مسئولیت اجتماعی؛ بخشی جداییناپذیر از استراتژی توسعه فولاد مبارکه
در جهان امروز، مسئولیت اجتماعی شرکتها (CSR) تنها یک اقدام تبلیغاتی نیست، بلکه به بخشی از هویت سازمانی و برنامهریزی استراتژیک شرکتهای بزرگ تبدیل شده است. در این میان، شرکتهایی که در صنایع زیربنایی مانند فولاد فعالیت دارند، بهدلیل اثرگذاری چندلایه بر جامعه، محیط زیست و اقتصاد، بیش از هر زمان نیازمند رویکردی مسئولانه، شفاف و پایدار هستند.
فولاد مبارکه، بزرگترین تولیدکننده فولاد تخت در خاورمیانه و شمال آفریقا، در چشمانداز خود دستیابی به جایگاه ۲۰ شرکت برتر فولادی جهان را هدفگذاری کرده است. این شرکت تنها یک بنگاه اقتصادی نیست، بلکه رسالت خود را «خلق آیندهای بهتر» برای جامعه، محیط زیست و اقتصاد ملی تعریف کرده است.
مقایسه تطبیقی با تجارب جهانی
شرکت JFE Steel در سال ۲۰۰۲ از ادغام دو شرکت قدیمی NKK و Kawasaki Steel تشکیل شد و به سرعت به یکی از سه تولیدکننده برتر فولاد در ژاپن و یکی از ۱۰ شرکت برتر فولادی جهان تبدیل شد. این شرکت در زمینه تولید فولاد پیشرفته، تحقیق و توسعه، و فناوریهای زیستمحیطی پیشتاز است و با ظرفیت تولید سالانه بیش از ۲۵ میلیون تن فولاد، سهم بزرگی از بازار جهانی را در اختیار دارد.
بازیافت ۹۹ درصد ضایعات صنعتی، تعامل پایدار با جوامع محلی، گزارشهای CSR با KPI های شفاف، تمرکز بر انرژیهای پاک و فناوری سبز ازجمله ویژگیهای این شرکت در حوزه CSR است.
شرکت U.S. Steel در سال ۱۹۰۱ میلادی تأسیس شد و برای مدتی طولانی بزرگترین شرکت صنعتی در جهان به شمار میرفت. این شرکت نماد توسعه صنعتی آمریکا در قرن بیستم بوده و امروز نیز با تمرکز بر فولاد سبز، کاهش ردپای کربن و تولید فناورانه، در میان ۱۵ تولیدکننده بزرگ فولاد در جهان قرار دارد. دفتر مرکزی آن در پیتسبورگ ایالت پنسیلوانیا است و محصولات آن در صنایع خودروسازی، انرژی، ساختوساز و لوازم خانگی استفاده میشود.
ویژگیهای این شرکت در حوزه CSR عبارت است از فناوری سبز Verdex با کاهش ۷۵ درصد انتشار کربن، استفاده از اوراق قرضه سبز، هدفگذاری کربن صفر تا ۲۰۵۰، سرمایهگذاری اجتماعی در آموزش و کارآفرینی.
اقدامات CSR در فولاد مبارکه
براساس گزارش پایداری ۱۴۰۳، اقدامات زیر در چارچوب CSR شرکت فولاد مبارکه برجسته است:
1. مدیریت منابع آب و محیط زیست: پروژه مدیریت پایدار آب شرکت در سال ۱۴۰۲ بهعنوان یکی از ۵ پروژه برتر پایداری جهان توسط انجمن جهانی فولاد انتخاب شد؛ شرکت در تلاش است وابستگی به منابع آبی مشترک با جوامع محلی را به صفر برساند.
2. توانمندسازی جامعه: ساخت و تجهیز بیمارستان محمد رسولاله، ورزشگاه نقشجهان، حمایت از آموزش، و برنامههای توانمندسازی محلی، از اقدامات شاخص فولاد مبارکه در حوزه توسعه اجتماعی است.
3. پایداری محیط زیستی شامل:
بازچرخانی آب و پساب شهری
سرمایهگذاری در انرژیهای تجدیدپذیر
حرکت بهسوی تولید فولاد سبز
4. توسعه منابع انسانی:
ایجاد محیط ایمن، سالم و پویا برای کارکنان
سرمایهگذاری در آموزش و ارتقاء مهارتهای حرفهای نیروی انسانی
نقاط قوت فولاد مبارکه در CSR
فلسفه وجودی روشن با شعار «مسیر ماندگار برای خلق آینده بهتر»
پایبندی به گفتمانهای پنجگانه پایداری (متعالی، پیشران، سبز، مسئولانه، نوآورانه)
حضور در زنجیره ارزش ملی و خلق اشتغال در مقیاس گسترده
تعامل فعال با ذینفعان در سطح محلی و ملی
با توجه به فاصله ساختاری موجود با الگوهای جهانی، اجرای اقدامات زیر توصیه میشود:
1. تدوین ساختار رسمی CSR مبتنی بر ISO 26000 با تفکیک حوزههای زیستمحیطی، اجتماعی، اقتصادی و حکمرانی
2. ارائه گزارشهای CSR سالانه با شاخصهای قابل سنجش (KPI) و پیروی از چارچوب GRI
3. توسعه ابزارهای تأمین مالی سبز مانند اوراق قرضه محیطزیستی
4. همکاری با دانشگاهها و نهادهای علمی برای طراحی مدل بومی ارزیابی CSR
5. تدوین برنامههای ارتباط مؤثر با ذینفعان (stakeholder engagement)
6. ایجاد مرکز نوآوری CSR برای توسعه ایدههای خلاقانه با تأکید بر مسئولیتپذیری اجتماعی
فولاد مبارکه، الگوی بومی مسئولیتپذیری صنعتی
فولاد مبارکه در چهارمین گزارش پایداری خود نشان داده است که مسئولیت اجتماعی را نه بهعنوان تعهدی تزئینی، بلکه بهعنوان بخشی جداییناپذیر از استراتژی توسعه خود پذیرفته است. با این حال، برای همترازی با سطح جهانی، نیازمند گذار از اقدامات مقطعی به سمت ساختارهای نهادینه، گزارشدهی شفاف و پیوستگی برنامههاست.
