ماجرای جالب اولین ایرانی که فاتح "قله دماوند" شد

به گزارش برنا؛ همزمان با 13 تیرماه و فرا رسیدن روز دماوند، دومین عصر جستارخوانی با عنوان "روایت دماوند" در خانه شعر و ادبیات برگزار شد. در این مراسم جمعی از نویسندگان و علاقه‌مندان به ادبیات به خوانش بخش‌هایی از کتاب یا تجربیات خود درباره صعود به قله دماوند پرداختند.

فرزانه منصوری (همسر زنده‌یاد نادر ابراهیمی)، محمدرضا شرفی خبوشان، مهری رحیم‌زاده، سمیه سیدین، غلامرضا طریقی، معصومه صفایی‌راد و ... از جمله حاضران این جلسه بودند و روایت‌های خود را برای مخاطبان خواندند. رضا زارعی رئیس فدراسیون کوه نوردی نیز دیگر مهمان حاضر در این جلسه روایت‌خوانی بود.

فرزانه منصوری همسر مرحوم نادر ابراهیمی نخستین فردی بود که به جایگاه دعوت شد. او گفت: امروز به مناسبت روز ملی دماوندِ همیشه سربلند دور هم جمع شده‌ایم. دماوندی که در ادبیات ما جایگاه ویژه‌ای دارد. علاوه بر اینکه بلندترین کوه ایران و خاورمیانه است، در فرهنگ ما مظهر استقامت و پایداری است.

برای همه ما، کوه دماوند مثل پرچم ایران عزیز و ارزشمند است. هر وقت دماوند را در جاده یا از پنجره‌ای مشرف به آن می‌بینم، حس انسانی در او می‌بینم. احساس می‌کنم یک هم وطن یا یک دوست نزدیکم را می‌بینم و دوست دارم او را در بغل بگیرم. دماوند را مثل پرچم ایران دوست دارم و نماد کشورمان است.

وی اضافه کرد: بنده امروز به این سبب اینجا هستم که همسر نویسنده‌ام، نادر ابراهیمی بارها قله دماوند را صعود کرده بود؛ او کوه‌نوردی می‌کرد و انجمن کوه‌نوردان ابرمرد را همراه با تعدادی از دوستانش تأسیس کرد. او کتابی در این زمینه نوشته است که عنوان آن «یک صعود باورنکردی» است و می‌خواهم بخش‌هایی از آن را در این جلسه بخوانم.

جالب است بدانید این صعود به این دلیل باورنکردنی است که 1500 کوه نورد تصمیم می‌گیرند به صورت همزمان قله دماوند را از 4 جبهه فتح کنند. این اتفاق در سال 1373 رخ می‌دهد و قریب به 95 درصد شرکت‌کنندگان موفق به فتح قله می‌شوند. این اتفاق در آن زمان حرکت نویی بوده و سر و صدای زیادی به پا می‌کند.

او در پایان گفت: باید اشاره کنم که کتاب «یک صعود باورنکردنی» به آقای صادق آقاجانی که مدیر فدراسیون کوه نوردی وقت بوده، اهدا شده است.

پس از خوانش بخش‌هایی از کتاب نادر ابراهیمی درباره صعود به دماوند توسط همسرش، نوبت به مهری رحیم زاده رسید تا بخش‌هایی از روایت خود درباره صعود به دماوند را بخواند.

سپس، مهدی قزلی مدیرعامل خانه شعر و ادبیات به جایگاه دعوت شد تا روایت خود از صعود به قله دماوند را بخواند. او گفت: در چنین جلساتی، من در جایگاه میزبان هستم اما برای این جلسه مثل یک طفل خردسال ذوق‌زده بودم تا روایت خود را از صعود به دماوند بخوانم.

وی اضافه کرد: هر جایی از دنیا که برویم با دو چیز می‌توان ایرانیان را پیدا کرد. یکی کلمه دماوند است که با هر زبان، لهجه و گویشی که ادا شود، همان است و دیگری ادای کلمه‌ای به زبان فارسی است. با خود گفتم در خانه شعر و ادبیات، غرق در زبان فارسی است، پس چه قدر خوب است که کمی هم درباره دماوند سخن بگوییم.

سپس، قزلی روایت خود از یک صعود هیجان‌انگیز به دماوند را خواند. وی پس از خوانش داستان خود گفت: قبل از صعود به قله دماوند، هیچ قله دیگری را فتح نکرده بودم و شاید هم هیچ وقت دیگر به قله‌ای صعود نکنم، چرا که وقتی کسی دماوند را دیده باشد، قله جذاب دیگری برایش باقی نمی‌ماند.

زارعی فدراسیون کوه نوردی در بخش دیگری از این مراسم صحبت کرد و گفت: من کتابی درباره صعود به دماوند دارم که برگرفته از پایان‌نامه‌ام است.

خاطرم هست اولین بار که اسم دماوند را شنیدم، حدوداً 7-8 ساله بودم. پدرم یک دایی پیر داشت که از روستا به شهر می‌آمد. او زاده روستایی در نایین بود و تعریف می‌کرد سال‌ها پیش زمانی که کودک بوده و غبارهای شهرها به این اندازه نبوده است، قله دماوند را زمانی که بر فراز یک بلندی ایستاده دیده است. این گونه بود که مهر دماوند به دلم نشست و به دلیل اینکه خانه‌مان نزدیک به توچال بود کوه نورد شدم.

وی با اشاره به اولین نفراتی که قله دماوند را فتح کرده‌اند، گفت: در بخش‌هایی از سفرنامه ناصر خسرو داستان روستاییان را می‌خوانیم که برای امرار معاش به قله دماوند صعود می‌کردند و از آنجا گوگرد با خود می‌آوردند تا بفروشند. با این حال، از آنجا که هیچ سندی درباره این موضوع وجود ندارد نمی‌توان بدان اتکا کرد. در منابع تاریخی، گفته شده که تیلور تامسون انگلیسی اولین کسی که قله دماوند را فتح کرده است و اولین ایرانی نیز محمدصادق خان قاجار است که نزدیک به 20 سال پس از تیلور به آن قله رفته است.

رضایی ادامه داد: ناصرالدین شاه در خوش‌گذرانی‌های خود به دو منطقه در اطراف تهران می‌رفته است. یک روز به افسرانش می‌گوید هر سال به بالای قله دماوند برود، کیسه اشرفی می‌گیرد و این‌گونه می‌شود که محمدصادق خان قاجار، به عنوان نخستین ایرانی دماوند را فتح می‌کند. با این حال شاید بتوان گفت اولین ایرانیان فاتح دماوند همان روستاییانی‌اند که برای امرار معاش دل به کوه می‌زدند.

رییس فدراسیون کوه‌نوردی بیان کرد: همانطور که می‌دانید 13 تیرماه روز ملی دماوند است، همان روزی که آرش کمانگیر در جنگ با تورانیان بر بالای کوه رفت و با پرتاب تیرش مرز ایران و توران را مشخص کرد.

در بخش دیگری از این مراسم، به ترتیب محمدرضا شرفی خبوشان، معصومه صفایی‌راد، غلامرضا طریقی و سمیه سیدین روایت‌خوانی کردند.

انتهای پیام/