یارانه‌ پنهان انرژی به جیب ثروتمندان سرازیر می‌شود/ انتقاد از توزیع ناعادلانه‌ یارانه‌ انرژی

به گزارش خبرنگار نفت خبرگزاری برنا، بهینه سازی مصرف سوخت، یکی از مسائل استراتژیک امروز کشور است که بی‌توجهی به آن، در آینده‌ای نزدیک، ضربات جبران ناپذیری به کشور وارد خواهد آورد. همواره سخن از صرفه‌جویی در انرژی را در سخنان مسئولین، صداوسیما و بیلبوردهای شهری می‌بینیم و می‌شنویم اما به راستی بزرگترین مصرف‌کنندگان انرژی، یا بهتر است بگوییم بدمصرف کنندگان انرژی چه کسانی هستند؟

طبق آمار کنفرانس بهینه‌سازی انرژی ایران، در قیمت فعلی بنزین، دهک دهم درآمدی حدود 17.5 برابر دهک اول از یارانه سهم دارد که نشان‌دهنده‌ی توزیع ناعادلانه یارانه بنزین است اما تعبیه تعرفه‌گذاری پلکانی در گاز و برق باعث شده، سهم دهک دهم از یارانه گاز و برق نسبت به دهک اول 2.7 و 3.4 برابر باشد.

بیراه نیست اگر بگوییم بیشترین میزان هدررفت انرژی از سوی اقشار پردرآمد جامعه صورت می‌گیرد و یارانه‌ی انرژی نیز به همان میزان از سوی آنان خرج می‌شود و اقشار کم درآمد جامعه، از این میزان یارانه محروم هستند؛ یکی از مثال‌های هدررفت یارانه‌ی انرژی توسط اقشار پردرآمد، قیمت سوخت هواپیماست، به این ترتیب که عده‌ی بسیار کمی از مردم می‌توانند از خدمات هوایی کشور استفاده کنند و این در حالی است که سوخت هواپیما دارای قیمت پایینی است و یارانه‌ به آن تعلق می‌گیرد و این یارانه هم تنها توسط قشر ثروتمند جامعه به مصرف می‌رسد. قیمت پایین سوخت هواپیما در ایران منجر شده که دولت سالانه 35 هزار میلیارد تومان بابت حمایت از سفرهای هوایی اقشار پردرآمد به شرکت‌های هواپیمایی پرداخت کند درحالی که سهم مردم عادی از این یارانه تقریبا هیچ است.

مصرف سوخت هواپیما و توزیع آن بین شرکت‌های مختلف، یکی از مسائلی است که به وضوح، بر توزیع ناعادلانه‌ی انرژی در ایران صحه می‌گذارد؛ طبق گزارش مرکز آمار در بین خانوارهای ایرانی فقط حدود 0.06 درصد از خانوارها از هواپیما استفاده می‌کنند و هزینه سفر هوایی در سبد هزینه‌های آنها وجود دارد و این در حالی است که یارانه‌ی سوخت هواپیما از جیب آن‌ها کسر می‌شود تا آن تعداد اندک مردم بتوانند با هزینه‌ی کمتر پرواز هوایی داشته باشند.

از بین 0.06 درصد از خانوارهایی که از هواپیما استفاده می‌کنند 85 درصد از آنها در سه دهک بالای درآمدی جامعه قرار دارند. چرا این قشر که تعداد محدودی از خانوارهای جامعه را تشکیل می‌دهند باید از یارانه‌ی پنهان انرژی که در واقع سهم همه‌ی افراد جامعه است، استفاده کنند و سایر دهک‌ها از آن محروم باشند؟ در این میان شرکت‌های هواپیمایی نیز از لابی‌های مختلف استفاده کرده و از این یارانه‌ی انرژی سود می‌برند، سودی که به هیچ عنوان توجیه پذیر نیست.

در حال حاضر قیمت سوخت هوایی عرضه شده به تمامی پروازهای شرکت‌های داخلی برابر با 600 تومان به ازای هر لیتر است اما طبق صورت مالی شرکت‌های پالایشی این سوخت با قیمت 22 هزار تومان بر لیتر فروخته می‌شود. به بیان دیگر یارانه اعطایی به ازای هر لیتر 21 هزار 400 تومان است. در حال حاضر، روزانه 4 تا 5 میلیون لیتر از این سوخت تولید و مصرف می‌شود. طبق آمار مصرف فرآوره‌های نفتی انرژی‌زا، به طور میانگین روزانه حدود 4 الی 4.5 میلیون لیتر سوخت جت در هواپیماهای مسافری مصرف می‌شود که معادل سالانه رقم 1.65 میلیارد لیتر است.

به گفته‌ی مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی، قیمت سوخت هواپیما، در سال جاری تغییر نخواهد کرد و این ثبات قیمت، به معنی پافشاری دولت بر استفاده‌ی اقشار پردرآمد و شرکت‌های هواپیمایی از یارانه‌ی پنهان انرژی است.

دهک‌های بالای جامعه، همواره بیشترین سود را از یارانه‌ی پنهان انرژی می‌برند، آن‌ها در خانه‌ها و ویلاهای بزرگ زندگی می‌کنند و حتی فضای تراس و استخرهای خود را در زمستان با استفاده از همین یارانه گرم می‌کنند، یارانه‌ای که سهم همه‌ی افراد جامعه است اما به نام همه و به کام یک عده‌ی معدود تمام می‌شود.

حال باید منتظر بود و دید که این سیکل معیوب تا چه زمانی قرار است ادامه پیدا کند آن هم در شرایطی که کشور با کمبود انرژی روبروست.

انتهای پیام/