۳۶ میلیون دام علیه بیماریها واکسینه شدند/ هیچ خللی در تولید واکسن وجود ندارد
علیرضا رفیعیپور رئیس سازمان دامپزشکی کشور در نشست خبری با اصحاب رسانه با تأکید بر ضرورت مقابله با اخبار نادرست در حوزه سلامت و امنیت غذایی اظهار داشت: متأسفانه انتشار برخی اخبار کذب در فضای رسانهای، اقدامات ارزشمند و شبانهروزی نظام در حوزه تأمین و تضمین امنیت غذایی کشور را تحتالشعاع قرار میدهد و موجب ایجاد نگرانی بیمورد در جامعه میشود.
وی با اشاره به حساسیت فعالیتهای دامپزشکی در حفظ سلامت جامعه افزود: سازمان دامپزشکی کشور یکی از نهادهای کلیدی در پشتیبانی از تولیدکنندگان و تأمینکنندگان امنیت غذایی است. همکاران ما در سراسر کشور به صورت شبانهروزی در حال کنترل، پیشگیری، درمان و ریشهکنی بیماریهای دامی هستند تا از بروز هرگونه اپیدمی جلوگیری شود.
رئیس سازمان دامپزشکی کشور با تأکید بر نقش اقتصادی این سازمان خاطرنشان کرد: ما با دومین اقتصاد کشور، یعنی بخش دام و تولیدات دامی، سر و کار داریم و هر تصمیم و اقدام ما مستقیماً بر سفره مردم و امنیت غذایی اثر میگذارد. تولیدکنندگان دامی ولینعمت ما هستند و وظیفه اصلی سازمان، پشتیبانی از آنان از طریق حفظ سلامت دامها و پیشگیری از بیماریهاست.
رئیس سازمان دامپزشکی کشور با تأکید بر اهمیت پایش مستمر بیماریهای دامی گفت: نظام رصد و مراقبت فعال و غیرفعال در سازمان دامپزشکی بهصورت شبانهروزی فعالیت دارد. همکاران ما در شبکههای دامپزشکی سراسر کشور و مسئولان فنی بهداشتی در واحدهای دامداری، مرغداری و آبزیپروری در صورت مشاهده کوچکترین عارضه، بلافاصله موضوع را از طریق سیستم جغرافیایی سازمان گزارش میدهند تا اقدامات تشخیصی و کنترلی سریع آغاز شود.
وی افزود: این گزارشها به دفتر مبارزه با بیماریهای دامی و دفتر بهداشت و مدیریت منتقل میشود و بلافاصله نمونهبرداری، آزمایش و در صورت نیاز واکسیناسیون انجام میگیرد. حتی یک مورد مشکوک در هر واحد تولیدی با حضور فوری نیروهای دامپزشکی بررسی میشود.
رئیس سازمان دامپزشکی کشور با اشاره به وجود برخی بیماریهای بومی در کشور اظهارکرد: در برخی مناطق، ویروسهای بومی مانند سویههای مختلف تب برفکی در گردش هستند که تنها راه کنترل آنها، واکسیناسیون منظم و سراسری است. کشور ما از سالهای گذشته توان تولید داخلی واکسن را داشته و در کنار آن از واکسنهای خارجی معتبر نیز استفاده میشود تا هیچ خللی در پوشش ایمنی دامها ایجاد نشود.
رفیعیپور تأکید کرد: در شش ماه گذشته بیش از ۳۶ میلیون رأس دام در کشور علیه بیماریهای مختلف واکسینه شدهاند. این حجم واکسیناسیون نشان میدهد شبکه دامپزشکی کشور در تمام طول سال بهعنوان دیدهبان سلامت دامها فعالیت دارد.
وی با اشاره به اهمیت زمانبندی واکسیناسیون خاطرنشان کرد: اگر واکسن در زمان مناسب تزریق نشود، دام در معرض تلفات و حذف قرار میگیرد. واکسیناسیون بهموقع، سپر ایمنی اصلی دام در برابر بیماریهاست و از خسارتهای سنگین اقتصادی جلوگیری میکند.
رئیس سازمان دامپزشکی کشور یادآور شد: دامپزشکی کشور در خط مقدم تأمین سلامت دام، پیشگیری از بیماریها و حمایت از تولیدکنندگان ایستاده است و با همکاری رسانهها و همراهی دامداران، کشور در مسیر ثبات بهداشتی و امنیت غذایی پایدار حرکت میکند.
تغییر رفتار ویروسها تهدیدی جهانی است
این مقام مسئول با تأکید بر اهمیت واکسیناسیون بهموقع دامها گفت: حتی ویروسهای بومی نیز در صورت عدم واکسیناسیون طبق پروتکل، میتوانند خسارات سنگینی به جمعیت دامی وارد کنند.
وی افزود: نمونههای اخیر نشان میدهد برخی دامداران که واکسن تزریق نکردهاند، دچار تلفات گسترده شدهاند، در حالیکه دامداریهای واکسینهشده تنها با موارد خفیف بیماری مواجه شدهاند.
رفیعیپور با اشاره به تغییر رفتار ویروسها در سالهای اخیر اظهار کرد: ویروسها برای بقا دست به تغییرات ژنتیکی میزنند و همین امر موجب بروز سویههای تازه و گاه بازپدید در جهان شده است.
رفیعی پور تصریح کرد: رفتار ویروسها طی سه سال گذشته تغییر یافته و سرعت انتقال آنها افزایش پیدا کرده است؛ بهطوریکه در سال ۲۰۲۴ برای نخستین بار پس از ۴۲ سال، قاره اروپا مجدداً با شیوع بیماریهای ویروسی خاص مواجه شد.
وی ادامه داد: حدود ۷۵ درصد ویروسهای جدید که امروزه در دنیا شناسایی میشوند، از منشأ حیوانی هستند و رفتار متغیر آنها تهدیدی جدی برای سلامت انسان و دام به شمار میرود. به گفته او، نمونههایی از ویروسهای «بازپدید» که دههها از بین رفته بودند، در دو دهه اخیر مجدداً گزارش شدهاند.
رئیس سازمان دامپزشکی کشور تأکید کرد: نظام پایش و مراقبت دامپزشکی در کشور بهصورت فعال و شبانهروزی انجام میشود تا کوچکترین نشانه از بروز بیماریها بهسرعت شناسایی و مهار شود.
واکسنهای داخلی با سویه جدید همخوانی کامل دارند
این مقاممسئول از پایش مداوم و شبانهروزی بیماریهای دامی در کشور خبر داد و گفت: از آبانماه سال گذشته تاکنون، اقدامات فعال و غیرفعال این سازمان منجر به شناسایی سویه جدیدی از ویروس شد که خوشبختانه با واکسنهای داخلی همخوانی کامل داشت و نیازی به واردات واکسن جدید احساس نشد.
وی با اشاره به روند شناسایی این ویروس توضیح داد: در پی گزارش برخی تلفات دامی، همکاران ما در آزمایشگاه مرجع ملی تشخیص اقدام به نمونهبرداری و جداسازی سویه کردند و پس از بررسیها مشخص شد که واکسنهای موجود کشور توان مهار این ویروس را دارند. این موضوع باعث شد که کشور بدون نیاز به واردات، از مرحله بحرانی عبور کند.
به گفته وی، این سویه با نام SATONE از سویههای جدیدی بود که در برخی کشورهای همسایه از جمله ترکیه و جمهوری آذربایجان نیز مشاهده شد.
معاون سازمان افزود: در سازمان دامپزشکی، به محض اعلام وجود ویروس در کشورهای منطقه، پایشها و مراقبتهای بهداشتی را آغاز کردیم. نمونهبرداریها از دامداریهای سراسر کشور انجام شد تا از عدم گسترش آن اطمینان حاصل شود.
وی تاکید کرد: فعالیتهای پایش و مراقبت، از دید بسیاری پنهان است اما همکاران ما شبانهروز در سراسر کشور در حال نمونهگیری، بررسی و واکسیناسیون دامها هستند. همین اقدامات پیشگیرانه باعث شد کشور از خطر شیوع گسترده بیماری در سال گذشته مصون بماند.
وی با اشاره به لزوم استمرار مراقبتها گفت: ویروسها همواره در حال تغییر ژنتیکی هستند و رفتار آنها دگرگون میشود؛ بنابراین پایش مداوم، واکسیناسیون بهموقع و رعایت پروتکلهای بهداشتی مهمترین ابزار دفاعی ما در برابر این بیماریهاست.
ذخیرهسازی ۵۰۰ هزار دوز واکسن پیش از بروز بیماری
رفیعیپور از اقدام کمسابقه این سازمان در زمینه پیشگیری از بیماریهای دامی خبر داد و گفت: برای نخستین بار در تاریخ دامپزشکی ایران، واکسن مرتبط با ویروس جدید پیش از ورود بیماری به کشور تهیه و ذخیرهسازی شد.
رفیعی پور با بیان اینکه هر اپیدمی در واحدهای صنعتی دام و طیور بین ۱۰ تا ۲۰ هزار میلیارد تومان (همت) خسارت میزند، گفت: این عدد امروز بین ۲۰ تا ۴۰ همت برآورد میشود.
وی با اشاره به این که فرآیند واردات و تأیید واکسن جدید معمولاً بین شش ماه تا یک سال زمان میبرد افزود: در اوایل سال جاری، با توجه به گزارشهای بینالمللی از احتمال گسترش سویه جدید، سازمان دامپزشکی با ترک تشریفات و طی فرایندهای ویژه، ۵۰۰ هزار دوز واکسن را بهصورت استراتژیک وارد کشور کرد و در سردخانههای مرکزی نگهداری نمود. این اقدام برای نخستین بار و بدون بودجه پیشبینیشده انجام شد.
وی با بیان اینکه این تصمیم در زمان خود نقشی حیاتی در مهار بیماری داشت اظهار داشت: در زمان بروز بیماری در استان آذربایجان، بلافاصله واکسیناسیون با همین ذخیره آغاز شد و خوشبختانه دامهای واکسینهشده دچار موارد شدید بیماری نشدند. در حالی که دامهایی که با واکسنهای قدیمیتر ایمنسازی شده بودند، در برابر ویروس جدید مقاومت کمتری داشتند.
رئیس سازمان دامپزشکی با اشاره به مقایسه این پدیده با واکسنهای انسانی گفت: در انسان هم ممکن است فردی واکسن آنفلوآنزا بزند اما به دلیل تغییر سویه ویروس دوباره مبتلا شود. همین موضوع در دامی نیز صدق میکند و اهمیت بهروز بودن واکسنها را نشان میدهد.
وی تصریح کرد: با استفاده از همان ذخیره واکسن، استانهای قم و تهران نیز به سرعت تحت پوشش قرار گرفتند. از میان ۱۴۰۰ واحد دامداری فعال در تهران، تنها حدود ۹۰ واحد درگیر بیماری شدند و بقیه به واسطه واکسیناسیون ایمن ماندند. این تجربه نشان داد که اقدام بهموقع سازمان دامپزشکی در واکسیناسیون پیشدستانه توانست جلوی شیوع گسترده بیماری را بگیرد.
وی تأکید کرد: این تجربه نشان داد که آمادگی، رصد علمی و تصمیمگیری سریع در حوزه دامپزشکی، نه تنها از تلفات اقتصادی جلوگیری میکند بلکه میتواند به عنوان الگوی موفقی از پیشگیری در برابر بیماریهای نوپدید در سطح منطقه مطرح شود.
وی افزود: از زمان آغاز واکسیناسیون، هیچ کانون جدیدی در تهران و قم گزارش نشده و بیماری تحت کنترل است. پس از این مرحله، پارت بعدی واکسن شامل دو میلیون دوز وارد کشور شد و برای استانهای پرجمعیت دام سنگین مانند اصفهان و فارس توزیع شد. در ادامه، یک میلیون و ۳۰۰ هزار دوز روز شنبه و به زودی ۲ میلیون دوز دیگر نیز وارد کشور خواهد شد تا کل جمعیت دام کشور پوشش ایمنی پیدا کند.
وی در تشریح اقدامات منطقهای ادامه داد: در صورت مشاهده کانون جدید بیماری، شعاعهای حفاظتی یک، سه و ۱۰ کیلومتری تعریف میشود. دامهای داخل شعاع یک کیلومتر تحت درمان، واکسیناسیون و مراقبت کامل قرار میگیرند و دامهای مناطق اطراف نیز بهصورت مرتب رصد و پایش میشوند. این روش شطرنجی و گام به گام از گسترش ویروس جلوگیری میکند.
معاون وزیر و رئیس سازمان دامپزشکی کشور از اقدامات گسترده برای مقابله با تب برفکی خبر داد و گفت: تهران به عنوان شهری دامخیز و با جمعیت بالای دام سنگین، یکی از اولویتهای ماست. جمهوری اسلامی ایران با جمعیت دام سنگین رتبه دوم جهان را دارد و سالانه ۱۲ میلیون تن تولید شیر و گوشت از این دامها حاصل میشود.
وی همچنین گفت: نمونهبرداری و آزمایش دامهای مشکوک تنها توسط سازمان دامپزشکی انجام میشود تا از دقت تشخیص و کنترل بیماری اطمینان حاصل شود و تاکنون هیچ گزارشی از شیوع جدید پس از واکسیناسیون در استانهای تحت پوشش دریافت نشده است.
انتهای پیام/



