چهار عامل ناترازی گاز از انحلال ذخیره‌سازی تا قانونگذاری غلط

به گزارش خبرنگار نفت خبرگزاری برنا، با توجه به سرمای هوا در هفته اخیر، لزوم رسیدگی و حل ناترازی گاز بر هیچکس پوشیده نیست. از این رو در گزارش پیش‌رو، 4 علت اصلی ناترازی گاز بررسی می‌شود.

اثر قانون هدفمندی یارانه‌ها بر صنعت گاز

طبق تبصره 14 قوانین بودجه سالیانه که مربوط به منابع و مصارف قانون هدفمندی است. در این تبصره علی رغم اینکه یارانه نقدی و قیمت‌های حامل انرژی ثابت مانده است، در بخش مصارف، عنوان‌های دیگری همچون یارانه کاغذ نیز به آن اضافه شده و نتیجه آن، ایجاد افزایش ناترازی در بودجه است. بنابراین این کسری در منابع و مصارف سبب شده در سال‌های اخیر سهم شرکت‌های بخش انرژی نظیر شرکت ملی گاز با تاخیر پرداخت شود.

به گزارش موسسه Solutien به علاوه تاخیر پرداخت‌ها، تغییر سازوکار جریان مالی پس از سال 97، موجب کاهش درآمدهای شرکت ملی گاز شده به طوری که در سال 1399 تنها 26 درصد از درآمدهای خود را دریافت کرده است.

کاهش 50 درصدی درآمدهای صعنت گاز

شایان ذکر است که با وجود هدفگذاری قانون هدفمندی برای افزایش قیمت گاز طبیعی، کاهش داشته چنانچه موسسه سولوشن با عنوان "ناترازی گاز؛ 4 سیاست اشتباه در 10 سال اخیر" در گزارش خود اذعان داشته " به دلیل کسری منابع این قانون، آنچه از درآمدهای فروش داخلی گاز سهم صنعت گاز شده است، در طی سال‌های پس از اجرا، به طور کلی کاهش یافته است. به طوریکه درآمد این شرکت از فروش هر متر مکعب گاز از 100 تومان در سال 89 به 58 تومان در سال 99 رسیده است."

این سیاست‌های اشتباه منجر به افت درآمدهای صنعت گاز شده به طوری که در بلند مدت اثر آن را بر پروژه‌هایی نظیر نگهداشت تولید و ذخیره‌سازی گاز، نمایان می‌کند.

گازرسانی حداکثری ایران

ایران در حال حاضر بیشتر از تمامی کشورها به تمام نقاط کشور خود، گاز رسانی کرده به طوری که بیش از 97 درصد کشور را پوشش می‌دهد. نتیجه این موضوع نیز وابستگی به سبد مصرف نهایی انرژی به گاز طبیعی است که جمهوری اسلامی این موضوع را به عنوان خدمت به مردم خود، در نظر گرفته است.

ذخیره‌سازی راه آزموده شده‌ی دنیا

یکی از راه‌های آزموده شده‌ی دنیا در بحث حل ناترازی گاز، استفاده از ذخیره سازی است. به طوری که طبق گزارش سولوشن "درحال حاضر ذخیره‌سازی زیرزمینی گاز طبیعی ( UGS ) در مخازن تخلیه شده نفت و گاز و یا برخی از ساختارهای زمین شناسی مثل گنبد نمکی در بسیاری از کشورها مورد استفاده قرار گرفته است. در ایران نیز حدود 40 ساختار زمین شناسی با پتانسیل ذخیره‌سازی وجود دارد که در صورت بهره‌برداری از آن‌ها، کسری 200 میلیون متر مکعبی زمستان را می‌توان پوشش‌ داد."

به طور کلی ظرفیت ذخیره‌سازی در کشورهای اروپایی به طور میانگین 22% از مصرف خود را از محل ذخیره سازی تامین می‌کنند. به علاوه کشورهای تولیدکننده نظیر روسیه و آمریکا نیز به ترتیب 19 و 16 درصد از مصرف خود را از طریق ذخیره سازی تامین و به این موضوع اهمیت ویژه‌ای می‌دهند.

سوخت گاز در نیروگاه‌ها

یک سوم گاز طبیعی کشور در بخش نیروگاهی مصرف می‌شود. تعرفه این سوخت نیروگاهی برابر با 10 تومان در هر متر مکعب معادل یک دهم تعرفه خانگی است. لذا پایین بودن تعرفه سوخت، انگیزه نیروگاه‌ها برای افزایش راندمان و کاهش مصرف سوخت را تحت تاثیر قرارداده است. شایان ذکر است که هدف گذاری برای راندمان نیروگاهی برابر با 45 درصد در نیروگاه‌های حرارتی است که از 37 درصد راندمان سال 90، تنها با 2 درصد افزایش به 39 دصد سال 99 رسیده است.

علل کمبود منابع مالی

به گزارش سولوشن " پیش بینی مجموع درآمد صنعت گاز از تولید در سال 1400 حدود 1.7 میلیارد دلار بوده و این در حالی است که سالیانه 3.2 میلیارد دلار هزینه سالیانه تنها به منظور تعمیرونگهداری تأسیسات پارس جنوبی موردنیاز است. عدم کفایت درآمدهای صنعت گاز موجب می‌شود تا کسری 1.5 میلیارد دلاری از طریق ایجاد بدهی و یا پرداخت از محل درآمدهای فروش نفت جبران شود."

لازم به ذکر است که سرمایه مورد نیاز، جهت نگهداشت تولید میادین گازی در ده سال آتی بالغ بر 22 میلیارد دلار خواهد بود که در صورت عدم سرمایه‌گذاری کافی در این میدان، روند افت تولید از سال 1401 به میزان سالانه 1 فاز آغاز خواهد شد.

انتهای پیام/