مصرف زیاد گاز، بهینه سازی و صادرات را زمین زد

به گزارش خبرنگار خبرگزاری برنا، ایران در عین حال از نظر دارا بودن حجم بالای ذخایر نفت و گاز، صدرنشین است در استفاده از این ذخایر، نمره‌ی بسیار پایینی داشته و با این منابع عظیم، صادرات بسیار ضعیفی دارد؛ منابعی که می‌توانستند سبب رشد و توسعه‌ی کشور شوند، در داخل سوزانده می‌شوند و چالشی به نام چالش ناترازی گاز را پدید می‌آورند.

البته که صادرات ایران همچنان به شکل دست و پا شکسته‌ای به برخی کشورهای همسایه فعال است اما انتظار می‌رفت با توجه به شرایط ایده‌آل ایران از منظر ذخایر، این صادرات بسیار بیشتر از وضع موجود باشد.

طبق آمار موجود، ایران با داشتن چنین ذخایری می‌توانست بین 8 تا 10درصد از گاز دنیا را برای صادرات در اختیار بگیرد اما دلایل متعددی که از سوء مدیریت و مصرف بیش‌ از حد گاز داخلی گرفته تا تحریم‌ها را شامل می‌شود، سد راه صادرات ایران شده‌اند.

رتبه دوم ایران در ذخایر گازی

بر اساس گزارش شرکت ملی نفت ایران، ایران با بیش از ۳۳ تریلیون مترمکعب ذخایر گاز باقیمانده، سهمی معادل ۱۶.۶ درصد از کل ذخایر اثبات ‌شده گاز جهان را در اختیار دارد و براساس گزارش بررسی آماری شرکت بی‌پی  در سال ۲۰۱۹، ایران با بهره‌مندی از ۳۲ تریلیون مترمکعب ذخایر گازی، از این منظر در رتبه دوم جهانی قرار دارد.

با این حجم ظرفیت اما ایران نتوانسته در بازی صادرات جهانی، نقشی ایفا کند چرا که بزرگترین مصرف کننده‌ی ایران، خود این کشور است؛ حجم گازی که در داخل مصرف می‌شود به اندازه‌ای بالاست که کشور را به خصوص در فصول سرد سال با مشکل تأمین مواجه می‌کند، به این معنا که مصرف داخلی بیش از ظرفیت تولید است و این مشکلی است که در چند سال اخیر، به شدت گریبان ایران را گرفته است. مصرف افسارگسیخته‌ی گاز خانگی، علاوه بر تأثیر منفی بر صادرات، صنایع و نیروگاه‌ها را هم در فصول سرد سال با مشکل مواجه می‌کند.

حسینعلی محمدحسینی مدیر برنامه‌ریزی تلفیقی شرکت ملی گاز ایران در این خصوص بیان کرده است :« اگر تخصیص گاز به این صنایع با قیمت قابل رقابت و با هزینه فرصت صادراتی باشد، بسیاری از بنگاه‌های اقتصادی ما زیان‌ده به نظر می‌آیند، بنابراین تا زمانی که نتوانیم با مدیریت مصرف و توزیع بهینه گاز، ذخیره‌ای از این انرژی پاک را داشته باشیم، نمی‌توانیم تلاش چندانی برای گرفتن سهم بیشتر در تجارت جهانی گاز داشته باشیم.»

به گفته محمدحسینی، بهینه‌سازی مصرف گاز در بخش‌های مختلف اقتصاد و حمایت از توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان، استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های خدمات انرژی از جمله سیاست‌هایی است که می‌تواند در اجرای این منظور مدنظر قرار گیرد. در همین ارتباط، ضروری است که با تعیین معیارهای لازم، ابزارهای حمایتی، متوجه مؤثرترین و کارآمدترین شرکت‌های دانش‌بنیان که بیشترین اثرگذاری را در توسعه صنعت به‌عهده دارند، شود.

نیاز به متولی در حوزه بهینه سازی

علاوه بر آن حمید رضا عراقی مدیرعامل سابق شرکت ملی گاز ایران، طی سخنانی با اشاره به اهمیت مدیریت مصرف در کشور گفته است: «اینکه گمان شود ذخایر گازی کشور زیاد است و می‌توان برداشت بالایی داشت، باور درستی نیست و اکنون باید با ایجاد یک متولی برای بهینه سازی مصرف گاز و استفاده از ابزار قیمت، تکنولوژی، قانون و فرهنگسازی به دنبال حل مشکل باشیم.»

او همچنین اضافه کرده: « زمانی که قیمت گاز ارزان باشد طبیعتا کسی به دنبال بخاری با راندمان بالا نمی رود، نیروگاه ها خود را بهینه نمی‌کنند، صنایع نیز به دنبال راهکارهایی برای صرفه‌جویی سوخت نمی‌روند.»

در چنین شرایطی، واقعی سازی قیمت انرژی به شدت احساس می‌شود چرا که هر سال با ناترازی گاز مواجه هستیم که سال به سال نیز افزایش چشمگیرتری پیدا می‌کند. واقعی‌سازی قیمت‌ گاز می‌تواند اولین گام در جهت بهینه‌سازی مصرف سوخت باشد و البته این در شرایطی است که همه‌ی نهادها و ارگان‌ها عزم گذر از ناترازی گاز را داشته باشند و علاوه بر واقعی سازی قیمت‌ها، زمینه‌های حمایت از طرح‌های بهینه‌سازی هم از سوی دولت فراهم شود.

انتهای پیام/