سرنوشت مبهم رفع فیلترینگ همچنان ادامه دارد

رئیس شورای اطلاع‌رسانی دولت امروز (۲۳ مهر) در حاشیه حیاط دولت در پاسخ به پرسش درباره رفع فیلترینگ گفت: «رفع فیلترینگ جزو برنامه‌های دولت است و رئیس جمهور لحظه‌ای نیست که از این خواست به حق مردم غافل شده باشد. موانع مختصری در مسیر است. دنبال فرمولی هستیم که بدون دو قطبی شدن مساله حل شود.»

به گزارش برنا، در روز‌هایی که جامعه ایران بیش از هر زمان دیگری به باز شدن در‌های ارتباط جهانی و بازگشت رونق به اقتصاد دیجیتال چشم دوخته، وعده رفع فیلترینگ به یکی از شاخص‌ترین معیار‌های سنجش رویکرد دولت چهاردهم در حوزه فناوری و حکمرانی دیجیتال تبدیل شده است. این در حالی است که رئیس‌جمهور از نخستین روز‌های رقابت انتخاباتی خود بر ضرورت بازنگری در سیاست‌های محدودسازی فضای مجازی تأکید داشت و آن را نه‌تنها مطالبه‌ای جوانانه، بلکه ضرورتی برای توسعه ملی دانست.

وعده‌ای که با امید آغاز شد

به گزارش برنا، مسعود پزشکیان در روز‌های نخست رقابت‌های انتخاباتی ریاست جمهوری چهاردهم، بار‌ها تصریح کرد که «محدودیت‌های فضای مجازی باید بازنگری شود» و «فیلترینگ نه راه‌حل فرهنگی است و نه اقتصادی».

این مساله با استقبال گسترده کاربران و فعالان کسب‌وکار‌های اینترنتی روبه‌رو شد چرا که این قشر از جامعه در دو سال گذشته به‌دلیل فیلتر شدن پلتفرم‌هایی، چون اینستاگرام، واتساپ، تلگرام و گوگل‌پلی با آسیب‌های اقتصادی و اجتماعی متعددی مواجه هستند.

پس از تشکیل کابینه، رئیس‌جمهور بار دیگر وعده داد که رفع فیلترینگ در دستور کار دولت قرار دارد. این وعده در ۴ دی ۱۴۰۳ تا حدی تحقق یافت و دو اپلیکیشن واتساپ و گوگل‌پلی از فیلتر خارج شدند. تصمیمی که با استقبال عمومی مواجه شد و بسیاری آن را گامی مثبت در مسیر بازگشایی تدریجی سایر پلتفرم‌ها دانستند.

توقف روند پس از دو گام

با این حال، روند رفع فیلترینگ در همان نقطه متوقف شد و طی ماه‌های گذشته پلتفرم جدیدی از فهرست فیلتر خارج نشد. چندی پیش وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، در توضیح این موضوع گفت: «تصمیم‌گیری درباره رفع فیلتر، به شورای عالی فضای مجازی و اعضای حقیقی و حقوقی آن برمی‌گردد. دولت پیگیر است، اما تصمیم نهایی با شورا است و نظرات در آن متفاوت است.»

از جنگ ۱۲ روزه تا انتظار چندماهه

این در حالی است که رئیس‌جمهور چندی پیش درباره تأخیر در ادامه روند رفع فیلترینگ گفت: «در جریان جنگ ۱۲ روزه، به‌دلیل حملات سایبری رژیم صهیونیستی و برای حفظ امنیت داده‌های کاربران، تصمیم گرفته شد این روند موقتاً متوقف شود.» امادر حال حضار که نزدیک به 4 ماه از آتش‌بس می‌گذرد همچنان رفع فیلرتینگ مبهم است.

تبعات اقتصادی و اجتماعی تأخیر

تداوم محدودیت دسترسی به برخی پلتفرم‌ها، برای کسب‌وکار‌های آنلاین، استارتاپ‌ها و تولیدکنندگان محتوا پیامد‌های محسوسی به همراه داشته است. در شرایطی که کشور‌های منطقه با توسعه زیرساخت‌های دیجیتال و تسهیل ارتباطات جهانی، سهم خود را در اقتصاد فناوری افزایش داده‌اند، فعالان این حوزه در ایران انتظار دارند سیاست‌های داخلی نیز همسو با تحولات جهانی بازنگری شود.

در کنار اثرات اقتصادی، بعد اجتماعی و فرهنگی فیلترینگ نیز اهمیت دارد. جامعه جوان و تحصیل‌کرده ایران که سهم قابل توجهی در توسعه فناوری دارد، نیازمند دسترسی پایدار به بستر‌های جهانی ارتباط و آموزش است. تکرار وعده «به‌زودی رفع می‌شود» بدون تعیین زمان مشخص، می‌تواند به کاهش اعتماد عمومی منجر شود.

کارشناسان حوزه ارتباطات معتقدند؛ برای عبور از وضعیت فعلی، لازم است نقش نهاد‌های تصمیم‌گیر از جمله شورای عالی فضای مجازی و کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه با شفافیت بیشتری تبیین شود.

رفع فیلترینگ، فراتر از یک مطالبه فناورانه، موضوعی مرتبط با توسعه اقتصادی، سرمایه اجتماعی و اعتماد عمومی است که باید هر چه زودتر محقق شود.

دولت چهاردهم با برداشتن نخستین گام‌ها در این مسیر نشان داد که به ضرورت تغییر باور دارد؛ اکنون انتظار جامعه از دولت و نهاد‌های تصمیم‌گیر، ادامه شفاف و هدفمند این مسیر است تا وعده‌های داده‌شده از مرحله شعار به اجرا برسند.

انتهای پیام/