تالابهای آذربایجانغربی پناهگاه پرندگان مهاجر در بحران دریاچه ارومیه
به گزارش برنا؛ طبیعت چهارفصل در آذربایجان غربی جذب کننده رنگین کمانی از پرندگان با تنوع و تعدد فراوان است که موجب شده تا حتی در پاییز و زمستان هم طبیعت گردی در این منطقه جلوهای خاص داشته باشد.
این استان با ۴۰ تالاب فصلی و دائمی همواره هم دارای زمینه گردشگری برای مردم محلی و مسافران است و هم میزبانی خوب برای پرندگان بومی و مهاجر محسوب میشود.
واقع شدن در کریدور مهاجرتی پرندگانی که با سرد شدن هوا از عرضهای شمالی به این منطقه میآیند و چند روزی میهمان طبیعت استانی میشوند از مزیتهای مهم زیست محیطی و طبیعت این نقطه در شمالغرب ایران است.
از طرفی امنیت و آرامش اولین و مهمترین هدیه مردم استان برای پرندگان مهاجر در غرب کشور است که این روزها به دلیل تغییرات اقلیمی شاید در کمتر نقطهای از ایران بتوان برای آن مصدقی پیدا کرد.
امسال هم به مانند سالهای قبل صدها پرنده، تالابهای این استان از جمله سولدوز، کانی برازان و بخشهایی از دریاچه ارومیه را برای عبور در فصل پاییز و استراحتی موقت انتخاب کردهاند که این امر همچنان تا پایان پاییز ادامه دارد.
۶۰ درصد پرندگان آذربایجانغربی مهاجر هستند
مدیرکل حفاظت محیط زیست آذربایجان غربی دراینباره گفت: ۶۰ درصد از پرندگان شناسایی شده در تالابها و زیستگاههای استان مهاجر هستند.
حجت جباری با یادآوری اینکه ۳۱۰ گونه پرنده در استان شناسایی شده که از این تعداد ۲۰۰ گونه آن مهاجر هستند، ادامه داد: انواع اردکها، پرندگان شکاری، غازها و درناها این روزها مهمان آذربایجانغربی هستند.
وی با بیان اینکه آذربایجانغربی در کریدور مهاجرتی پرندگان واقع شده است، اضافه کرد: اغلب این پرندگان شامل غاز خاکستری، انقوت، کفچه نوک، انواع آبچلیک، انواع خوتکا، انواع کشیم جزو گونههایی هستند که در این فصل مهاجرت میکنند.
جباری گفت: با توجه به شرایط اقلیمی استان این پرندگان تا زمانی که شرایط آب و هوایی اجازه دهد، زمستان را در تالابهای استان سپری میکنند و با شروع اسفند و یا اواخر زمستان به تدریج به زیستگاههای اصلی خود باز میگردند.
تالابهای اقماری دریاچه ارومیه پذیرای پرندگان مهاجر
رییس اداره حیات وحش اداره کل حفاظت محیط زیست آذربایجان غربی نیز در این باره گفت: ماندگاری پرندگان در تالابها و حاشیه آنها بستگی به شرایط دارد و روزهای آینده و بارندگی این شرایط را رقم میزند.
امید یوسفی اظهار امیدواری کرد که در صورت مساعد بودن آب و هوا و بارندگیهای مطلوب انتظار میرود پرندگان بیشتری به استان مهاجرت کنند؛ چرا که آب و هوا و امنیت غذایی مهمترین شاخص برای مهاجرت و حضور این جانداران در استان است.
وی در پاسخ به اینکه آیا میشود تعداد پرندگان مهاجر را تخمین زد، اظهار کرد: ارائه آماری از تعداد پرندگان مهاجر در حال حاضر ممکن نیست و باید منتظر سرشماری زمستانه پرندگان بود.
میزبانی تالابهای اقماری پارک ملی دریاچه ارومیه از پرندگان مهاجر
دریاچه ارومیه دومین دریاچه شور جهان و بزرگترین آبگیر آسیای غربی از شمال به جنوب کشیده شده و در حد فاصل دو استان آذربایجان شرقی و غربی واقع شده است.
خشک شدن این پهنه آبی با پنج هزار و ۷۰۰ کیلومتر وسعت از سه دهه گذشته آغاز شد و امسال دیگر چیزی از این زیست بوم باقی نمانده است.
پرواز دسته جمعی فلامینگوها، پلیکانها، تنجهها و کاکایییها در این دریاچه از بدیعترین دیدنیهای طبیعت ایران بود که با خشک شدن دریاچه ارومیه به تدریج در حال از بین رفتن است.
در سالهای گذشته به دلیل بارش کم نزولات جوی و افزایش سموم فاضلابی در این نقطه پرندگانی بسیاری نیز تلف شدهاند.
همچنین در سالهای پر آبی دریاچه ارومیه که عمق آب در ضلع جنوبی آن و بخشهایی از جاده شهید کلانتری به ۲ متر هم میرسید سالانه امکان مشاهده تا ۱۵ هزار بال پرنده وجود داشت. اما امسال شرایط بسیار متفاوت است و به ندرت در بخشهایی از جاده شهید کلانتری و قسمتی که فاضلاب شهرکهای صنعتی تخلیه میشود، شاید بتوان دهها پرنده در یک تالاب مصنوعی بسیار کوچک دید که بسیار غمبار و آزار دهنده است.
رییس پارک ملی دریاچه ارومیه در این باره گفت: در سالهای پر آبی دریاچه سالانه صدها هزار بال انواع پرندگان به این مکان مهاجرت میکردند ولی امسال دیگر خبری از هیچ پرنده ای نیست.
بهزاد شیرپنجه با تایید مشاهدات در زمینه حضور تعدادی اندک از پرندگان مهاجر در قسمتی از دریاچه ارومیه که با پسابها پر شده، افزود: هم اکنون در مصب رودخانهها به علت نداشتن آب، پرندهای هم مشاهده نمیشود.
وی با اشاره به اینکه در سالهای پرآبی دریاچه اغلب پرندگان آبزی و کنار آبزی اولویت اولشان دریاچه ارومیه بود، ادامه میدهد: این روزها دریاچه اولویت پرندگان مهاجر نیست چرا که هیچ آب و غذایی در بستر خود برای پرندگان ندارد.
رییس پارک ملی دریاچه ارومیه با بیان اینکه آرتمیا عمدهترین غذای این گونههاست، افزود: هم اکنون پرندگان مهاجر در تالابهای اقماری فرود میآیند و از ریز مغذیهای موجود در تالابها تغذیه میکنند.
به گفته شیرپنجه، انواع غازها، فلامینگو ها، اردکها، آنقوت و تنجه، درنا از پرندگان مهاجری بودند که هر ساله پاییز به پارک ملی دریاچه ارومیه میآمدند ولی امسال ترجیح دادهاند تا در تالابهای اقماری از جمله کانی برازان، حسنلو، سولدوز و برخی تالابهای شمالی استان فرود بیایند.
سالانه بیش از ۱۵ هزار انواع پرندگان در دریاچه ارومیه زمستان گذرانی میکردند ولی این روزها با خشک شدن این زیست بوم دیگر خبری از این پرندگان نیست و اغلب تالابهای شمال و جنوب پذیرای پرندگان هستند. همچنین از مجموع بیش از ۳۰۰ گونه پرنده شناسایی شده در آذربایجان غربی ۲۰۰ گونه مهاجر هستند.
