ثبت نخستین پرواز «صَعوه ابرو سفید» در خراسان جنوبی
به گزارش خبرگزاری برنا از خراسان جنوبی؛ تنوع جانوری، از ویژگیهای شاخص زیستبومهای خراسان جنوبی است؛ استانی که پهنههای بکر و زیستگاههای کمنظیر آن، مأمن گونههای نادری از حیات وحش کشور به شمار میرود، ثبت مشاهدههای جدید در این گستره خشک و کوهستانی، همواره نشانهای از پویایی و سلامت اکولوژیکی منطقه دارد و درک ما از ظرفیتهای طبیعی آن را ژرفتر میکند.
در تازهترین رخداد، نخستین مورد مشاهده «صعوه ابرو سفید» در پناهگاه حیات وحش نایبند طبس، بار دیگر اهمیت این زیستگاهها را در حفظ و پایداری تنوع زیستی کشور برجسته ساخت.
بر پایه اعلام اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی، کارشناسان این اداره هنگام سرشماری سالانه حیات وحش در پناهگاه نایبند طبس موفق به مشاهده و تصویربرداری از این گونه شدند؛ گونهای که پیشتر حضور آن در این پهنه جغرافیایی ثبت نشده بود.
صعوه ابرو سفید با نام علمی Prunella ocularis از خانواده صعوهها است؛ گروهی از پرندگان کوچکجثه که به دلیل رفتار پوشیدهکار و زیست در نواحی کوهستانی کمتر در معرض دید قرار میگیرند.
مشاهده این پرنده در نایبند طبس، نهتنها شمار گونههای ثبتشده پرندگان در خراسان جنوبی را به ۲۳۹ گونه رسانده، بلکه نشاندهنده غنای زیستگاهی منطقه و توان اکولوژیک آن در میزبانی از انواع گونههای پرندگان است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی، این ثبت تازه را «گامی مهم در پایش و مستندسازی پرندگان ایران» توصیف کرده و آن را نشانی از پویایی و سلامت زیستبومهای طبیعی خراسان جنوبی دانست.
علی خانی روز سهشنبه در جمع خبرنگاران افزود: مشاهده چنین گونههایی افزون بر اهمیت علمی، میتواند زمینهساز توجه بیشتر پژوهشگران، پرندهنگران و علاقهمندان طبیعت به این استان شرقی کشور شود.
وی همچنین تأکید کرد: ثبت اینگونه رخدادها یادآور ضرورت تقویت برنامههای حفاظتی و پیشگیری از تخریب زیستگاههااست.
به باور کارشناسان، تداوم حفاظت مؤثر میتواند مسیر تنوع زیستی منطقه را بهسوی پایداری بیشتر هدایت کند و فرصتهای پژوهشی و گردشگری طبیعی را گسترش دهد.
ثبت صعوه ابرو سفید در خراسان جنوبی بار دیگر اهمیت حفاظت از بومسازگانهای حساس و ارزشمند این پهنه پهناور را برجسته میکند؛ پهنهای که همچنان ظرفیت کشفهای تازه و افزودهشدن به فهرست غنی پرندگان ایران را در خود نهفته دارد.
صعوه ابروسفید، پرندهای کوچک و گنجشکمانند است که نر و ماده آن همشکل بوده و بهواسطه ویژگیهای ظاهری مشخص خود بهراحتی قابل شناسایی است.
این پرنده منقاری باریک و نوکتیز دارد و وجود ابروی سفید روشن در کنار رگههای قهوهای پررنگ بر سطح پشتی و بالها، آن را بهعنوان یک گونه متمایز معرفی میکند. تارک پرنده قهوهای تیره و پسمنقار و پوشپرهای گوش آن قهوهای مایل به سیاه است.
در بخشهای زیرین، چانه سفید و گلو و بالای سینه با آمیزهای از زرد و صورتی دیده میشود. دمگاه و پوشپرهای فوقانی دم خاکستری و دم به رنگ قهوهای تیره است.
رفتارشناسی این پرنده شباهت زیادی به صعوه جنگلی دارد؛ بیشتر روی زمین تغذیه میکند و اغلب در میان گیاهان کوتاه یا زیر بوتهها پنهان میشود، آرام و کمصدا حرکت میکند، هنگام راه رفتن بالهای خود را پیدرپی تکان میدهد و پروازی قوی، سریع اما کوتاهمدت دارد..
وجود چینهدان و نبود سیخک پا از دیگر ویژگیهای زیستی آن است. طول بدن این پرنده حدود ۱۴.۵ سانتیمتر گزارش شده و پروازش بر پایه بیشتر بودن دفیف بال (بالزدن پیاپی) انجام میشود.
زیستگاه این گونه شامل علفزارهای کوهستانی، شیبهای سنگلاخ با پوشش گیاهی پراکنده و مناطقی بالاتر از حد رویش درخت است.
صعوه ابروسفید در فصل زمستان به نواحی کمارتفاعتر مهاجرت کرده و در زمینهای زراعی و باغها نیز مشاهده میشود. لانهسازی را عمدتاً میان گیاهان کوتاه و در شکاف سنگها انجام میدهد.
تغذیه این پرنده در فصلهای گرم عمدتاً شامل حشرات و بیمهرگان است، اما در زمستان از میوهها و انواع دانهها تغذیه میکند.
تاکنون ۲۳۹ گونه پرنده، ۵۰ گونه پستاندار، ۵۰ گونه خزنده، سه گونه دو زیست و بیش از هزار گونه گیاهی در استان شناسایی شده است.
۱۳.۳ درصد خاک خراسان جنوبی معادل ۲ میلیون و ۶ هزار و ۲۱۳ هکتار در قالب مناطق چهارگانه محیط زیست مدیریت میشود مناطق تحت مدیریت این اداره کل شامل ۹ منطقه حفاظت شده و سه پناهگاه حیات وحش است.
