استاد زمین شناسی دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان: پا روی گسل ها نگذاریم

به گزارش خبرگزاری برنا از استان زنجان؛ استاد زمین شناسی دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان در خصوص مطالعات انجام گرفته در خصوص گسل ها و اینکه زلزله موضوعی پیچیده است، گفت: یک قسمت ماجرا این است که دانش ما نسبت به گسل ها بیشتر شود و اثرات زلزله را بر روی ساختمان ها مطالعه کنیم و قسمت دیگر نیز به مدیریت زلزله باز می گردد.

عبدالرضا قدس افزود: با تاسیس دانشکده علوم زمین در این دانشگاه به این نتیجه رسیدیم کار زیادی در خصوص زلزله شناسی استان زنجان انجام نگرفته است و در این راستا در مدت چهار سال حدود ۴۰ ایستگاه زلزله نگاری در استانهای زنجان، قزوین و گیلان نصب کردیم، چون پدیده زلزله مرز نمی شناسد و باید آن را به صورت یک مجموعه مطالعه کرد.

وی با بیان اینکه لرزه خیزی این استان و استان های همجوار را با دقت تمام رصد می کنیم، اضافه کرد: اولین نقشه زلزله خیزی استان با دقت بالای کمتر از خطای پنج کیلومتر را تولید کردیم و سپس نقشه گسل های فعال استان را تهیه کردیم که پایه همه نقشه های دیگر است و یا مطالعات دیگری انجام شده اما مطالعات ما پایه کارها است.

قدس افزود: بر مبنای نقشه ها، استان زنجان توسط سه گسل مهم تهدید می شود، به طور اخص در شهر زنجان گسل شمال اهمیت زیادی دارد که از دانشگاه زنجان آغاز می شود و سپس به سمت شمال گسترش می یابد و در واقع بیشترین خطر را دارد.

این استاد دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان ادامه داد: گسل سلطانیه نیز در جنوب استان واقع شده، از طرفی نباید از گسل رودبار هم غافل شد، چرا که فعالیت آن به سال ۱۳۶۹ باز می گردد و منطقه بسیار وسیعی را تحت تاثیر خود دارد.

استان زنجان توسط سه گسل مهم تهدید می شود، به طور اخص در شهر زنجان گسل شمال اهمیت زیادی دارد که از دانشگاه زنجان آغاز می شود و سپس به سمت شمال گسترش می یابد و در واقع بیشترین خطر را دارد.

وی با اشاره به زلزله رودبار و منجیل، گفت: در این خصوص و اینکه در کجا چه مقداری جابه جایی داشته، مطالعات لازم انجام شده است و مطالعات ما نشان می دهد که وقوع زلزله ای با قدرت ۷.۳ دهم بر روی این گسل حداقل سه هزار سال دیگر طول می کشد.

قدس با بیان اینکه در حال حاضر بزرگترین دغدغه ما گسل شمال زنجان و سلطانیه است، افزود: در طارم که پیش از این زلزله آمده باز می تواند زلزله ۶ ریشتری را ایجاد کند، اما وقوع زلزله ای با قدرت بالای هشت ریشتر بسیار کم است.

وی با بیان اینکه هم اکنون از واقعیت های گسل های استان شناخت کافی داریم اما نمی دانیم چه میزان می توانند فعالیت داشته باشند، گفت: برای کسب اطلاعات بیشتر باید تحقیقات جدیدی داشته باشیم و برای بررسی فعالیت این گسل ها نیازمند تخصیص بودجه هستیم که طی ۱۰ سال گذشت این مهم به اداره کل راه و شهرسازی استان اعلام شده، اما به آن توجه نمی شود.

استاد دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان ادامه داد: متاسفانه به این بخش توجهی نشده و در واقع کار راکد مانده است، ما با بودجه دانشگاه، شبکه جی پی اس را در استان زنجان و اطراف نصب کرده ایم و حداقل باید پنج سال پایش را ادامه دهیم که در این بخش نیز با مشکل مالی برای پیشبرد کارها مواجه هستیم.

قدس با بیان اینکه همین دانش کنونی می گوید که نباید در اطراف گسل ها کار یا ساخت و ساز انجام داد و حداقل فاصله از گسل ها باید بین ۲۰۰ تا ۵۰۰ متر باشد، افزود: مطالعه ای در این زمینه انجام شده، هر چند حریم گسل ها مشخص شده و حتی داده ها را از ما دریافت کردند، اما کسانی که این کار را انجام دادند از نظر علمی و نقشه کار مورد تایید ما نیستند.

وی با بیان اینکه متاسفانه افراد خبره ای این کار را انجام ندادند هرچند هزینه هنگفتی نیز به آنها پرداخت شده و در شگفتم چطور چنین چیزی بدون ناظر انجام و تصوب شده است، گفت: نباید شهرک ثمین دیگری در زنجان بر روی گسل ساخته شود و در غرب زنجان گسل مهم شمال واقع شده و پا روی این گسل نگذاریم مثلا ۵۰۰ متر از آن دورتر باشیم.

این استاد دانشگاه ادامه داد: زلزله صرفا به این موضوع مرتبط نیست که در حریم گسل قرار دارد یا نه؟ بلکه به جنس خاک نیز بستگی دارد، ما ۱۰۰ ایستگاه لرزه نگاری را به مدت ۲ سال اندازه گیری کرده و نوع خاک ها را تشخیص داده ایم به عنوان مثال در غرب زنجان خاک می تواند روان‌گرایی و حرکت داشته باشد به طوری که دامنه زلزله را افزایش دهد.

وی توصیه کرد: در ساخت و سازها باید نوع و رفتار خاک برای سازه های مهم حتی سازهای معمولی نیز مورد توجه قرار گیرد و توصیه دیگر این است که مطالعات شبیه هم در شهرهای مهم استان انجام و اثر خاک بررسی شود.

قدس با بیان اینکه شیب گسل سلطانیه به سمت جنوب استان واقع شده و اصولا از گسل شمال زنجان که شهر روی آن ساخته شده، خطر کمتری دارد، افزود: گسل سلطانیه تکه تکه بوده و می توان تصور کرد که بزرگی ۶ تا هفت ریشتری داشته باشد.

وی با تاکید بر اینکه به طور قطع زلزله رخ می دهد به این علت که اطلاعات دستگاه های چی پی اس نشان می دهد زمین تکان می خورد و تغییر شکل به مقداری است که زلزله تولید کند، گفت: اینکه زلزله کی رخ خواهد داد مشخص نیست هرچند گسل ها شناسایی شده‌اند ولی شک نداریم روزی فعال خواهند شد.

این استاد دانشگاه زنجان با بیان اینکه برای وقوع زلزله های احتمالی باید آمادگی داشته باشیم، گفت: به مسوولان می گوییم زلزله را جدی بگیرند چون هر چند وقت، زلزله ای در کشور رخ می دهد اما بعد از مدتی از یادها می رود، پس تقاضا می کنم مردم از قوانین پیروی کنند.

وی اظهار کرد: ۳۶ شتاب نگار در استان نصب شده که شتاب زمین را اندازه گیری می کنند و قابلیت اتصال به اینترنت را دارند و می توانند در هنگام وقوع زلزله و در اتاق بحران باشند و می توان فهمید کجا لرزش رخ داده، پس به این فناوری رسیده ایم ولی زلزله یک نقطه نیست بلکه طولی است.

این استاد زمین شناسی یادآور شد: با توجه به اینکه در مرکز زلزله بیشترین خرابی را نداریم، توصیه می کنیم تعداد شتاب نگارها در استان افزایش یابد همچنین بودجه ای هم برای اتصال به اتاق فرمان تخصیص یابد چون در ۲ تا سه ساعت اول، بیشترین مرگ های زلزله رخ می دهد.

وی یادآوری کرد: همچنین باید به مردم اطلاع داد تا زلزله را جدی بگیرند، در ایران هر چند سال یکبار زلزله ای رخ می دهد و وظیفه دستگاه های متولی امر بهره گیری از ظرفیت ها و ارتقای آموزش ها است.  

انتهای پیام