نیکونهاد: دست آویختن به آموزه‌های شهید بهشتی راه حل معضل حجاب است

در ابتدای نشست حسن فراهانی مدیر خانه موزه شهید بهشتی با خیر مقدم به حاضران گفت: در چهل و دومین سالگرد واقعه هفتم تیر و شهادت دکتر بهشتی، به نظر می‌رسد شناخت آثار شهید بهشتی برای ما ضروری‌تر از پیش است و باید آثار این متفکر را بهتر بررسی کنیم. این جلسه با این هدف تشکیل شده و امروز کتابی رونمایی می‌شود که بخشی از اندیشه‌های شهید بهشتی در آن منعکس شده است.

مهدوی: کتاب «سیاست بهشتی» بر مبانی فکری دکتر بهشتی متمرکز است

محمدرضا مهدوی از مسئولان موسسه مطالعات اسلامی و علوم انسانی اندیشه بهشتی و از مولفان کتاب سخنران بعدی نشست بود که ضمن تسلیت چهل و دومین سالگرد شهادت دکتر بهشتی و ۷۲ تن از یارانش بیان کرد: یکی از حسرت‌های ما در انقلاب اسلامی شهادت دکتر بهشتی و یارانش است. مظلومیت دوران حیات ایشان هنوز پابرجاست و اندیشه‌هایشان آن طور که باید به مردم شناسانده نشده است.

وی با نقد سوءاستفاده از سخنان شهید بهشتی عنوان کرد: جریان‌های مختلف فقط قسمتی از اندیشه‌های بهشتی را بیان می‌کنند که به سود خودشان است، در حالی که بهشتی یک اندیشمند است که افکار و عقایدش را باید با هم به شکل یکپارچه دید.

مهدوی افزود: موسسه مطالعات اسلامی و علوم انسانی اندیشه بهشتی آبان ماه سال ۱۳۹۹ راه‌اندازی شد و در چند کارگروه حقوق، سیاست، دین و... شروع به واکاوی اندیشه‌های شهید بهشتی کردیم. در حوزه سیاست دو هزار و ۱۰۰ صفحه مطلب جمع‌آوری شده که تحت عنوان یک مجموعه دوجلدی چاپ می‌شود. اما این مجموعه نگاه تخصصی دارد و همه صحبت‌های شهید بهشتی در آن وجود دارد. هدف این مجموعه ایجاد یک مرجع بود، اما تصمیم گرفتیم مطالبی از این مجموعه را برای عموم مخاطبان گردآوری کنیم و در کتاب «سیاست بهشتی» منتشر کنیم.

این پژوهشگر ادامه داد: برای گردآوری مطالب، بررسی کردیم که کدام بخش‌های اندیشه شهید بهشتی نیاز امروز جامعه ماست. بحث‌هایی مانند ولایت فقیه، آزادی، عدالت، سیاست خارجی و روابط بین‌الملل و... در کتاب وجود دارد. این مطالب با نظر گروهی از پژوهشگران و تحت نظارت استادان مجرب برگزیده شد.

مهدوی در پایان گفت: در موضوعات روز نمی‌توان مستقیماً نظر شهید بهشتی را دانست، اما با شناخت مبانی فکری ایشان می‌توان تا حدودی فهمید که اگر ایشان امروز بودند چه نظراتی می‌داشتند. به همین دلیل بخش قابل توجهی از کتاب «سیاست بهشتی» بر مبانی فکری دکتر بهشتی متمرکز است. ایشان درباره عدالت و حق تعابیر دقیقی برگرفته از آیات قرآن کریم دارند که در میان متفکران اسلامی کم‌نظیر است. امیدواریم این کتاب مورد توجه پژوهشگران و عموم مردم قرار بگیرد.

نیکونهاد: دست آویختن به آموزه‌های شهید بهشتی راه حل معضل حجاب است

حامد نیکونهاد حقوقدان، عضو هیئت علمی دانشگاه و پژوهشگر سخنران بعدی این نیست بود که با تشکر از خانه موزه شهید بهشتی برای برگزاری نشست و موسسه مطالعات اسلامی و علوم انسانی اندیشه بهشتی برای تألیف کتاب، عنوان کرد: امام(ره) تعبیری درباره شهید بهشتی دارند که بهشتی یک ملت بود و شهادتش در برابر مظلومیتش ناچیز است. البته مظلومیت ایشان همچنان ادامه دارد و نیاز داریم بیشتر با افکار ایشان که تا حدودی مهجور مانده مأنوس شویم. مراجعه مستقیم به آثار بر جای مانده از ایشان بهترین شیوه برای این کار است و از تحریف شهید بهشتی جلوگیری می‌کند.

وی با اشاره به لزوم استفاده از آرای شهید بهشتی در مسائل روز جامعه تصریح کرد: یکی از مباحث روز ما حجاب و نحوه مواجهه با کسانی است که حجاب شرعی را رعایت نمی‌کنند. تقریباً روزی نیست که این بحث‌ها مطرح نشود. جالب است بدانید این مسئله را عیناً در زمان حیات شهید بهشتی و در سال‌های آغازین پیروزی انقلاب اسلامی داشتیم. بیانات ایشان به عنوان یک اسلام‌شناس دنیادیده در این خصوص بسیار قابل توجه است. شهید بهشتی در پنج مقطع درباره موضوع حجاب و پوشش صحبت کرده‌اند که به عنوان مثال می‌توان به سخنرانی‌هایشان در سه مقطع آذر ماه ۵۹، ۲۲ بهمن ۵۹ و ۲۳ بهمن ۵۹ اشاره کرد.

نیکونهاد در ادامه قسمتی از سخنرانی آذرماه ۵۹ شهید بهشتی با عنوان «لیبرالیسم» را برای حاضران قرائت کرد که در آن آمده است: «در یک کلام، آزادی لیبرالیسم به شرطی می‌تواند مورد قبول باشد که برای همه باشد و آزادی لیبرالیسم برای همه وقتی می‌تواند مورد قبول باشد که در چارچوب قوانین اسلام و شریعت الهی باشد. چرا؟ برای اینکه ما حدودالله را می‌پذیریم، خواه از حکمت و فلسفه یکایک آنها آگاه شده باشیم، خواه آگاه نشده باشیم. ما می‌گوییم باید این حدودالله بی چون و چرا رعایت شود و جامعه اسلامی در برابر زیر پا گذاشتن یکایک این حدودالله حساس است. دقت بفرمایید که حدود الهی بر ما تحمیل نیست، چرا؟ برای اینکه از دیدگاه اسلام انسان دین را آزادانه و آگاهانه انتخاب می‌کند. وقتی انسان دین را انتخاب می‌کند کسی دین را بر او تحمیل نمی‌کند.»

این پژوهشگر و استاد دانشگاه به تبیین نظرات شهید بهشتی در موضوع حجاب پرداخت و افزود: دو سر طیف رهاسازی کامل و بگیر و ببند را داریم. نقشه راه در کلام شهید بهشتی کاملاً مشخص است. ایشان می‌گوید دعوای ما سر آزادی است، ولی ما می‌گوییم آزادی از هوی و هوس‌های نفسانی و آزادی برای بندگی خدا. جامعه هم باید در خدمت این آزادی باشد. در مقابل، ایشان می‌گوید ما باید واقع‌بین باشیم و متوسط ایمان مردم جامعه را ببینیم و از آنها توقعات معقول داشته باشیم. بله، عدم رعایت حجاب اسلامی گناه است، اما فردی را که تخطی می‌کند در درجه اول باید آگاه کرد.

نیکونهاد در پایان بیان کرد: دست آویختن به آموزه‌های شهید بهشتی راه حل این معضل امروز جامعه ماست و کافی است که افکار ایشان به شکل شفاف و صریح با مردم در میان گذاشته شود.

شهرام کرمی مدیر فرهنگی هنری منطقه ۳ در پایان این نشست در سخنان کوتاهی بیان کرد: شناخت ما از شهید بهشتی محدود به وقایع تاریخی است، اما موسسه مطالعات اسلامی و علوم انسانی اندیشه بهشتی با تألیف کتاب «سیاست بهشتی» به اندیشه‌های ایشان وارد شده و این اقدام ارزشمندی است و دید تازه‌ای به مخاطب می‌دهد. شهید بهشتی یک مبارز برجسته و یک اندیشمند آگاه بود و شناخت مکتب فکری ایشان به حل مشکلات امروز کمک می‌کند.

کتاب «سیاست بهشتی» با موضوع تاملاتی در اندیشه سیاسی شهید آیت‌الله بهشتی در ۲۵۸ صفحه به همت موسسه مطالعات اسلامی و علوم انسانی اندیشه بهشتی توسط انتشارات کتاب طه به چاپ رسیده و محمدمهدی رفیعی، معصومه عطوفی، امیرمهدی مشرف، فاطمه اسلام‌پناه، امیر معصوم‌خانی و محمدرضا مهدوی گردآورندگان آن هستند. این کتاب در هشت فصل مبانی فکری، نظام سیاسی اسلام، ولایت فقیه، جایگاه مردم در نظام سیاسی، انقلاب اسلامی، عدالت، آزادی و روابط بین‌الملل و سیاست خارجی تألیف شده است.

انتهای پیام/