چرا فیفا در قرعهکشی جام جهانی ۲۰۲۶ از هوش مصنوعی استفاده نکرد؟
قرعهکشی جام جهانی همیشه بهعنوان لحظهای نمادین در فوتبال شناخته میشود، جایی که سرنوشت تیمها بهظاهر با شانس و اتفاق مشخص میشود اما قرعهکشی جام جهانی ۲۰۲۶ ، مثل بسیاری از رویدادهای ورزشی مدرن، نشان داد که «شانس» دیگر مفهوم سادهای ندارد. پشت این مراسم کوتاه، مجموعهای از قواعد، دادهها، الگوریتمها و ملاحظات رسانهای قرار دارد که فوتبال امروز را بهشدت به علم و فناوری گره زده است.
قرعهکشی، تصادف کنترلشده
به گزارش برنا، برخلاف تصور عمومی، قرعهکشی کاملا تصادفی نیست. فیفا پیش از شروع مراسم، محدودیتهای متعددی از جمله سیدبندی تیمها، جلوگیری از همگروهی برخی کشورها، ملاحظات سیاسی و جغرافیایی و حتی مسائل لجستیکی را اعمال میکند.
در واقع مکانیسم قرعهکشی شبیه اجرای یک الگوریتم است که نتیجه نهایی آن فقط در قالب مهرهها و دست انسان نمایش داده میشود. انتخابها تصادفیاند، اما در چارچوب قوانینی از پیش تعیینشده؛ همان چیزی که در علم داده به آن «تصادف محدودشده» گفته میشود.
چرا فیفا هنوز قرعهکشی را به هوش مصنوعی نمیسپارد؟
با وجود پیشرفت الگوریتمها و توان بالای هوش مصنوعی در تولید نتایج تصادفی شفاف و قابلبررسی، فیفا همچنان روش سنتی را حفظ کرده است. دلیل اصلی این تصمیم فنی نیست بلکه اعتماد عمومی است.
در دنیایی که کاربران مدام از دستکاری الگوریتمها در شبکههای اجتماعی، موتورهای جستوجو و پلتفرمها حرف میزنند، واگذاری قرعهکشی به یک سیستم کاملا دیجیتال میتواند واکنش منفی ایجاد کند. دست انسان حتی با وجود خطا، هنوز برای افکار عمومی قابل لمستر و قابل پذیرشتر از یک کد نامرئی است.
قرعهکشی بهعنوان محتوای رسانهای
قرعهکشی جام جهانی ۲۰۲۶ فقط یک مراسم ورزشی نبود بلکه یک رویداد رسانهای تمامعیار بود. چند دقیقه بعد از مشخصشدن گروهها، شبکههای اجتماعی پر شد از شوخی و میم، تحلیلهای فوری، پیشبینی سرنوشت تیمها و اتهامهای همیشگی «مهندسیشدن». در این فضا، خود مسابقات هنوز شروع نشده است اما روایت رقابتها شکل گرفته است. شبکههای اجتماعی حالا بخشی از تجربه جام جهانیاند جایی که داستان فوتبال قبل از شروع بازیها نوشته میشود.
نقش هوش مصنوعی در قضاوت زودهنگام
تقریبا بلافاصله پس از قرعهکشی، مدلهای هوش مصنوعی و تحلیلهای آماری فعال شدند، احتمال صعود تیمها، مسیر احتمالی تا فینال، شانس قهرمانی و حتی پیشبینی تیمهای حذفشده.
نکته قابلتامل این است که هرچه سازوکارها علمیتر میشوند، میزان شک و تردید هم بالاتر میرود. کاربران امروز عادت کردهاند باور کنند «هیچ چیز کاملا اتفاقی نیست». این ذهنیت محصول زندگی در دنیای الگوریتمهاست؛ دنیایی که در آن هر کلیک، هر پیشنهاد و هر ترند، حاصل محاسبه است.
به همین دلیل است که حتی قرعهکشی با سازوکار مشخص هم برای بخشی از افکار عمومی قابلاعتماد نیست. شاید به همین دلیل است که قرعهکشی هنوز به شکل سنتی برگزار میشود نه برای عقبماندن از فناوری، بلکه برای قابلباور ماندن در جهانی که به کدها شک دارد.
انتهای پیام/
