تحول اقتصادی فارس با علمی شدن کشاورزی/ مسیری دشوار اما ضروری

به گزارش برنا؛ یکی از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین شاخص‌ها برای توسعه‌یافتگی کشور، ارتقای جایگاه آموزش عالی در امور کشاورزی است که اگر این مهم به صورت اصولی و طبق برنامه‌ریزی صورت گیرد، می‌تواند اقتصاد پایدار را به دنبال داشته باشد. حتی این امر در عرصه‌های دیگر مانند مسایل سیاسی و اجتماعی در ابعاد محلی و منطقه‌ای نیز اثرگذار بوده و مانع از مهاجرت روستاییان به شهر می‌شود.

توسعه پایدار با ورود آموزش عالی به بخش کشاورزی

نماینده ویژه وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در ستاد ملی جمعیت و رییس صندوق رفاه دانشجویان هم معتقد است توجه و توسعه در بخش کشاورزی پیش نیاز ضروری برای تحقق توسعه پایدار محسوب می‌شود و آموزش عالی در بخش کشاورزی می‌تواند کشور را به توسعه پایدار برساند.

در حقیقت عدم توجه و اهتمام به آموزش‌های عملی در کنار آموزش‌های نظری، اثرات نامطلوبی در کشوری که دارای زمین‌های حاصلخیز و مستعد کشاورزی است ایجاد خواهد کرد و متعاقب آن فقر و نابرابری، رشد نامتوازن جمعیت روستایی و شهری، افزایش بیکاری و در نتیجه حاشیه‌نشینی شهرها را در پی خواهد داشت.

موقعیت مطلوب علمی و کشاورزی استان فارس

استان فارس نیز در میان استان‌های مهم کشور از موقعیت و وضعیت مطلوبی در عرصه‌های علمی و کشاورزی برخوردار است. این استان پتانسیل‌های خوبی در بخش کشاورزی دارد و به عنوان قطب علمی کشور هم شناخته می‌شود.

دانشگاه‌های استان فارس از اعضای هیات علمی متخصص و نخبه بهره‌مند هستند و این استان از رتبه اول در تولید محصولات باغی و رتبه دوم در تولیدات کشاورزی کشور بهره می‌برد. این در حالیست که به رغم این رتبه تنها ۲.۵ درصد از صادرات محصولات کشاورزی مربوط به فارس است.

بر اساس اعلام گمرک استان فارس در پایان سال ۱۴۰۱، مجموع وزنی محصولات صادر شده این استان، ۴۸ هزار و ۲۲۸ تن و مجموع ارزش محصولات صادر شده ۶۰ هزار ۳۱۴ هزار دلار است.

هرچند استان فارس با منابع و ظرفیت‌های متعدد در اقلیم‌های سردسیر و گرمسیر، در رشد صادرات محصولات کشاورزی نقش‌آفرین بوده و با افزایش ۳۰ درصدی ارزآوری، سهم قابل توجهی در صدور این محصولات به مقاصد هدف داشته است اما هنوز هم آن طور که باید از ظرفیت‌های فارس در بخش کشاورزی استفاده نشده است.

این موضوع شاید نشان‌دهنده نبود صنایع تبدیلی و عدم بهره‌گیری از ظرفیت علمی استان برای حل مشکلات بخش کشاورزی است.

تاکید مسئولان فارس به علمی شدن کشاورزی

استاندار فارس هم که وجود دانشگاه شیراز و همچنین مرکز تحقیقات جهاد کشاورزی را از جمله مهمترین ظرفیت‌های استان فارس می‌داند، معتقد است به منظور رشد اقتصادی و توسعه پایدار در کشاورزی بایستی از ظرفیت علمی دانشگاه شیراز و مرکز تحقیقات جهاد کشاورزی بهره گرفته شود.

رییس جهاد کشاورزی فارس نیز معتقد است افزایش ارتباط جهاد کشاورزی و دانشگاه باعث رشد اقتصادی و توسعه پایدار در کشاورزی استان می‌شود. این نوع رویکرد موجب شده که تفاهم‌نامه‌هایی هم میان این سازمان و دانشگاه شیراز منعقد شود.

مجتبی دهقان‌پور در مراسم امضای تفاهم‌نامه مشترک جهاد کشاورزی فارس و دانشگاه شیراز، اعلام کرد که این همکاری‌ها در زمینه‌های فناوری و نوآوری و استفاده بهینه از ظرفیت‌های موجود، هدایت پژوهش‌های دانشگاهی به سمت اولویت‌ها و نیازهای بخش کشاورزی و ارتقای توانمندی‌ها و مهارت علمی و تخصصی در بخش کشاورزی این استان خواهد بود.

به گفته او گسترش ارتباط این سازمان با دانشگاه به منظور افزایش پژوهش‌های تقاضا محور و بهره‌مندی از خدمات مشاوره‌ای و پژوهشی و با هدف حل مشکلات و نیازهای بخش اجرایی و توسعه مهارت‌های دانشجویان و بهره‌برداران است و اتخاذ سیاست‌های سازگارانه در مواجهه با تغییر اقلیم در راستای افزایش تاب‌آوری بخش کشاورزی، از مهمترین برنامه‌هایی است که دانشگاه در اجرای آن می‌تواند به جهاد کشاورزی کمک کند زیرا این برنامه‌ها علم محور است و باید بتواند بهره‌وری تولید در همه زیر بخش‌های کشاورزی را بالا ببرد و در نهایت منابع پایه را حفظ کند.

تبدیل دانشکده کشاورزی و دامپزشکی شیراز به دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس

افزون بر انعقاد این تفاهم‌نامه، اقدامات دیگری نیز در استان با هدف ارتقا جایگاه علمی فارس در بخش کشاورزی در حال انجام است که تبدیل دانشکده‌های کشاورزی فارس به دانشگاه از مهمترین اقدامات در این زمینه محسوب می‌شود که در حال حاضر تلاش‌های بسیاری برای تحقق این امر مهم در مناطق مختلف استان شکل گرفته است.

رییس کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی که معتقد است استان فارس به دلیل موقعیت علمی و اقلیم‌های متنوعی که دارد باید به سمت ظرفیت‌سازی در بخش کشاورزی در آموزش عالی سوق داده شود به رویکرد مسئولان استان برای تبدیل دانشکده‌های کشاورزی فارس به دانشگاه در آینده‌ای نزدیک اشاره کرد و گفت: به زودی دانشکده کشاورزی داراب تبدیل به دانشگاه می‌شود و در تلاشیم با هم‌افزایی ظرفیت‌ها دانشکده‌های کشاورزی ودامپزشکی شیراز را تبدیل به دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس کنیم تا شاهد اتفاقات خوبی در این زمینه باشیم.

برخورداری فارس از اقلیم‌های متنوع و داشتن سه فرودگاه فعال

محمدجواد عسکری ادامه داد: در واقع برخورداری از اقلیم‌های متنوع و داشتن سه فرودگاه فعال در این استان شرایط مطلوب را برای فعالیت در حوزه کشاورزی در مناطق مختلف آن فراهم کرده است. این در حالیست که به زودی فرودگاه داراب نیز فعال خواهد شد و بدون شک این فرودگاه هم نقش مهمی در عرصه کشاورزی ایفا می‌کند.

نماینده داراب و زرین دشت در مجلس شورای اسلامی یارانه دادن به سوخت هواپیما برای حمل و نقل محصولات کشاورزی را از دیگر فرصت‌ها برای توسعه این بخش در استان دانست و گفت: نزدیکی استان فارس به کشورهای حوزه خلیج فارس از دیگر پتانسیل‌های این استان برای بحث صادرات محصولات کشاورزی به شمار می‌رود چراکه این کشورها عمدتا مصرف‌کننده خوبی برای محصولات کشاورزی محسوب می‌شوند.

ظرفیت بالای فارس در حوزه صنایع تبدیلی

وی معتقد است استان پهناور فارس در حوزه صنایع تبدیلی و تکمیلی هم از ظرفیت قابل‌توجهی برخوردار است و وجود کشاورزان خوش ذوق، خلاق، نوآور و خبره بخش کشاورزی در استان زمینه خوبی را برای فعالیت در این حوزه فراهم کرده است‌ و می‌توان گفت وجود این کشاورزان باتجربه در فارس، این استان را در مقایسه با سایر استان‌ها منحصر به‌ فرد کرده است.

به گفته عسکری، استان فارس با برخورداری از این ظرفیت‌ها در بخش کشاورزی می‌تواند به گونه‌ای عمل کند که در همه ابعاد در سطح کشور به‌عنوان پایلوت معرفی و شناخته شود.

رییس کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط زیست مجلس شورای اسلامی بیان کرد: امیدواریم بتوانیم شرایطی فراهم کنیم تا استان فارس تبدیل به کشوری مانند هلند شود و در حوزه تولید بذر و استفاده از روش‌های به‌زراعی و به‌نژادی و همچنین بهره‌گیری از روش‌های بیوتکنولوژی در بخش کشاورزی بدرخشد.

فارس نیازمند برنامه‌ریزی هدفمند و علمی در بخش کشاورزی

بدین ترتیب استان فارس با تدوین یک برنامه‌ریزی هدفمند و علمی در بخش کشاورزی، می‌تواند شهرستان‌ها و حتی روستاها را به توسعه یافتگی لازم برساند به گونه ای که زندگی در روستاها به زندگی در شهرها مقدم باشد. بدون شک این فرآیند گره‌گشای بسیاری از مشکلات در استان خواهد بود.