کاخ موزه چهل ستون در قزوین مکانی جذاب برای بازدید مسافران نوروزی

به گزارش خبرنگار فرهنگی برنا از قزوین؛ شهر قزوین به دلیل اینکه به پایتخت کشور نزدیک است مسیر مناسبی برای تعطیلات نوروزی به شمار می رود. در این شهر جاذبه های طبیعی و تاریخی زیادی یافت می شود که بسیاری از آن ها ناشناخته هستند و مورد توجه گردشگران نبوده اند، اما باید بگوییم درون این شهر بناهای تاریخی فراوانی وجود دارد که همگی با معماری منحصر به فرد خود و ویژگی هایی که دارند توانسته اند توجه گردشگران و مسافران را به خود جلب کنند.

عمارت چهلستون یا عمارت کلاه فرنگی یکی از این بناهاست که از آثار باقی مانده از کاخ های سلطنتی زمان حکومت شاه طهماسب بوده و در مرکز شهر قزوین قرار دارد. درون این عمارت موزه ای قرار دارد که چند سالی می شود که به نمایش اشیای قدیمی و گران بها پرداخته است.

تاریخچه کاخ موزه چهلستون قزوین

شاه طهماسب در زمان حکومت خود به دلیل اینکه قزوین به دولت عثمانی نزدیک بود تصمیم گرفت که پایتخت را به قزوین منتقل کند و این شهر برای مدت کوتاهی به عنوان پایتخت فعالیت داشته است. بعد از آن بناهای بزرگی را درون این شهر احداث کرد. یکی از آن بناها کاخ چهلستون بود  که بعد از آن در زمان قاجاریان محمد باقر سعدالسلطنه آن را مورد مرمت و بازسازی قرار داد.

کاخ چهلستون در زمین هایی که از میز شرف جهان خریده شده بنا نهاده شد، اما متاسفانه امروزه تنها عمارت کلاه فرنگی از این کاخ باقی مانده است. قدمت این بنا را می توان به پنجاهمین سال سلطنت شاه عباس دوم اختصاص داد. در زمان ساخت این بنا حدود 23 کاخ و 7 سر در دیگر هم ساخته شد که کاخ چهلستون و عمارت عالی قاپو تنها بازمانده ها از آن بناها هستند.

کاخ موزه چهلستون دارای معماری منحصر به فردی است که هنگام وارد شدن به  آن جا می توانید نقاشی های مختلفی را بر روی دیوارهای طبقه اول آن مشاهده کنید که آن نقاشی ها ویژگی های زمان خود را باز گو می کند، اما تعداد دقیق آن ها مشخص نیست. نقاشی هایی که بر روی این دیوارها دیده می شود مربوط به علی اصغر کاشی، عبدالجبار استرآبادی، رضا عباسی، میرزا علی نقاش و مظفر علی نقاش است. این نقاشی های قدیمی نشان دهنده وقایع تاریخی زمان های مختلفی هستند که با تماشای آن ها می توانید سلطنت نادرشاه و شاهان قاجاری را مشاهده نمایید.

در زمان حکومت پهلوی از این کاخ به عنوان فرمانداری استفاده شده به همین علت بر روی نقاشی آن گچ کاری هایی را انجام داده اند که باعث شده بسیاری از آن ها از بین بروند. به طور کلی سه لایه نقاشی بر روی دیوارهای این عمارت وجود دارد که یکی به زمان ساخت آن باز می گردد و در زمان صفویان و قاجاریان لایه دیگری از نقاشی ها را ایجاد کردند که در زمان پهلویان بسیاری از این نقاشی ها را از بین بردند. در قسمت های دیگر با چکش دیوارها را کنده اند. دیوارهایی که در این کاخ وجود دارد بازگو کننده سه دوره تاریخی هستند.

در بعضی از نقاشی از آب طلا استفاده کرده اند، اما تنها بخش های کوچکی از آن باقی مانده است. برای رسم نقاشی های این دیوارها از سبک مینیاتوری استفاده کرده اند، به نحوی این نقاشی ها را زیبا رسم کرده اند که برای تشخیص جنسیت نقاشی باید به نوع پوش آن ها توجه کرد، بنا را هنگام ساخت از آجر فرش پوشش داده بودند، اما امروزه برای مرمت آن سفال هایی را قرار داده اند. طبقه اول این عمارت ظاهر خود را که مربوط به عصر صفویان می شود حفظ کرده است، اما طبقات بالایی به دلیل بازسازی تغییر کرده اند و ویژگی های بناهای زمان حکومت قاجاریان را دارا هستند. 

این ساختمان را به صورت 8 ضلعی ساخته اند که مساحت آن حدود 500 متر مربع می شود. شاهان مختلفی در این کاخ زندگی کرده اند به همین علت راه های خروج اضطراری مختلفی را می توان درون آن پیدا کرد، که این تونل ها به دولت خانه صفوی و بیرون شهر راه دارند. باغ این عمارت بسیار بزرگ تر از مساحت کنونی امروزه بوده و بیشتر فضای باغ را به خیابان اختصاص داده اند. شیشه هایی که برای این ساختمان به کار رفته است رنگارنگ و خیره کنده هستند و چهار فصل را به نمایش می گذارند بر روی برخی از آن ها آیه هایی را نوشته اند که همگی حالت رفلکس دارند، یعنی در هنگام روز از بیرون داخل را نمی توان مشاهده کرد.

طبقه اول این عمارت دارای یک سالن مرکزی بود که از سالن بالا بزرگ تر است. در زمان حکومت قاجاریان چهار اتاق گوشواره به آن اضافه شده است.

این تالار دارای چهار شاه نشین بوده که در هنگام بازسازی آن را تغییر داده اند. طبقه دوم بنا تابلوهای زیادی داشته که امروزه تنها چند نمونه آن باقی مانده است. باغ عمارت مملو بود از درختان میوه که چهار طرف عمارت را پوشش داده بودند. در این باغ چهار خیابان ساخته بودند که درختان چنار در اطراف آن ها خود نمایی می کردند، مثل خانه های قدیمی ایران حوضچه ای را داخل حیاط ساخته بودند که با سنگ های مرمر پوشش داده شده بود. راه پله های شمالی امروزه برای وارد شدن به عمارت مورد استفاده قرار می گیرند، در گذشته این راه پله ها را با آجر فرش پوشش داده بودند. 

کاخ چهلستون در سال 1337 به عنوان موزه تغییر کاربری داد و بعد از آن هم به موزه خوشنویسی معروف شد. موزه های دیگری امروزه به این کاخ متصل شده اند. قسمتی از موزه را به هدایایی که از مقامات کشور های خارجی مانند وزرای امور خارجه غنا،  پاکستان، هند، سفیر ایران در گرجستان ارسال می شد اختصاص داده اند. بخش عظیمی از موزه را به خط های نستعلیق و شکسته نستعلیق اختصاص داده اند و با کمک کلکسیونر های مختلف اثر استادان سراسر ایران را جمع آوری کرده اند و در این موزه قرار داده اند. در حال حاضر آثاری از عمادالکتاب، ملک محمد، میر عماد قزوینی، میرزا باوتراب، زین العابدین قزوینی، وصال شیرازی، میر علی هروی را در این موزه می توان مشاهده کرد.

قدیمی ترین اثر خطاطی که در این موزه قرار گرفته، متعلق به زمان سلجوقیان است که سوره حمد را با خط کوفی در آن نوشته اند.

کاخ موزه چهل ستون با اشیای زیبایی که در غرفه های آن تعبیه شده می تواند جذابیت لازم برای بازدید گردشگران نوروزی را مهیا کند. دیدن این موزه زیبا را در مرکز شهر قزوین از دست ندهید.

انتهای پیام