وزیر کشور: تمرکز اصلی مدیریت بحران باید بر پیشگیری و آموزش باشد
به گزارش خبرنگار حوزه دولت خبرگزاری برنا، اولین گردهمایی معاونین، رؤسای مراکز و مدیران بحران دستگاهها و استانهای سراسر کشور، روز یکشنبه ۲۰ مهرماه ۱۴۰۴ با حضور وزیر کشور، مدیران بحران و اصحاب رسانه در سالن پیامبر اعظم (ص) وزارت کشور برگزار شد.
در این گردهمایی، اسکندر مؤمنی، وزیر کشور با اشاره به نقش دستگاهها در مدیریت بحران، اظهار داشت: در همه حوادث و اتفاقات طبیعی، دستگاههای اجرایی کشور حضوری مستقیم و مؤثر دارند. اقداماتی که در یکسال گذشته انجام شده، قابل تقدیر است و لازم میدانم از تلاشهای همه دستگاهها و نیروهایی که در مدیریت بحران و امدادرسانی نقشآفرین بودهاند، صمیمانه تشکر کنم.
وی با بیان اینکه بلایای طبیعی همواره در طول تاریخ وجود داشته است، افزود: پدیدههایی نظیر زلزله، آتشسوزی و تخریبهای ناشی از تغییرات اقلیمی در سالهای اخیر فزاینده شدهاند. کشور ما نیز از این قاعده مستثنا نیست و با مداخلات انسانی در محیط زیست و تغییرات طبیعی، تعداد و شدت بحرانها افزایش یافته است. از اینرو باید برای بحرانهای پیشرو برنامهریزی دقیق، آموزشهای لازم و اقدامات پیشگیرانه مؤثر داشته باشیم.
وزیر کشور تأکید کرد: بسیاری از حوادث طبیعی قابل پیشبینی هستند و هر اندازه پیش از وقوع بحران اقدام کنیم، در زمان وقوع آن آسیبها و خسارات کمتر خواهد بود. بیمهکردن مناطق پرخطر و پرداخت بهموقع خسارات توسط شرکتهای بیمه از اقداماتی است که میتواند در این زمینه مؤثر باشد.
مؤمنی در ادامه خاطرنشان کرد: در رأس همه برنامهها، حفظ جان انسانها قرار دارد. خسارتهای مالی ممکن است جبران شوند، اما از دست دادن یک عزیز یا آسیب جسمی به یک انسان، قابل جبران نیست. بنابراین باید تمرکز خود را بر پیشگیری از بحرانها و کاهش تلفات انسانی بگذاریم.
ویادامه داد: بسیاری از حوادث قابل پیشگیری هستند. البته پذیرفتنی است که برخی از پدیدهها هنوز بهطور کامل توسط علوم بشری قابل پیشبینی نیستند؛ برای مثال، زلزله ممکن است تنها در بازه زمانی بسیار کوتاهی قابل پیشبینی باشد، اما در مقابل، بسیاری از رخدادهای دیگر با بررسی دقیق و پیشبینی درست، قابل پیشگیریاند.
وزیر کشور با اشاره به نمونههایی از حوادث اخیر گفت: در برخی از مناطق کشور، بروز سیل بهدلیل انسداد مسیر آب یا افتادن درخت در مسیر پلها رخ داده است؛ در حالی که اگر این موانع به موقع شناسایی و برطرف میشدند، از وقوع حادثه و تلفات انسانی جلوگیری میگردید. به عنوان مثال، در سیل سال گذشته در شهر رشت، استاندار گزارش داد که اگر بخشی از مسیر رودخانه که به بازار منتهی میشد پیشتر لایروبی و بازگشایی شده بود، آن حادثه رخ نمیداد.
مؤمنی با تأکید بر اینکه مدیریت بحران نباید تنها پس از وقوع حادثه انجام شود، تصریح کرد: پس از وقوع بحران، همه دستگاهها وظیفه دارند برای کاهش خسارات وارد عمل شوند، اما بخش قابل توجهی از خسارات، بهویژه تلفات انسانی، دیگر قابل جبران نیست. بنابراین باید تمرکز اصلی بر پیشبینی و پیشگیری باشد.
وی در ادامه با اشاره به ضرورت آگاهیرسانی و آموزش عمومی افزود: در بسیاری از حوادث، از کوهستان گرفته تا طبیعتگردی و کوهنوردی، اگر اطلاعرسانی به موقع و آموزش مناسب صورت گیرد، میتوان از بروز بسیاری از تلفات جلوگیری کرد. مردم باید نسبت به هشدارهای صادرشده از سوی دستگاههای مسئول اعتماد داشته باشند. وقتی هشدار زرد یا قرمز اعلام میشود، هدف آن صرفاً حفظ جان و سلامت مردم است.
وزیر کشور خاطرنشان کرد: در کنار پیشبینی و پیشگیری، آموزش نقش تعیینکنندهای دارد. بسیاری از جانباختگان ناشی از حوادث گازگرفتگی در آغاز فصل سرما، تنها بهدلیل بیتوجهی به نکات ساده ایمنی جان خود را از دست میدهند. کافی است پیش از راهاندازی سیستم گرمایشی، مسیر دودکش و لولههای گاز بررسی شود تا از وقوع چنین حوادث تلخی جلوگیری گردد.
مؤمنی تأکید کرد: رعایت اصول ایمنی، آموزش همگانی و ایجاد فرهنگ پیشگیری، از مؤلفههای اساسی در کاهش تلفات و خسارات ناشی از حوادث طبیعی و غیرطبیعی است. این آموزشها باید هم در سطح دستگاههای اجرایی و هم در میان عموم مردم تقویت شود تا اعتماد متقابل میان مردم و نهادهای مسئول شکل بگیرد و هشدارها جدی گرفته شوند.
وزیر کشور در بخش دیگری از سخنان خود تأکید کرد: مدیریت پس از وقوع حادثه بدون تردید وظیفه اصلی ماست، اما هرچه اقدامات پیش از وقوع بحران، از جمله پیشبینی، برنامهریزی و آموزش، دقیقتر و جدیتر انجام شود، احتمال بروز بسیاری از حوادث بهطور کلی از بین میرود و خسارات انسانی و مالی بهمراتب کاهش مییابد.»
وی با اشاره به اهمیت اقدامات پیشگیرانه افزود: متأسفانه یکی از چالشهای حوزه پیشگیری این است که آثار آن معمولاً قابل اندازهگیری نیست. وقتی اقدام پیشگیرانهای انجام میشود و مردم آن را رعایت میکنند، ممکن است جان چندین نفر نجات یابد، اما چون حادثهای رخ نداده، کسی از آن مطلع نمیشود. به همین دلیل همواره گفته میشود پیشگیری بر اقدام مقدم است؛ همانطور که در حوزه سلامت، پیشگیری بر درمان ارجحیت دارد.
مؤمنی ادامه داد: پزشکی که جراحی انجام میدهد، میتواند نتیجه کارش را با آمار و ارقام نشان دهد، اما کسی که در حوزه پیشگیری فعالیت میکند، معمولاً نمیتواند عدد و رقم ارائه کند. با این حال، آثار اقدامات پیشگیرانه در جامعه، عمیق و ماندگار است و ممکن است با یک اقدام بهموقع، جان چندین انسان نجات پیدا کند.
وی در ادامه سخنان خود با اشاره به لزوم اقدام پیش از وقوع بحران، گفت: مدیریت مؤثر بحران باید پیش از حادثه آغاز شود. اطلاعرسانی دقیق، آموزشهای عمومی و سامانههایی که امروز رونمایی شد، همگی نقش مؤثری در جلوگیری از بروز حوادث دارند. با این حال، زمانی که حادثهای رخ میدهد، نخستین اولویت در مدیریت بحران باید حفظ جان و نجات انسانها باشد. هیچ چیز با جان انسان قابل مقایسه و جبران نیست و این موضوع باید در رأس تمام برنامهریزیها قرار گیرد.
وزیر کشور با اشاره به تجربیات یکسال اخیر افزود: در بسیاری از حوادث اخیر، اگر پیشبینی دقیقتر و آموزشهای لازم ارائه میشد، میتوانستیم از وقوع آنها جلوگیری کنیم. با این حال، کشور ما از یک ظرفیت ارزشمند و منحصر بهفرد برخوردار است و آن، نقش و حضور مردم در هنگام بحرانهاست.
مؤمنی تأکید کرد: در حوادث مختلف، از سیل و زلزله گرفته تا جنگ ۱۲ روزه اخیر، حضور مردم در صحنه تعیینکننده بود. در ماجرای بندر شهید رجایی، مردم در کنار نیروهای امدادی ایستادند، مجروحان را منتقل کردند، برای نیروهای امداد غذا تهیه کردند و عملاً در مدیریت صحنه بحران نقشآفرینی کردند. همین روحیه همدلی و مشارکت مردمی، بزرگترین پشتوانه کشور در شرایط بحرانی است.
وی با اشاره به حادثه زلزله سرپل ذهاب نیز گفت: در آن حادثه نیز شاهد بودیم که مردم از شهرها و روستاهای مختلف، با تمام توان به یاری هموطنان خود شتافتند. این سرمایه اجتماعی عظیم، ریشه در آموزههای دینی، فرهنگی و تاریخی ملت ایران دارد و باید با برنامهریزی دقیق، هدایت و سازماندهی شود تا اثربخشی آن در زمان بحرانها چند برابر گردد.
وزیر کشور در پایان اظهار داشت: گاهی به دلیل نبود برنامهریزی منسجم، از ظرفیت مردم بهدرستی استفاده نمیشود یا حتی بینظمیها به مشارکت مردمی نسبت داده میشود. در حالی که اگر سازوکار مناسبی برای هدایت این انرژی عظیم فراهم شود، مردم میتوانند بازوی اصلی دولت در مدیریت بحرانها باشند. امروز بیش از هر زمان دیگر نیازمند برنامهریزی هوشمندانه برای بهرهگیری از این سرمایه بزرگ اجتماعی هستیم.
انتهای پیام/
