در ستایش نقش تحول آفرین صنعت چاپ برای تجلی هویت ملی

دکتر زهرا حسین نژاد - عضو هیات مدیره انجمن علمی فناوری چاپ ایران و "عضو هیات علمی دانشگاه علم و فرهنگ": یازدهم شهریورماه در تقویم ملی ایران، به عنوان روز صنعت چاپ، فرصتی است برای تأمل در نقش تحول‌آفرین این صنعت در گسترش دانش و فرهنگ و نیز بازشناسی همکاری عمیق سه رکن اساسی آن: صنعت، آموزش و طراحی. این تاریخ که یادآور ورود صنعت چاپ به ایران در سال ۱۲۲۵ قمری است، برای اهالی صنعت چاپ اهمیت بسیاری دارد؛ چرا که در این روز،  صنعت چاپ ایران با بیش از دو سده قدمت، دارای هویت شد و «روز ملی صنعت چاپ» نام گرفت. این روز یادآور تلاش مستمر و زحمت مداوم جمع بزرگی از کارگران، صنعتگران و هنرمندان و در یک جمله وامدار تلاش بزرگمردان فرهنگ ایران زمین است.

از سویی دیگر، عرصه‌ی چاپ، عرصه‌ای است برای پیوند خلاقیت هنری، فناوری پیشرفته و هویت ملی. در این میان، نقش مراکز علمی، دانشگاه‌ها و انجمن‌های علمی و تخصصی به عنوان موتور‌های محرک نوآوری و کیفیت، غیرقابل انکار است. این نهاد‌ها با تربیت نیروی انسانی متخصص و آشنا به فناوری‌های روز، پلی میان دانش آکادمیک و نیاز‌های بازار صنعت چاپ ایجاد می‌کنند و بستری برای تعالی هویت بصری و برند ملی فراهم می‌سازند.

به دیگر سخن، طراحان گرافیک، به عنوان حلقه اتصال ایده و اجرا، قلب تپنده این اکوسیستم هستند. آنان با تسلط بر اصول زیبایی‌شناسی، تایپوگرافی و مدیریت رنگ، جان مایه اثر چاپی را شکل می‌دهند. دانشگاه‌ها با ارائه رشته‌هایی همچون ارتباط تصویری و چاپ و همچنین پژوهش‌های بنیادین در حوزه‌های مرتبط، چارچوب‌های نظری لازم برای خلق آثاری عمیقاً ریشه‌دار در فرهنگ ایرانی اسلامی را فراهم می‌آورند. این فرآیند، طراحان را قادر می‌سازد تا در عین برخورداری از استاندارد‌های جهانی، اصالت و مولفه‌های هویت ملی را در آثار خود بازتاب دهند و به عنوان سفیران هویت در صنعت چاپ ایفای نقش کنند.

آنچه قابل ذکر است اینکه، انجمن‌های علمی و تخصصی نیز به عنوان پلتفرم‌های تعامل، این نقش را تکمیل می‌کنند. این نهاد‌ها با برگزاری همایش‌ها، کارگاه‌ها، جشنواره‌ها و کرسی‌های نظریه پردازی، فضای گفتمان و تبادل تجربه میان اساتید، پژوهشگران، طراحان و فعالان صنعت را تسهیل می‌کنند. این تبادل دانش منجر به خلق زبانی مشترک و ارتقای کیفیت و یکپارچگی در خروجی‌های بصری کشور می‌شود. امروزه، با ظهور فناوری‌های دیجیتال، نقش این مراکز بیش از گذشته حیاتی شده است. تحقیق در زمینه زیر لایه‌های جدید، جوهر‌های سازگار با محیط زیست و پروسه‌های چاپ پیشرفته وکاربرد امکانات هوش مصنوعی به افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌ها کمک می‌کند.

با توجه به آنچه پرداخته شد، یافته نهایی این همگرایی، تقویت "برند ملی" ایران در عرصه بین‌المللی است. محصولات چاپی، از کاتالوگ‌های اقتصادی تا پوستر‌های فرهنگی، که با هویت بصری قدرتمند و منسجم تولید شوند، به مثابه سفیران ساکت، اما اثرگذار ایران، تصویری متمایز و پیشرفته در ذهن مخاطب جهانی نقش می‌بندند. بنابراین، بزرگداشت روز صنعت چاپ، در حقیقت تقدیر از این زنجیره به هم پیوسته دانش، خلاقیت و فناوری است که در آن، دانشگاه‌ها با تولید معرفت، انجمن‌های علمی با تسهیل گفتمان و صنعت با عینیت بخشیدن، همسو شده‌اند تا هویت ایرانی را در قالب محصولات چاپی نفیس و تاثیرگذار متجلی سازند.

انتهای پیام/