از مطبوعات تا فضای مجازی؛ بحران و ضرورت اعتماد رسانهای
به گزارش خبرگزاری برنا از اردبیل: ابراهیم امامی، سرپرست معاونت سیاسی، امنیتی و اجتماعی استاندار اردبیل، در جلسه اخیر شورای اطلاعرسانی استان اردبیل تاکید کرده است که اعتماد عمومی به رسانهها نیازمند بازسازی است؛ مسئلهای که پیامدهای عمیقی بر مشارکت اجتماعی و اثرگذاری تصمیمات مدیریتی دارد.
روند اطلاعرسانی و تعامل مخاطب با رسانههای محلی اردبیل نشان میدهد که اعتماد عمومی به این رسانهها تضعیف شده است. این کاهش اعتماد چندلایه است: کمبود شفافیت در ارائه اخبار، پوشش ناقص یا جانبدارانه موضوعات، و تداخل منافع سیاسی و اقتصادی با محتوا باعث شده مخاطب نسبت به بیطرفی رسانهها دچار تردید شود. پاسخگو نبودن رسانهها به بازخورد مخاطب نیز فاصله میان شهروند و رسانه را افزایش داده و حس مشارکت مدنی را کاهش میدهد. سرعت بالای انتشار اخبار در شبکههای اجتماعی و رواج شایعات، رسانههای رسمی را کماثر جلوه داده و اعتماد عمومی را خدشهدار کرده است.
نظریهها هم این تحلیل را تقویت میکنند.نظریه اعتبار منبع نشان میدهد که اعتبار فرستنده پیام، کلید پذیرش آن توسط مخاطب است؛ وقتی رسانهها شفاف، پاسخگو و بیطرف باشند، پیام بهتر پذیرفته میشود و اعتماد شکل میگیرد. همچنین، نظریه انتظارات اجتماعی تاکید میکند که عدم تحقق انتظارات مخاطب در شفافیت و پاسخگویی، کاهش اعتماد و اثرگذاری پیامها را به دنبال دارد. این دو نظریه، پایه علمی ضرورت بازسازی اعتماد رسانهای را توضیح میدهند.
از منظر علوم اجتماعی و نظریه سرمایه اجتماعی، کاهش اعتماد رسانهای به معنای تضعیف پیوندهای اجتماعی و انسجام جامعه است. از دیدگاه علوم سیاسی و نظریه مشروعیت، رسانههای کماعتماد ستونهای مشروعیت نهادهای حکومتی و سیاستهای محلی را تضعیف میکنند و امکان تأثیرگذاری بر تصمیمات مدیریتی محدود میشود.
بازسازی اعتماد رسانهای نیازمند شفافیت در ارائه اخبار، پاسخگویی فعال، بیطرفی حرفهای، آموزش خبرنگاران و تعامل هوشمند با شبکههای اجتماعی است. رسانههای معتبر و شفاف نه تنها اطلاعرسانی میکنند، بلکه فرآیند تصمیمگیری در جامعه را شکل میدهند و مشارکت مدنی و انسجام اجتماعی را تقویت میکنند. در مقابل، جامعهای که اعتماد رسانهای ندارد، مسیر توسعه و شفافیت را به سختی خواهد پیمود و نقش رسانهها در مشارکت اجتماعی محدود میشود.
مطبوعات، رکن چهارم و شبکههای اجتماعی، رکن پنجم دموکراسی هستند؛ ستونهای اطلاعرسانی و شفافیت در جامعه. بازسازی اعتماد رسانهای، سرمایهای حیاتی برای فعال نگه داشتن جامعه، تقویت مشارکت و افزایش اثرگذاری مدیریت استانی است. در نهایت، رسانههایی که اعتماد عمومی را بازسازی کنند، جامعه را آگاه، فعال و مشارکتجو نگه میدارند و مسیر توسعه و شفافیت را هموار میسازند.جامعهای که اعتماد ندارد، مسیر توسعه و شفافیت را گم خواهد کرد.
