صداها، سازها و قلم‌هایی که در ۱۴۰۲ خاموش شدند/ از دل نرود هر آنکه از دیده رود
احمدرضا احمدی، ابراهیم گلستان، اکبر گلپایگانی، لیلی افشار، امیربانو کریمی و... از جمله چهره‌هایی هستند که سال ۱۴۰۲ از میان ما رفتند.
به گزارش خبرنگار گروه فرهنگ و هنر برنا؛ سال ۱۴۰۲ سال خاموشی صدا و ساز نورچشمی‌های موسیقی و اهالی ادبیات بود؛ هنرمندانی، چون «اکبر گلپایگانی»، «همایون خواجه‌نوری»، «ابراهیم گلستان»، «احمدرضا احمدی»، «لیلی افشار»، «حسین زمان»، «جمشید عندلیبی» و... که رفتنشان جامعه هنری ایران را سوگوار کرد.
اکبر گلپایگانی
اکبر گلپایگانی از خوانندگان نامی موسیقی سنتی کشور ایران بود که فعالیت خود را از سال ۱۳۳۵ به سبب شغل پدرش که مرثیه‌خوانی بود آغاز کرد.
مرحوم گلپا نزد اساتید بزرگی تعلیم دید و از موسیقی‌های مشهور او می‌توان به عشق، درویش، دل بی‌قرار، موی سپید و سرنوشت اشاره کرد.
او با خواننده مشهور ایرج خواجه امیری نیز همکاری‌هایی داشت و انتشار کاست مست عشق و عقیق او رکوردهای فروش را در سال ۱۳۸۲ جابه‌جا کرد.
زنده‌یاد گلپا به دلیل مشکلات قلبی ۱۳ آبان ۱۴۰۲ از دنیا رفت.
نصرالله ناصح‌پور
نصرالله ناصح پور زاده ۲ آبان ۱۳۱۹ خواننده و مدرس آواز اهل ایران و از اعضای هیئت مدیره کانون خوانندگان سنتی خانه موسیقی ایران بود.
پس از تشکیل کلاس‌های مرکز حفظ و اشاعه موسیقی، از راهنمایی‌ها و آموزش و توصیه‌های ارزنده استاد نورعلی برومند بهره‌مند شد.
وی از جلسات شناخت موسیقی و کلام و تلفیق شعر و موسیقی نیز، بهره‌های فراوان جست و سپس برای فراگیری ردیف عالی موسیقی سنتی و آموزش تصنیف و ضرب آهنگ مربوط به آن، به محضر استاد عبدالله دوامی راه پیدا کرد.
این مدرس آواز ۲۸ خرداد ۱۴۰۲ درگذشت.
احمدرضا احمدی
احمدرضا احمدی، شاعر و نویسنده متولد ۳۰ شهریور ۱۳۱۹ در کرمان، که سال‌ها بود که از ناراحتی قلبی رنج می‌برد و بارها در بیمارستان بستری شده بود، ۲۰ تیرماه در 83سالگی از دنیا رفت.
این شاعر که در آغاز ورودش به دنیای شعر مورد حمایت فروغ فرخزاد قرار گرفت، آغازگر سبک موج نو در دهه ۴۰ بود و در حوزه ادبیات کودک نیز فعالیت‌های چشمگیری داشت. احمدی در سال‌های اخیر به نقاشی نیز رو آورده بود.
از آثار او در حوزه شعر می‌توان به «دفترهای واپسین»، «دفترهای سالخوردگی»، «هزار اقاقیا در چشمان تو هیچ بود» و «روزی برای تو خواهم گفت» و از آثارش در حوزه کودک می‌توان به «دیگر در خانه پسرک هفت صندلی بود»، «دخترک ماهی تنهایی» و «مزرعه گل‌های آفتابگردان» اشاره کرد.
ابراهیم گلستان
سید ابراهیم تقوی شیرازی مشهور به ابراهیم گلستان نویسنده و فیلم‌ساز ایرانی بود که نخست فعالیت خود را ۱۳۲۳ شروع کرد وسال ۱۳۲۷ اولین کتابش با نام «آذر، ماه آخر پاییز» را چاپ کرد.
از مهم‌ترین آثار نوشتاری او باید به «مد و مه»، «خروس» و «گفته‌ها» اشاره کنیم. او کارگردانی را از سال ۱۳۳۶ با از قطره تا دریا شروع کرد و فیلم‌های خشت و آینه، اسرار گنج دره جنی و یک آتش که برای آن برنده جایزه ونیز شد، ماحصل تلاش‌های او در زمینه کارگردانی هستند. ابراهیم گلستان در ۱۴۰۲ بر اثر ایست قلبی درگذشت.
از مهم‌ترین آثار نوشتاری او باید به «مد و مه»، «خروس» و «گفته‌ها» اشاره کنیم. او کارگردانی را از سال ۱۳۳۶ با از قطره تا دریا شروع کرد و فیلم‌های خشت و آینه، اسرار گنج دره جنی و یک آتش که برای آن برنده جایزه ونیز شد، ماحصل تلاش‌های او در زمینه کارگردانی هستند. ابراهیم گلستان در ۱۴۰۲ بر اثر ایست قلبی درگذشت.
علیرضا اصغری
علیرضا اصغری (نوازنده تار و آهنگساز موسیقی ایرانی) نیز خرداد سال ۱۴۰۲ بعد از مدت‌ها مبارزه با بیماری در ۴۶ سالگی دار فانی را وداع گفت.
سرپرستی و آهنگسازی و تشکیل گروه «پرنیان»، همکاری با مجید درخشانی و گروه موسیقی «خورشید»، حضور در اجرای کنسرت «سواران دشت امید» به هنرمندی حسین علیزاده، اجرا در کاخ ورسای و ساختمان یونسکو در شهر پاریس فرانسه، تشکیل و سرپرستی و آهنگسازی گروه «رخشان»، برگزاری کنسرت «باغ بی برگی»، تشکیل گروه‌های موسیقی هنرجویان و اجراهای متعدد در فرهنگسرای نیاوران به صورت دوره‌ای و حضور در چندین پروژه موسیقایی از جمله فعالیت‌های علیرضا اصغری در عرصه موسیقی بود.
محمد اسماعیلی
محمد اسماعیلی با نام اصلی «محمد علی اسماعیلی متین» ۴ شهریور سال ۱۳۱۳ در تهران متولد شد. او در سال ۱۳۳۰ توسط دایی‌های خویش مرتضی و مصطفی گرگین‌زاده به حسین تهرانی معرفی شد و پس از آن در گروه‌های موسیقی وزارت فرهنگ و هنر مشغول به کار شد.
اسماعیلی در دهه ۱۳۶۰ به سرپرستی فرامرز پایور(سنتور) و همراهی جلیل شهناز(تار)، علی‌اصغر بهاری(کمانچه) و محمد موسوی(نی)، گروه اساتید موسیقی ایران را تشکیل داد و با این گروه، مسافرت‌های متعددی به کشورهای اروپایی، آسیایی و آمریکا داشت.
محمد اسماعیلی ۲۲ مرداد ۱۴۰۲، پس از یک‌دوره یک‌ماهه بیماری، درگذشت.
شکرعلی رضایی
شکرعلی رضایی خواننده، شاعر و نوازنده از راویان بااصالت و نجیب موسیقی نواحی لرستان و شهرستان الشتر بود.
برادران رضایی آلبوم موسیقی مستقلی به نام «سور و سرنا» دهه هفتاد منتشر کرده‌اند و در چندین پروژه موسیقیایی فیلم همکاری داشته‌اند.
ترانه‌های زیادی به این خانواده منتسب است که جزو ترانه‌های فولک منطقه محسوب می‌شود و می‌توان شکرعلی رضایی را جزو یکی از بدنه‌های مهم موسیقی لرستان دانست.
زنده‌یاد رضایی ۲۸ مرداد ۱۴۰۲ در سن ۷۹ سالگی درگذشت.
لیلی افشار
لیلی افشار در ۱۸ اسفند ۱۳۳۸ در تهران زاده شد. وی نخستین نوازنده زن در جهان است که در رشته اجرای گیتار کلاسیک به درجه دکترا دست یافت.
افشار در 10 سالگی وقتی نوازندگی گیتار را در دیدار با یکی از اقوام خود از نزدیک مشاهده کرد به این ساز علاقه‌مند شد و فراگیری آن‌را آغاز کرد.
داریوش افراسیابی نخستین آموزگار افشار بود و او از همان کودکی در کلیسای آلمانی‌ها و در کاخ جوانان کنسرت داد. پس از پایان دوره متوسطه، در سال ۱۳۵۵ به آمریکا رفت و تحصیل در رشته موسیقی و در زمینه گیتار را ادامه داد.
لیلی افشار پس از تحمل یک دوره بیماری در ۲ آبان ۱۴۰۲ درگذشت و دو روز بعد در ۴ آبان ۱۴۰۲ در آرامگاه پایین‌محلهء قاسم‌آباد سفلی چابکسر در استان گیلان به خاک سپرده شد.
جمشید عندلیبی
جمشید عندلیبی ۱۲اسفند ۱۳۳۶سنندج موسیقی‌دان، آهنگساز و نوازنده ساز نی بود.
جمشید عندلیبی، نواختن نی را در آغاز بی استاد فراگرفت و سپس با حضور در دانشگاه تهران و آشنایی با حسین عمومی به ادامه فراگیری فنون و شگردهای ساز نی پرداخت. او ردیف موسیقی سنتی ایرانی را نزد نصرالله ناصح‌پور و نورعلی برومند و محمدرضا لطفی یادگرفت.
عندلیبی در سال ۱۳۶۰ برای تکمیل تکنیک‌های پیشرفته نوازندگی نی به نزد حسن کسایی در اصفهان رفت. عندلیبی در آثاری چون بیداد، نوا، دستان، دود عود، آسمان عشق، یاد ایام، رسوای دل، پیام نسیم، دل مجنون و سرو چمان با محمدرضا شجریان همکاری نزدیک داشته‌است.
او علاوه بر نوازندگی در کار آهنگسازی نیز فعال بود و آلبوم‌های میهمان تو، پاییز نیزار و مونس جان از جمله فعالیت‌های او در زمینه آهنگسازی است. عندلیبی همچنین قطعات ابوالحسن صبا را با نی و به صورت ردیف آموزشی تنظیم کرده و نواخته‌است.
جمشید عندلیبی در پانزدهم اسفند ۱۴۰۲ در سن ۶۶ سالگی بر اثر ایست قلبی در منزل شخصی‌اش درگذشت و پیکرش در هجدهم اسفند ۱۴۰۲ در قطعه هنرمندان بهشت زهرا به خاک سپرده شد.
محمد شکارچی
محمد شکارچی برادر علی‌اکبر شکارچی آهنگساز و نوازنده کمانچه از هنرمندان پیشکسوت موسیقی نواحی استان لرستان بود.
این نوازنده سال‌های متمادی در حوزه‌های مختلف موسیقی نواحی منطقه لرستان و موسیقی ردیف دستگاهی ایران فعالیت‌های مستمری را انجام داد.
این نوازنده استان لرستان شامگاه دوشنبه ۱۸ دی‌ماه بر اثر سکته قلبی دار فانی را وداع گفت.
محسن افتاده
محسن افتاده نوازنده و مدرس پیشکسوت ساز فاگوت و بنیانگذار ارکستر مجلسی رودکی سال ۱۳۵۰ موفق به دریافت مدرک لیسانس از هنرستان عالی موسیقی شد. این هنرمند تا سال ۱۳۵۶ که به استخدام رادیو و تلویزیون درآمد، در هنرستان عالی موسیقی، کارگاه موسیقی رادیو و تلویزیون و هنرستان باغچه‌بان به تدریس اشتغال داشت. او در همین سال با عنوان سرپرست کارگاه موسیقی مازندران در ساری مستقر شد.
زنده‌یاد محسن افتاده، نوازندگی فاگوت بیش از ۶۰۰ موسیقی فیلم و سریال ایرانی را برعهده داشته است. در کارنامه هنری او سرپرستی ارکستر مجلسی رودکی و همکاری با آهنگسازان و هنرمندانی مانند حشمت سنجری به چشم می‌خورد.
این هنرمند ۲۹ آذرماه ۱۴۰۲ در ۷۷ سالگی درگذشت.
حسین زمان
حسین زمان ۱۸ مرداد ۱۳۳۸ در تهران زاده شد. پس از پایان تحصیلات متوسطه در تهران و گرفتن دیپلم ریاضی از دبیرستان خوارزمی در سال ۱۳۵۶ به دانشگاه راه یافت و در رشته مهندسی الکترونیک در دانشگاه صنعتی اصفهان به تحصیل پرداخت.
حسین زمان در زمینه موسیقی و خوانندگی از آموزش‌های هنرمندانی نظیر بابک بیات و فریدون شهبازیان بهره برد و فعالیت‌های هنری خود با آهنگسازان و شاعرانی همچون فریدون شهبازیان، بابک بیات، بهرام دهقانیار و... همکاری کرد.
پرویز اذکایی
پرویز اذکایی معروف به سپیتمان پژوهشگر تاریخ، جغرافیا، زبان و فرهنگ همدان بود. وی تحصیلات خود را در همدان و تهران و سپس در دانشگاه منچستر انگلستان گذراند.
مطالعات وی به‌طور عمده در تاریخ و فلسفه بود و در رشته‌های کتابشناسی و رجال‌شناسی و تاریخ علم نیز تألیفاتی داشت.
بیش از ۵۰۰ عنوان اثر اعم از کتاب، رساله یا مقاله از این پژوهشگر نشر شده، که عبارت از ۴۰ کتاب و ۷۰ رساله علمی و مابقی گفتارهای بلند و کوتاه در دائرةالمعارف‌ها و نشریات معتبر است.
امیربانو کریمی
امیربانو کریمی در ۹ دی ۱۳۱۰ در تهران زاده شد. او فرزند شاعر سید کریم امیری فیروزکوهی بود. امیربانو کریمی با پایان تحصیلات متوسطه در مدرسه شادخت، به کار تدریس پرداخت و تحصیلات خود را تا مقطع دکترای زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه تهران ادامه داد و در همان دانشگاه مشغول به تدریس ادبیات شد.
کریمی در سال ۱۳۵۰ از رساله دکترای خود که به پیشنهاد محمد معین درباره جوامع الحکایات و لوامع الروایات بود، دفاع کرد و در سال ۱۳۵۹ باب نخست آن توسط مؤسسه انتشارات امیرکبیر به چاپ رسید.
این هنرمند ۱۰ دی ماه ۱۴۰۲ درگذشت.
انتهای پیام/
نظر شما
اخبار برگزیده
پرونده ویژه
تبلیغات متنی