اخلاق مداری در انتخابات با چاشنی «تبیین»

به گزارش خبرگزاری برنا از گیلان؛ محمدباقر باقرزاده فعال سیاسی و اجتماعی و مدیرکل سابق صدا و سیمای گیلان در یادداشت خود اینگونه نوشت : پیش از شکل گیری و پیروزی انقلاب اسلامی مردم در تصمیم گیری‌های خرد و کلان کشور نقشی نداشتند و تثریبا همه مناصب و مسئولیت‌ها به صورت روابطی بین افراد تقسیم می‌شود و سلطنت پهلوی بر پایه استبداد تک بعدی و قدرت طلبانه بنا شده بود و حکومت داری می‌کرد.

با شکل گیری انقلاب اسلامی و دوام و قوام آن با راهبری امامین انقلاب «آراء» و نظر مردم در ریزترین و کم اهمیت‌ترین کانون‌های تصمیم گیری کشور نقش آفرین شد.
از انتخاب خبرگان رهبری و رئیس جمهور گرفته تا نمایندگی مجلس و پارلمان محلی توسط مردم سندی محکم بر مردم سالاری بودن انقلاب اسلامی است.
«انتخابات» در نظام اسلامی از نان شب هم واجب‌تر است چرا که از یک سو میزان مشارکت مردم در این حماسه سیاسی توازن قدرت ایران را در منطقه و جهان افزایش می‌دهد و زا سوی دیگر کلیک مردم روی گزینه انتخاب اصلح می‌تواند کشور را در یک دوره چهارساله بیمه کند، اما در ادوار مختلف مشاهده شده که آرای مردم از صافی شناخت و بصیرت رد نشده و انتخابشان، «اصلح» از آب در نیامد.
«انتخابات» به طور کلی یک آوردگاه مهم سیاسی است که تاثیر مستقیم و غیر مستقیم به سایر بخش‌ها نظیر اجتماعی، فرهنگی، ورزشی و دیگر سرفصل‌ها می‌گذارد؛ اگر در این رویداد سیاسی ضعیف، منفعل و بدون آگاهی عمل کنیم قطعا دودش به چشم سایر بخش‌ها هم خواهد رفت.
انتخابات، فرصت طرح دیدگاه‌ها و مطالبات مختلف و بیان راهکار‌ها و برنامه‌های هر طیف برای حل معضلات است. مردم انتظار دارند اخلاق در آن رعایت شود. تخریب نکردن رقیب یکی از عناصر مهم اخلاق انتخاباتی می‌باشد.

مقام معظم رهبری در مذمت تخریب در فصل انتخابات می‌فرمایند: «متأسفانه عده‌ای با انگیزه‌های گوناگون، تا فصل انتخابات می‌شود، تخریب‌هایشان هم از همان نزدیکی انتخابات شروع می‌شود. حالا بعضی با انگیزه‌های سیاسی و بعضی با انگیزه‌های حتّی دینی اشخاص - چهره‌های سیاسی، چهره‌های دینی، چهره‌های انقلابی، موجّهین حوزه‌های علمیه و حتّی محترمین از علما و روحانیون - را مورد تخریب قرار می‌دهند. این چه کاری است؟! این نه منطق شرعی دارد و نه منطق عقلایی؛ نه شرع با این کار موافق است، نه عقل. اگر واقعاً انسان از یک جهت‌گیری‌هایی که خیال می‌کند فلان کس یا فلان کسان در آن جهت‌گیری هستند، ناراضی است، راهش تخریب و اهانت به اشخاص نیست، راهش اسم آوردن از این و آن نیست، راهش تبیین است».

با رقابتی و هیجانی شدن فضای انتخابات، شاهد رذیلت تخریب به جای فضیلت تبیین هستیم. بیشتر هوادران با مرزبندی نکردن تخریب و تبیین، ناخواسته با قصد خیر رقیب را تخریب می‌کنند و بهشت خود را به دنیای دیگران می‌فروشند.

مرزبندی میان تبیین و تخریب و معرفی نشانه‌هایی برای تمایز آن دو باعث می‌شود. افراد به انگیزه فضیلت سر از رذیلت در نیاورند.
برخی از نشانگان تشخیص تبیین از تخریب عبارت است از:

انگیزه

عنصر مهم و اساسی مرز تبیین و تخریب انگیزه‌های درونی افراد از بیان یا انتشار مطالب علیه رقیب است. هر کسی بهتر از دیگران می‌تواند خودش را ارزیابی کند که چه انگیزه‌ای از بیان مطالب دارد. «بَلِ الاِنسانُ عَلی نَفسِهِ بَصیرَة» (قیامت، ۱۴)
انگیزه الهی پشتوانه مهمی برای اخلاقی شدن تبیین است. ارزشمندی کار‌های اختیاری انسان، به نیت و انگیزه او بستگی دارد. اسلام ارزش کار را با نیت و انگیزه فرد می‌سنجد. اگر انگیزه‌ی فرد الهی و خدایی باشد، آن کار از ارزش اخلاقی برخوردار خواهد بود؛ در غیر اینصورت ارزش معنوی و اخروی نخواهد داشت.

بردباری و صبوری
در تبیین نباید عجله کرد. بلکه با صبوری و دقت عمل با بررسی همه جوانب نوشته یا گفته رقیب، اقدام به تبیین نمود. شتاب زدگی و بررسی نکردن همه جوانب حرف رقیب، یا مطالب نقل شده از او، انسان را در دام رذیلت تخریب می‌اندازد. فهم سخن و تبحر در موضوع برای یک تبیین منصفانه مشروط به تسلط کافی به موضوع است که نیازمند بررسی بردبارنه همه جملات رقیب است.

رعایت انصاف
درتبیین برای انتقال حقیقت، باید حب و بغض کنار گذاشته شود و انصاف رعایت شود. نقاط قوت و ضعف با هم دیده شود وهمان موارد روشنی که جلوی چشم همه است تبیین شود. نه اینکه به مصادیق تهمت و دروغ متوسل شویم. در تبیین افراط و تفریط وجود ندارد. مقام معظم رهبری در مورد رعایت انصاف با استناد به آیه قرآن کریم می‌فرمایند: «شما ملاحظه کنید در قرآن وقتی درباره‌ی مثلاً فرض کنید کفّار و مخالفین پیغمبر یک مطلبی را بیان میکند، بعد میگوید: وَلکِنَّ اَکثَرَهُم یَجهَلون؛ نمیگوید «و لکنّهم یجهلون»، میگوید: اَکثَرَهُم یَجهَلون، یعنی یک عدّه‌ای هم در بینشان هستند که محکوم به این حکم نیستند. این جور نباشد که شما به طور قاطع یک مجموعه را نفی کنید یا اِشکالی بر آن‌ها وارد کنید؛ در حالی که ممکن است بعضی از این‌ها مشمول این اِشکال شما‌ها نباشند»

پرهیز از تحقیر و اهانت و برچسب زنی

در میدان رقابت گاه به جای تبیین، با برچسب زنی، تحقیر و اهانت رقیب به گوشه رینگ برده می‌شود. در تبیین اخلاق گفتاری رعایت می‌شود. الفاظ و شیوه‌های ادای الفاظ همراه با اخلاق است. تبیین کننده همیشه خدا را در نظر می‌گیرد تا مبادا بهشت خود را به دنیای چند روزه ناچیز بفروشد و غضب الهی را بخرد. همیشه مراقب است مرتکب تهمت، غیبت، دروغ و... نشود. در تبیین برای هدف شرعی از وسیله شرعی استفاده می‌شود. سعی می‌شود صادقانه و دردمندانه با مسائل برخورد شود. بدیهی است که تحقیر و اهانت به رقیب. کمکی به شناخت حق از باطل نمی‌کند.

مقام معظم رهبری در تبیین بدون تحقیر و اهانت می‌فرمایند:
«من مردم عزیزمان را به بی‌تفاوتی دعوت نمیکنم، به نظارت نکردن دعوت نمیکنم؛ آن‌ها را به اهتمام در مسائل اساسی کشور دعوت میکنم؛ امّا اصرار میکنم که برخورد‌ها نه از سوی مردم نسبت به مسئولین و نه از سوی مسئولین نسبت به منتقدین، تخریبی نباید باشد؛ نه تحقیر باشد، نه اهانت باشد».

به قلم: محمدباقر باقرزاده

فعال سیاسی و اجتماعی

انتهای پیام/