روند اصلی «مثبت نگاتیو» سیر تاریخی دفاع مقدس است

مصطفی فتاحی؛ تهیه‌کننده برنامه «مثبت نگاتیو» در گفت و گو با خبرنگار گروه فرهنگ و هنر برنا؛ در خصوص تولید و ساخت این برنامه و اتمام دو فصل ابتدایی آن توضیح داد: کلیت برنامه «مثبت نگاتیو» با موضوع شبهات دفاع مقدس مطرح شد و بعد از تحقیقاتی که صورت گرفت، تولید خود را آغاز کرد. مدتی که پیش رفتیم، متوجه شدیم که تا به امروز هیچکس در مورد جنگ و دفاع مقدس از ابتدا به‌صورت تاریخی، فصل‌بندی شده و روزشمار جلو نرفته، درباره آن گفتگو نکرده و عموما (به جز یکی دو مورد خیلی کوتاه) بحث‌های دفاع مقدس منوط به هفته دفاع مقدس و مناسبت‌های خاصی که در تقویم وجود دارند، بوده است؛ از این‌رو تصمیم گرفتیم که از قبل وقوع دفاع مقدس را به لحاظ تاریخی بررسی کنیم.

وی ادامه داد: با توجه به کلیت ماجرا، با حضور آقای محمدعلی صمدی (مجری و کارشناس برنامه) که عمری است در این عرصه فعالیت و پژوهش و رصد می‌کنند، اسناد مختلف را خواندند و دیده‌اند و دلایل آغاز جنگ را می‌دانند، به سیر هشت سالی که درگیر جنگ بودیم، پرداختیم.

هنوز وارد خیلی از عملیات‌های بزرگ نشده‌ایم!

این تهیه‌کننده ضمن اشاره به تعداد قسمت‌های تولید شده برنامه، گفت: گمان می‌کردیم در یک فصل و ۵۲ قسمت بتوانیم کل روند تاریخی جنگ را روایت کنیم اما وقتی جلوتر رفتیم، دیدیم آنقدر موضوعات گسترده‌اند و آنقدر مباحث زیاد است و افراد ناشناخته زیادی در آن حضور دارند که با ۵۲ قسمت نمی‌توان همه ماجرا را روایت کرد. ما تقریبا فصل دوم را تمام کردیم و ۱۰۸ قسمت از «مثبت نگاتیو» روی آنتن رفته است؛ اما تازه اوایل سال ۶۰ هستیم یعنی هنوز وارد خیلی از عملیات‌های بزرگ نشده‌ایم!

فتاحی درخصوص مهمان‌های برنامه توضیح داد: با توجه به بیان و شیوه روایتی که داریم، خیلی مهمان‌های متفاوتی دعوت نکردیم مگر به‌ازای موضوعی که داشتیم. در برخی برنامه‌ها جای خالی را با گزارشاتی که به دستمان رسیده بود پر کردیم و الباقی نیز از دانسته‌های آقای صمدی به عنوان کارشناس ثابت برنامه بهره بردیم. ایشان هم با یک بیان قصه‌گو و همراه؛ مخاطب را پای برنامه نگه‌میداشت.

روند اصلی «مثبت نگاتیو» سیر تاریخی دفاع مقدس است

وی در پاسخ به این سوال که آیا دستتان برای انتخاب سوژه‌ها باز بود، گفت: به دلیل اینکه آقای صمدی سال‌هاست در این حوزه فعالیت می‌کنند، یک روندی را برای خودمان در نظر گرفتیم و با توجه به اسناد مختلفی که در مراکز مختلف نظامی و سیاسی مملکت وجود دارد، روند آغاز جنگ را شروع کردیم و حالا مرحله به مرحله جلو می‌آییم. یعنی از قبل جنگ تا تشکیل سپاه، همکاری‌های ارتش در غرب کشور و عملیات غرب کشور را روایت کردیم و آرام‌آرام به مناطق جنوبی رسیدیم. فی‌مابین این مسایل نیز اگر مناسبت خاصی داشتیم مانند عملیات کربلای ۴ و ۵ که در آینده قرار است به آن بپردازیم، ویژه برنامه‌هایی را تولید و پخش کردیم. به عنوان مثال برای شهید چمران ویژه‌برنامه داشتیم. اما روند اصلی برنامه ما سیر تاریخی دفاع مقدس است و الحمدالله ارتباط‌ها و همکاری‌هایی با برنامه بوده و ما نیز به واسطه اینکه تلاش کردیم تا از هرگونه اشتباه پرهیز کنیم؛ چرا که همه چیز سند مشخص دارد.

این برنامه‌ساز با اشاره به ایده اولیه ساخت این برنامه و الهامی که از برنامه «نگاتیو» گرفته شده است، توضیح داد: برنامه «نگاتیو» ‌از قبل روی آنتن شبکه مستند بود، در این برنامه آیتم‌هایی از آرشیوهای کوتاهی از جنگ که دیده نشده بودند توسط آقای صمدی و حداکثر در ۱۲ دقیقه ضبط می‌شدند و به صورت میان‌برنامه پخش می‌شدند. آقای صمدی در این برنامه بیشتر قصه تصاویر و آرشیوهایی که موجود بود را روایت می‌کرد. وقتی دیدیم این برنامه در شبکه مستند مخاطب دارد، به صورت روتین پخش می‌شود و دیتا و دسترسی‌هایی هم به اسناد جنگ وجود دارد، پس بیاییم و از ابتدای جنگ روایت‌ها را مطرح کنیم. یعنی درست است که ایده اولیه از برنامه «نگاتیو» بود اما متفاوت از آن مطرح و پردازش شد. به همین خاطر اسم آن «مثبت نگاتیو» شد. یعنی به اضافه آن نگاتیوی که روی آنتن بود و کماکان هم هست ما این برنامه را بالا آوردیم.

بازپخش قسمت‌های مناسبتی فصل اول و دوم تا شروع پخش فصل سوم

فتاحی با اشاره به ویژه‌برنامه سوم خرداد که روز آزادسازی خرمشهر است، خاطرنشان کرد: فصل دوم برنامه به اتمام رسیده و پخش فصل سوم نیز به این تاریخ نمی‌رسد، از این‌رو بازپخش برنامه‌های مناسبتی سال‌های گذشته را در این ایام خواهیم داشت و تا زمان شروع فصل سوم، برنامه‌هایی که به‌صورت مناسبتی ضبط شده بودند، هر یکشنبه ساعت ۱۰ شب بازپخش می‌شوند تا فصل جدید روی آنتن بیاید. 

وی ادامه داد: در فصل جدید نیز همان محوریت فصل‌های قبل را داریم با این تفاوت که گفتگوی ما به دو بخش تقسیم خواهد شد؛  بخش اول مانند سابق است و در بخش دوم نیز باز هم آقای صمدی و آقای مهدی بختیاری به عنوان مجری و کارشناس حضور دارند؛ اما این بار یک فضای متفاوتی خواهیم داشت و چون ما وارد خیلی از عملیات‌ها شدیم، قرار است از روی نقشه و کالک عملیاتی بعضی نقاط را به صورت رئال توضیح دهیم. همچنین یکی- دو آیتم گرافیکی جدید هم به برنامه اضافه می‌شود.

فتاحی به مهمان‌های فصل سوم اشاره کرد و افزود: بنا بر این نیست که مهمان‌های متفاوت‌تری نسبت به دو فصل قبل داشته باشیم اما مابه‌ازای موضوعات ممکن است این اتفاق رخ دهد. مثلا ما در مورد آقای ابوشریف که در یکی از برنامه‌ها صحبت کردیم، آقازاده ایشان یک پیامی برای ما فرستادند و ما مجدد یک ویژه برنامه برای ایشان هم رفتیم. یا درباره شهید چمران وقتی برنامه داشتیم، برادرشان؛ مهندس چمران اعلام آمادگی کردند که در برنامه حضور داشته باشند و ابعاد جدیدی را مطرح کنند و یا از نیروی هوایی ارتش دعوت کردیم. دعوت از این مهمان‌ها بستگی به بازخوردها و نظراتی دارد که از بیرون می‌گیریم. در روال ادامه برنامه نیز همین ماجرا وجود خواهد داشت.

تهیه‌کننده «مثبت نگاتیو» در پاسخ به این سوال که آیا مواردی داشته‌اید یا خواهید داشت که حفره‌هایی را نشان دهند که تاکنون موضوع آن‌ها باز نشده است؟، توضیح داد: بله، به عنوان مثال، تقریبا تا به‌حال به ماجرا و اتفاقات عملیات کربلای ۴ پرداخته نشده بود. چون این عملیات در اذعان و عموم جامعه به عنوان یک عملیات شکست خورده شناخته می‌شود، اما ما تقریبا در سه قسمت به آن پرداختیم و گفتیم که این عملیات مقدمه‌ای برای عملیات کربلای ۵ بوده است. خیلی از موضوعات و شخصیت‌های گمنامی که در حوزه دفاع مقدس موثر بوده‌اند در این عملیات حضور داشتند که می‌توان به عنوان یک موضوع مهم از آن‌ها یاد کرد.

فتاحی در پایان با اشاره به پخش فصل سوم برنامه «مثبت نگاتیو» گفت: مراحل اداری در حال طی شدن است و امیدوارم که بتوانیم از اوایل تیر ماه به پخش برسیم.