوع آب را در سفرهای استانی خود مورد بررسی قرار ندهد پس چرا در سفر به آذربایجان غربی آب یکی از موضوعات مهم بود؟ اهمیت زاینده‌رود اصفهان و دریاچه ارومیه برای آذربایجان نه تنها تفاوت ندارد بلکه اصفهان ارجح است. چطور می‌شود که تمام دولت‌ها بودجه‌های نجومی برای احیای دریاچه ارومیه اختصاص داده و آن را در راس برنامه خود می‌گذارند اما نوبت به زاینده‌رود که می‌رسد، یکی آن را به یزد می‌برد، یکی به چهارمحال می‌دهد و دیگری نسبت به زاینده‌رود بی‌توجهی می‌کند؟ ما به شدت از این موضوع نگرانیم و مردم اصفهان باید با صدای بلند بگویند که دنبال ایجاد چالش جدید برای نظام نیستیم اما باید حقابه‌ها اختصاص یابد. 

حتی اگر زاینده‌رود در دستورکار سفر پیش‌روی رئیس جمهور نیست، باید کارگروه موثری وجود داشته باشد تا موضوع به‌طور جدی پیگیری شود. من مسئولان استان را در این موضوع منفعل می‌بینم لذا در روز ورود رئیس جمهور باید رسانه‌ها مردم بر این تاکید کنند که زنده بودن سرزمین ایثار یعنی اصفهان، به زنده بودن زاینده‌رود است. بدانید که اگر این رودخانه جاری نباشد، اصفهان می‌میرد. 

انتهای پیام