جشنواره تئاتر کودک ظرفیتی که هر استان برای ارتقایش به آن احتیاج دارد

به گزارش گروه فرهنگ و هنر برنا؛ شهرام کرمی نویسنده، کارگردان، مدرس دانشگاه و دبیر سابق جشنواره بین‌المللی تئاتر کودک و نوجوان در یادداشتی نگاهی به رویکرد سیاست گذاری و اهداف جشنواره تئاتر کودک و نوجوان دارد که به شرح ذیل است:

«بیست و هشتمین جشنواره بین‌المللی تئاتر کودک و نوجوان» در شهر اردکان در حال برگزار شد. در تاریخچه برگزاری این رویداد هنری بیشترین تغییر و جابجایی مکان و محل اجرا در بین همه فستیوال‌های هنری شامل این فستیوال بوده است. کرمان، اصفهان، همدان و اینک استان یزد و شهر اردکان مکان‌های مختلف برگزاری این جشنواره بوده که برای خواستن و یا نخواستن و برگزاری آن همیشه حرف‌وحدیث زیادی مطرح بوده است!

بیشترین دوره برگزاری این جشنواره در شهر و استان همدان بوده و این فستیوال از این شهر آغاز و بعد هجرت کرد و از دوره هفدهم تا بیست و هفتم یعنی ده سال مستمر در این شهر برگزار شد.

در دوره جدید استان یزد و شهر اردکان میزبان این جشنواره شده و معلوم نیست سال بعد و سال‌های بعدتر جشنواره در کجا و چگونه برگزار خواهد شد! 

«جشنواره بین المللی تئاتر کودک و نوجوان» به چند دلیل حائر اهمیت است که در اینجا به مهم‌ترین دلایل اعتبار و ارزش این رویداد هنری بین‌المللی اشاره می‌کنم.

«جشنواره بین المللی کودک و نوجوان ایران» یکی از اصلی‌ترین فستیوال‌های جهانی تئاتر کودک و نوجوان است که چندین سال قبل‌تر در انجمن بین‌المللی تئاتر کودک و نوجوان (استیژ جهانی) ASSITEJ ثبت شد. در دو دهه اخیر فستیوال‌های تئاتری ویژه کودک و نوجوان زیادی در سراسر جهان برگزار می‌شود که «جشنواره بین‌المللی تئاتر کودک و نوجوان ایران» یکی از با سابقه‌ترین و مهم‎‌ترین رویدادهای جهانی است که اعتبار زیادی در بین همه هنرمندان دارد.

برگزاری فستیوال بین‌المللی کودک و نوجوان در کشور ما با اعتبار کسب شده جهانی یک فرصت و موقعیت مناسب در جنبه ملی و بین‌المللی برای فرهنگ و هنر و بهره از تجربه و تبادل نظرو مراوده هنری با سایر کشورها است.

از طرف دیگر یکی از رویکردهای تئاتر معاصر جهان توجه به حوزه مردمی یا در اصطلاح «تئاتر برای مردم» است که این هنر فاخر بتواند در اختیار همه قشر و گروه مردمی قرار گیرد. یکی از مردمی‌ترین جشنواره‌های تئاتری ایران همین «جشنواره بین‌المللی تئاتر کودک و نوجوان» است که به معنای واقعی طیف زیادی از مخاطبان مردمی را به‌عنوان مخاطب شامل می‌شود.

جالب است که در چندین دوره برگزاری جشنواره هر بار بیش از صد هزار نفر مخاطب، تماشاگر اجراهای جشنواره بوده‌اند. این تعداد از مخاطب شامل خانواده و فرزندان آن‌ها بوده که طیف وسیع گروه مردم را شامل می‌شود.

کودکان و نوجوانان در هر جامعه به ‌عنوان نسل آینده‌ساز بوده و کار برای این گروه از مخاطب آغاز خوبی برای فراگیر شدن هنر و توسعه تئاتر و اعتلای فرهنگ است. اگر برخی فستیوال‌های تئاتر به‌ عنوان رخداد موضوعی و یا تخصصی برگزار می‌شوند که به شکل عمده طیف هنرمندان و یا فرهیختگان جامعه از آن استقبال می‌کنند اما «جشنواره بین المللی تئاتر کودک و نوجوان» شامل گروه مخاطب مردمی می‌شود. سرمایه و هزینه و برنامه‌ریزی فرهنگی و هنری در این حوزه باوجود این ظرفیت و قابلیت و استقبال مردم که به نهاد خانواده و بخصوص فرزندان اهمیت زیادی می‌‌دهند نتایج روشن و مؤثر و ارزنده‌ای دارد که باید به آن ارزش و بها داد.

یکی دیگر از ارزش‌ها و اهمیت «جشنواره بین المللی تئاترکودک و نوجوان» توجه به فرزندان این مرز و بوم به ‌عنوان مخاطب هدف است. جشنواره محفل گردهمایی هنرمندان تئاتر ایران و جهان و فعالان این رشته است که برای سرگرمی و تفریح و آموزش و فکر و اندیشه بچه‌ها تلاش می‌کنند. در همه جای جهان برای تربیت و آموزش کودکان و نوجوانان مدارس و مراکز فرهنگی و هنری حمایت ویژه می‌شوند تا بتوانند برای بچه‌ها مؤثر و مفید فعالیت نمایند. تئاتر کودک و نوجوان در چند وجه مهم کاربرد دارد.

آموزش، سرگرمی، اندیشه، سه موضوع مهم ماهیت هنر کودکان است که با هم پیوند و اشتراک دارند. زبان هنر برای بچه‌ها جذابیت دارد و با این ابزار و هنر می‌توان نقش مؤثر و سازنده‌ای برای کودکان و نوجوانان ایفا کرد. «جشنواره بین‌المللی تئاترکودک و نوجوان» ارزش والایی در توجه و رشد و بالندگی برای بچه‌ها دارد.

موضوع چهارم اهمیت تئاتر کودک و نوجوان و برگزاری جشنواره، جریان سازی این رویداد در توجه به مخاطبان و شکل‌دهی گروه‌های هنری و علاقه‌مندان هنر تئاتر است. در دو مقطع که این جشنواره در شهرهای همدان و اصفهان برگزار شد بیشترین گروه‌های هنری در این دو استان شکل گرفت و ایجاد شد. با برگزاری جشنواره فعالیت تئاتر کودک و نوجوان در این شهرها بسیار فعال و پویا شد و این امکان یعنی تولید و اجرای تئاتر برای بچه‌ها بسیارگسترش پیدا کرد. از طرفی امکانات و سالن‌های تئاتر جدید ساخته شد و یا فضا و مکان‌های تئاتر موجود ارتقاء پیدا کرد. اگر تا پیش از این درباره تمرکز فعالیت تئاتری در شهر تهران بارها انتقاد می‌شد اما برگزاری جشنواره در خارج پایتخت یک فرصت و اتفاق خوب برای گسترش فعالیت تئاتری است. هرچند باید اذعان داشت متأسفانه متولیان فرهنگی و هنری چندان بر این ارزش‌ها و اهمیت این فستیوال آگاهی نداشته و یا به آن توجهی نمی‌کنند. برگزاری «جشنواره بین المللی تئاتر کودک و نوجوان» در هر شهر و استان یک فرصت و ظرفیت مؤثر و کارآمد برای بچه‌ها است که باید ارزش و اهمیت آن را قدر دانست.

نکته پنجم در باب اهمیت جشنواره تئاتر کودک و نوجوان اعتباربخشی به حوزه تئاتر رسمی کودک و نوجوان است که به ‌عنوان یک رخداد بین‌المللی امکان تبادل فرهنگی و هنری را برای حوزه هنر ایجاد می‌کند. جشنواره تئاتر کودک و نوجوان در رشد تئاتر این گروه از مخاطب بسیار مؤثر و مفید بوده است. فعالیت تخصصی در این حوزه با برگزاری جشنواره یک امکان برای گردهمایی هنرمندان و معرفی اجراهای منتخب و یا انتقال دانش و علم این رشته است که هنرمندان و شرکت‌کنندگان به شکل اشتراکی از آن بهره می‌برند. وقتی جشنواره‌ای بیست‌وهشت دوره برگزار می‌شود این موضوع نشان از اهمیت و ارزش بالای آن رویداد است. حالا دیگر این رویداد و فستیوال به بلوغ و تکامل رسیده و باید از این ظرفیت و گروه هنرمندان و بخصوص وجهه بین‌المللی آن بهره برد.

این جشنواره پراهمیت هم تمام می‌شود و در سال‌های بعد دوره‌های دیگری هم برگزار خواهد شد. جشنواره با چندین دوره برگزاری یک موقعیت تثبیت شده پیدا کرده که مطالبه مردمی و گروه هنرمندان را همراه خود دارد. شناخت ارزش و اهمیت جشنواره برای برنامه‌ریزی آینده بسیار اهمیت دارد. «جشنواره بین‌المللی تئاتر کودک و نوجوان» یک فستیوال هنری برای بچه‌های شایسته ایران است و باید قدر و منزلت آن را دانست تا همه به برگزاری شایسته آن کمک کنند.

انتهای پیام/