تولید 4 میلیون تن پسماند پلاستیکی در ایران

به گزارش خبرنگار گروه اقتصادی خبرگزاری برنا، موضوع نشست کمیسیون استاندارد، محیط‌زیست، توسعه پایدار و آب اتاق ایران ظرفیت‌سازی برای اقتصاد چرخشی در مدیریت پسماند‌های پلاستیکی بود و گزارشی مرتبط با این موضوع از سوی ابوعلی گلزاری، استاد دانشگاه تهران ارائه کرد.

در بخشی از این گزارش عنوان شد: پلاستیک یکی از پرمصرف‌ترین مواد در جهان است که کاربرد‌های مختلفی از بسته‌بندی گرفته تا ساخت‌وساز و الکترونیک دارد. بااین‌حال، تولید پلاستیک چالش‌های محیط‌زیستی و اجتماعی مهمی مانند انتشار گاز‌های گلخانه‌ای، تولید پسماند و آلودگی دریایی را نیز به همراه دارد. در سال ۱۹۵۰ در جهان فقط ۲ میلیون تن در سال پلاستیک تولید می‌شد. از آن زمان تاکنون، تولید سالانه حدود ۱۸۴ برابر افزایش یافته و به ۳۶۸ میلیون تن در سال ۲۰۱۹ رسیده است که ۶۲ درصد آن در آسیا، ۱۸ درصد در اروپا، ۱۱ درصد در آمریکای شمالی، ۶ درصد در خاورمیانه و آفریقا و ۳ درصد در آمریکای جنوبی تولید شده است. تا سال، ۲۰۱۹ جهان ۹.۵ میلیارد تن پلاستیک تولید کرده بود که بیش از یک تن پلاستیک برای هر فرد زنده امروزی است.

گلزاری گفت: پلاستیک‌های PET، HDPE، PVC، LDPE، PP و PS، معادل ۸۶ درصد از کل تولید پلاستیک را به خود اختصاص داده‌اند بر اساس آمار موجود ظرفیت تولید انواع پلاستیک در ایران در سال، ۱۳۸۹ معادل ۵.۰۵۷ میلیون تن بوده است. بر این اساس ایران حدود ۱.۹ درصد از کل ظرفیت تولید پلاستیک جهان را در این سال به خود اختصاص داده است؛ در حالی که میزان ظرفیت تولید انواع پلاستیک در ایران در سال ۱۳۹۷ به ۷.۲۶۴ میلیون تن رسیده است که حدود ۲ درصد ز کل ظرفیت تولید پلاستیک جهان را در این سال بوده است. عمده‌ترین بخش‌هایی که در ایران از مواد پلاستیکی استفاده می‌کنند، بسته‌بندی، ساختمان، کشاورزی، خودروسازی، نساجی و لوازم‌خانگی است.

او تصریح کرد: تولید پسماند پلاستیکی یک چالش بزرگ محیط‌زیستی است که کل جهان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. طبق گزارش‌ها، پلاستیک‌ها با مجموع ۳۵۳ میلیون تن، حدود ۱۷ درصد از تولید پسماند‌های جامد شهری در جهان را در سال ۲۰۱۹ به خود اختصاص دادند. این حجم از پسماند پلاستیکی تولید شده در انتها وارد فرایند‌های بازیافت، زباله‌سوز و دفن شده‌اند که سهم هر یک به ترتیب ۹، ۱۹ و ۴۹ درصد بوده است و باقی‌مانده آن ۲۲ درصد به‌صورت نامناسب مدیریت‌شده‌اند.
گلزاری درباره وضعیت پسماند پلاستیک در ایران هم گفت: درمجموع ایران سالانه حدود ۴ میلیون تن پسماند پلاستیکی تولید می‌کند که حدود ۵۰۰ هزار تن از آن، پسماند کیسه پلاستیکی است. فقط بخش کوچکی (کمتر از ۱۰ درصد) از پسماند پلاستیکی، جداسازی و بازیافت می‌شود و بقیه مدفون یا سوزانده می‌شوند. این میزان از پسماند پلاستیکی معادل سرانه‌ی تولید ۱۴۰ گرم در روز است.

بر این اساس، ایران، هفدهمین امین کشور جهان از منظر حجم پسماند پلاستیکی تولیدی و از منظر سرانه تولید در رده ۹۸ قرار دارد. در سال ۲۰۱۹ حدود ۴۹۶ هزار تن پسماند پلاستیکی در ایران سوء مدیریت شدند که خسارت این عدم مدیریت صحیح پسماند‌های پلاستیکی در ایران سالانه سه هزار میلیارد تومان برآورد می‌شود.

همچنین با فرض مدیریت اصولی پسماند میزان ارزش پسماند‌های پلاستیکی ۲ میلیارد دلار خواهد بود. در شرایط کنونی، ارزش سه قلم پت و پلی‌اتیلن و پلی‌پروپیلن، ۲۳ هزار میلیارد تومان هست.

در ادامه رضا پدیدار، رئیس کمیسیون استاندارد، محیط‌زیست، توسعه پایدار و آب اتاق ایران هم گفت: برای دستیابی به مدیریت بهینه باید موضوع را به‌صورت جامع بررسی کرد. شکاف‌های ملی در ساختار مدیریت پسماند خود مسئله بسیار مهمی است. باید روندها، حمایت‌ها و همه مکانیزم‌ها را بررسی کرد و به نتیجه جامع‌تری دست یافت.

شهریار عامری، عضو کمیسیون نیز تصریح کرد: مدیریت ملوک‌الطوایفی در حوزه پسماند وجود دارد و هر حوزه به شیوه‌ای متفاوت در حوزه پسماند عمل می‌کنند. از طرفی مافیای پسماند بسیار کارآمدتر از بقیه است. در ایران پسماند پلاستیکی بیشتر از همه بازیافت می‌شود. قبلاً شیشه بازیافت نمی‌شد که از دو سال قبل شیشه هم اقتصادی شده است. آمار‌های رسمی در حوزه پسماند کامل نیست.

در ادامه نشست عنوان شد: حوزه پسماند باید در بخش خصوصی بررسی شود. درباره قوانین و مقررات هم باید نگاه بخش خصوصی را پرسید. ما هم می‌توانیم با نگاه بخش خصوصی در تدوین قوانین، آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌ها هماهنگ شویم و از نظرات بخش خصوصی استفاده می‌کنیم.

همچنین تأکید شد که اثربخشی در اجرای سخت‌گیرانه سیاست‌هاست نه سیاست‌های سخت‌گیرانه. باید این پروژه را با پروژه‌های موازی تکمیل کرد تا به مرحله اجرا برسد. از طرفی سهم محیط‌زیست اعتبارات از کل GDP بسیار پایین‌تر است. میلیارد‌ها تومان هزینه پسماند می‌شود ولی همچنان جز مشکلات است و باید از توان بخش خصوصی در مدیریت این حوزه استفاده شود.

توحید صدرنژاد، نایب‌رئیس کمیسیون استاندارد، محیط‌زیست، توسعه پایدار و آب اتاق ایران هم تأکید کرد: هر چیزی که مکانیزم بازار ندارد، حتماً شکست خواهد خورد. باید با توافق ذی‌نفع‌ها در حوزه محیط‌زیست چه‌کار کنیم.

انتهای پیام/