تردید سیاسی بر سر انتقال داراییهای روسیه به اوکراین ادامه دارد/ صفآرایی اروپا برای حمایت از زلنسکی
به گزارش برنا، رهبران اروپایی شامگاه دوشنبه در دیدارهای برگزارشده در داونینگاستریت، بار دیگر حمایت سیاسی خود از رئیسجمهور اوکراین را به نمایش گذاشتند؛ دیدارهایی که در فضایی آمیخته به نگرانی و امید برگزار شد. دستور جلسه بیش از یک تصمیم نهایی معلول سیاستهای ایالات متحده در بزنگاه صلح بود؛نگرانی از فشار فزاینده دونالد ترامپ برای واداشتن کییف به پذیرش امتیازات سرزمینی بهمنظور پایان سریع جنگ و امید به دستیابی برای راهحلی عملی برای استفاده از دهها میلیارد پوند دارایی مسدودشده روسیه برای کمک به اوکراین.
*تردید برای توافق نهایی درباره داراییهای روسیه
با وجود این نمایش همبستگی، هنوز توافق نهایی درباره یکی از پیچیدهترین محورهای بحث - یعنی تبدیل داراییهای بلوکهشده روسیه به وامی قابلاستفاده برای کییف -حاصل نشده است. با این حال، دفتر نخستوزیر بریتانیا اعلام کرد که گفتوگوهای بحرانی برگزارشده با حضور ولودیمیر زلنسکی، امانوئل مکرون رئیسجمهور فرانسه و فریدریش مرتس صدراعظم آلمان، «پیشرفتهای مثبتی» به همراه داشته است.
در این رایزنیها، رهبران هفت کشور اروپایی دیگر، یک مقام ارشد از ترکیه و همچنین دبیرکل ناتو و رؤسای اتحادیه اروپا نیز بهصورت ویدئویی شرکت داشتند. همه حاضران بر ضرورت دستیابی به «صلحی عادلانه و پایدار» برای اوکراین تأکید کردند؛ صلحی که باید با «تضمینهای امنیتی قوی» همراه باشد تا از تکرار تجاوزهای احتمالی آینده روسیه جلوگیری کند.
رهبران اروپایی همچنین متفقالقول بودند که اوکراین اکنون در «لحظهای سرنوشتساز» قرار دارد. آنان تعهد دادند سطح حمایتهای خود از کییف را افزایش دهند و همزمان فشارهای اقتصادی بر مسکو را تشدید کنند تا به پایان جنگ نزدیک شوند.
این فضای همگرایی اروپایی پس از انتقادهای علنی و تند دونالد ترامپ از زلنسکی شکل گرفت. رئیسجمهور آمریکا اعلام کرده بود «کمی ناامید» شده، زیرا به ادعای او، زلنسکی حتی پیشنهاد صلح ارائهشده از سوی واشنگتن را مطالعه نکرده است. ترامپ بدون ارائه شواهد مشخص، مدعی شد مردم اوکراین از این طرح استقبال میکنند و ولادیمیر پوتین نیز مخالفتی با آن ندارد.
این تحرکات در ادامه تلاشهای دولت آمریکا برای پیشبرد چارچوبی از توافق صلح صورت میگیرد که به دلیل نزدیکی محسوس آن به مطالبات مسکو، نگرانیهای گستردهای در میان کییف و بسیاری از پایتختهای اروپایی ایجاد کرده است. در همین حال، لندن امیدوار است بتواند راهی حقوقی و سیاسی بیابد که بر اساس آن، میلیاردها پوند از داراییهای دولتی روسیه - نگهداریشده در بانکها و نهادهای مالی اروپا- مصادره و به اوکراین منتقل شود.
بر اساس اعلام دفتر نخستوزیری بریتانیا، مذاکرات روز دوشنبه «گامی مثبت» در مسیر طولانی بهرهگیری از «داراییهای حاکمیتی مسدودشده روسیه برای حمایت از بازسازی اوکراین» بوده است. از زمان آغاز تهاجم همهجانبه روسیه در سال ۲۰۲۲، بیش از ۱۸۰ میلیارد پوند از داراییهای روسیه در سراسر اروپا منجمد شده است.
*مخالفت بلژیک با انسداد داراییها
قرار است رهبران اتحادیه اروپا در نشست ۱۸ و ۱۹ دسامبر، پیشنهاد معوق کمیسیون اروپا را نهایی کنند؛ پیشنهادی که بر اساس آن، ۷۸ میلیارد پوند از این داراییها در قالب «وام غرامت» طی سال آینده در اختیار اوکراین قرار میگیرد. این طرح بیسابقه بر این فرض بنا شده که روسیه نهایتا مسئول پرداخت غرامت ویرانیهای جنگ خواهد شد و کییف میتواند بازپرداخت وام دریافتی را از محل همان غرامت انجام دهد؛ سازوکاری که بازگشت سرمایه به نهادهای مالی نگهدارنده این داراییها را تضمین میکند.
با وجود حمایت اکثریت اعضای اتحادیه اروپا از این طرح، بلژیک بهعنوان محل نگهداری بخش عمده داراییهای روسیه مخالفت جدی خود را اعلام کرده است. حدود ۱۶۰ میلیارد پوند از داراییهای مسکو در «یوروکلیر» در بروکسل نگهداری میشود و دولت بلژیک نگران است بار حقوقی مصادره این اموال بر دوش این کشور بیفتد و واکنش تلافیجویانه روسیه را در پی داشته باشد.
بریتانیا اعلام کرده آماده است ۸ میلیارد پوند از داراییهای مسدودشده در خاک خود را آزاد کند، اما ترجیح میدهد این اقدام در هماهنگی کامل با دیگر کشورهای اروپایی انجام شود. در همین راستا، قرار است «کییر استارمر»، نخستوزیر بریتانیا، روز جمعه این موضوع را در دیدار با «بارت دو وور»، نخستوزیر بلژیک، مطرح کند؛ دیداری که تحت فشار دیگر رهبران اروپایی برگزار خواهد شد.
سخنگوی نخستوزیر بلژیک اعلام کرده است که این گفتوگوها بر اولویتهایی چون مهاجرت، حمایت از اوکراین، امنیت اروپا و تقویت رشد اقتصادی دوجانبه متمرکز خواهد بود. این دیدار همچنین یک هفته پس از سفر فریدریش مرتس به بروکسل انجام میشود؛ سفری که هدف آن قانع کردن دولت بلژیک برای عقبنشینی از مخالفت با طرح وام غرامت بود.
در سطح دیپلماتیک، به مشاوران امنیت ملی بریتانیا، فرانسه، آلمان و اوکراین مأموریت داده شده است که گفتوگوها درباره طرح صلح پیشنهادی آمریکا را در طول این هفته ادامه دهند. زلنسکی که پیشتر هشدار داده بود کشورش بدون حمایت اروپا و آمریکا قادر به ادامه مقاومت نخواهد بود، مذاکرات اخیر را «سازنده» توصیف کرد و گفت «گامی کوچک به سوی صلح» برداشته شده است. به گفته او، طرح مشترک اروپا و اوکراین برای صلح باید به زودی آماده شود تا در اختیار واشنگتن قرار گیرد.
*خوشبینی آمریکا و تردیدهای اروپا
در مقابل، مقامهای آمریکایی اعلام کردهاند که به مراحل پایانی دستیابی به توافق نزدیک شدهاند، اما شواهد اندکی از آمادگی اوکراین یا روسیه برای پذیرش چارچوب کنونی-که توسط تیم مذاکرهکننده ترامپ تدوین شده- وجود دارد. یکی از گرههای اصلی، اصرار مسکو بر واگذاری بخشهای وسیعی از خاک اوکراین در ازای صلح است؛ مطالبهای که زلنسکی آن را هم از نظر حقوقی و هم اخلاقی مردود دانسته است.
او در یک کنفرانس خبری تصریح کرد: «روسیه میخواهد ما از سرزمینهایمان چشمپوشی کنیم، اما ما حاضر نیستیم چیزی را واگذار کنیم. مسئله قلمروها بسیار پیچیده است و تاکنون هیچ مصالحهای شکل نگرفته است.»
*دیپلماسی اروپایی زیر سایه سند امنیت ملی آمریکا
این تحرکات دیپلماتیک اندکی پس از انتشار راهبرد امنیت ملی جدید آمریکا انجام میشود؛ سندی که خطوط کلی سیاست خارجی دولت ترامپ را ترسیم میکند. در این سند که جمعه از سوی کاخ سفید منتشر شد، آمده است واشنگتن بهدنبال بهبود روابط خود با روسیه پس از سالها انزوای مسکو است و پایان دادن به جنگ اوکراین را گامی اساسی برای «بازگرداندن ثبات راهبردی» در روابط دو کشور میداند.
دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، اعلام کرده این سند در بخشهایی با دیدگاه مسکو همخوانی دارد. در این راهبرد همچنین تأکید شده که ناتو نباید به «ائتلافی بیوقفه در حال گسترش» تبدیل شود و هشدار داده شده است که کشورهای اروپایی به دلیل بحران مهاجرت با «چشماندازی از محوشدن تمدنی» روبهرو هستند.
انتهای پیام
