اختلاف نظر مقامات آمریکا برای حامی تروریسم خواندن روسیه

سنای آمریکا روز چهارشنبه به اتفاق آرا قطعنامه ای تصویب کرد که در آن از «آنتونی بلینکن» وزیر امور خارجه خواست تا روسیه را به واسطه اقداماتش در چچن، گرجستان، سوریه و اوکراین که منجر به «کشته شدن تعداد بی‌شماری مردان، زنان بی‌گناه» شده، به‌عنوان حامی تروریسم معرفی کند.

پیش تر پیشنهاد مشابهی در مجلس نمایندگان آمریکا ارائه شده بود و انتظار می‌رود «نانسی پلوسی» رئیس‌ آن حامی قوی تصویب چنین قانونی باشد. براساس قانون آمریکا، تعیین و معرفی یک کشور به عنوان حامی تروریسم در حیطه اختیارات وزارت امور خارجه است.

اما بلینکن تاکنون نسبت به این اقدام رغبت چندانی نشان نداده است. هفته ها است که فشار بر بلینکن و وزارتخانه متبوعش برای معرفی روسیه به عنوان کشور حامی تروریسم ادامه دارد. در دوره های قبلی، وزرای امورخارجه آمریکا کره شمالی، سوریه، کوبا و ایران را جز کشورهای حامی تروریسم معرفی کردند. درواقع بلینکن علی‌رغم مخالفت در برابر این خواسته احساسی، مقابل تحریم متحدان واشنگتن که با روسیه داد و ستد دارند و ممکن است باقیمانده دیپلماسی میان آمریکا و روسیه را از بین ببرد، مقاومت می‌کند.

«لیندسی گراهام» سناتور جمهوری‌خواه کارولینای جنوبی و یکی از حامیان تصویب این قطعنامه، پس از رای‌گیری مجلس سنا و اعلام روسیه به عنوان کشور حامی تروریسم به خبرنگاران گفت: از نظر من، [ولادیمیر] پوتین اکنون پشت فرمان ماشین تروریسم دولتی نشسته است.

وی سپس ادامه داد که تحریم های گذشته علیه مسکو موثر بوده، اما ما باید کارهای بیشتری انجام دهیم.

اما بلینکن در پاسخ به سوالی در این مورد، گفت که هر تصمیمی باید بر اساس تعاریف قانونی موجود باشد. وی در عین حال این پیشنهاد را به دلیل اعمال تحریم های شدید علیه روسیه بحث برانگیز ارزیابی کرد.  

از سوی دیگر با فشار نمایندگان ممکن است بلینکن مجبور شود تن به این اقدام دهد. در حالیکه قطعنامه سنا صرفا یک فراخوان برای اقدام و بدون هیچ اجبار قانونی است، گروهی از دموکرات‌های مجلس نمایندگان روز پنج‌شنبه طرح جدیدی ارائه کردند که در صورت تصویب توسط کنگره، نام روسیه بدون تایید وزارت امور خارجه به فهرست کشورهای حامی تروریسم اضافه می شود.

این اقدام منجر به تحریم های بیشتری علیه اقتصاد روسیه می شود و کشورهایی که با آن مبادله داشته باشند، مجازات می گردند.

تحلیلگران بر این باور هستند که اعلام روسیه به عنوان حامی تروریسم برای همیشه روابط دیپلماتیک محدود دولت بایدن با مسکو را از بین می برد و از این رو بلینکن خواهان حفظ آن است.  

شاید از همین رو باشد که وزیر امور خارجه آمریکا روز پنجشنبه در یک گفت و گوی تلفنی با «سرگئی لاوروف» همتای روس خود، او را تحت فشار قرار داد تا پیشنهاد آزادی دو آمریکایی زندانی در روسیه را بپذیرد. هرچند هیچ پیشرفتی در این گفت و گو حاصل نشد، اما این نخستین گفت و گوی دو مقام وزارت امور خارجه آمریکا و روسیه از زمان حمله روسیه به اوکراین بود.

دو منبع آگاه آمریکایی نیز پیش از این اعلام کرده بودند که پلوسی به  وزیر امور خارجه هشدار داده است اگر  در معرفی روسیه به عنوان کشور حامی تروریسم تعلل کند، کنگره این کار را انجام می دهد. 

اما این نخستین بار نیست که دولت بایدن و کنگره بر سر روسیه به اختلاف می خورند. زمانی که نخستین شواهد جنایات جنگی در اوکراین بحث برانگیز شد و رهبران کنگره، از جمله نانسی پلوسی، ارتش روسیه را به جنایات جنگی متهم کردند. اما بلینکن با استناد به معیارهای قانونی و نیاز به شواهد و تحقیقات محتاطانه پیش رفت. هرچند در نهایت و در تاریخ ۱۶ مارس (۲۵ اسفند) بایدن پوتین را جنایتکار جنگی نامید.