"طوق بندان" میراث معنوی گرگانی ها در محرم

به گزارش خبرگزاری برنا از گرگان ، طوق بندان مراسم خاصی است که روزهای چهارم تا دهم محرم و در ساعات پیش از اذان مغرب در محلات تاریخی گرگان برگزار می‌شود. 

مراسم سنتی طوق بندان گرگان به عنوان میراث معنوی (ناملموس) با شماره ۴۳۱ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است.

اجرای این مراسم در محلات گرگان به این گونه است که طوق بندان محله میرکریم روز چهارم، طوق بندان محلات نعل‌بندان، پاسرو و میخچه گران روز پنجم، محلات سرچشمه، سبزه مشهد، سرپیر و دباغان در روز ششم محرم، طوق بندان محلات میدان عباسعلی، دربنو، دوشنبه‌ای و شاهزاده (شازده) قاسم در روز هفتم و طوق بندان محلات ملل و آلوچه باغ در روز هشتم صورت می‌گیرد.

نوحه خوانی، مدیحه سرایی، سینه زنی، نذری دادن، قربانی کردن گوسفند و آش پختن در پای طوق یا همان علم حضرت عباس (ع) و بستن روسری و پارچه نذری عموما به رنگ سبز به بدنه طوق از جمله آیین‌ها و مراسم معنوی است که از سالیان دور در آیین علم‌بندی محرم به یاد دلاورمردی، شجاعت و وفاداری حضرت ابوالفضل العباس (ع) علمدار کربلا و سرور و سالار شهیدان امام حسین (ع) توسط عزاداران انجام می‌شود.

طوق بندان یک سنت قدیمی بوده که نسل به نسل از گذشتگان به ارث رسیده اسا.

در زمان حاضر طوق مسجد جامع گرگان و محله های تاریخی پاسرو، نعلبندان، میخچه گران و سرچشمه از قدیمی ترین طوق هایی هستند که در دهه اول محرم پیش از اذان مغرب بعد از دودکردن اسفند، پذیرایی عزاداران، قربانی کردن گاو و گوسفند، نذری دادن و تزیین بر فراز مسجد تکایا و مساجد نصب می شود.

دسته‌های عزاداری به هر خانه، کوچه و محله ای که می‌رسند اگر اهالی آن خانه نذر و حاجتی داشته باشند دستمال، روسری و یا شالی به علم یا طوق می‌بندند که به این کار علم بندان یا طوق بندان می‌گویند.

هنگام حمل طوق ها و علم بندان در محله های قدیمی نوحه‌هایی چون "این علم از کیست که بی‌صاحب است" و یا "پنجم ماه محرم طوق برپا می‌کنیم، خارجی را از سر شمشیر بران می کنیم" را سر می‌دهند.

طوق از نشانه های عزاداری شیعیان است که به هنگام دسته روی در پیشاپیش هیات حرکت می دهند.

در باور اهالی سرزمین برادری این نشانه نمادی از علم و بیرق علمدار واقعه کربلا حضرت ابوالفضل العباس (ع) است.

این عزاداری تا هنگام اذان مغرب به طول انجامیده و پس از آن طوق های هر محله به تکایا و مساجد خود انتقال داده می شود.

انتهای پیام/