نابینایی از قاب «نارکسیس»؛ حقیقتی که مستند روشن میکند
به گزارش خبرنگار گروه فرهنگ و هنر برنا؛ «نارکیس» از فیلمهای بخش بلند نوزدهمین جشنواره «سینماحقیقت» نمونهای از مستندهایی است که با نگاهی عمیق و دور از الگوهای کلیشهای به زندگی روزمره افراد کمتر شنیدهشده میپردازد؛ نگاهی که به جای تاکید بر جنبههای تراژیک، واقعیتهای ملموس، مبارزههای پنهان و دستاوردهای کوچک اما تعیینکننده را برجسته میکند.
این مستند به کارگردانی زینب کریمی و تهیهکنندگی فاطمهسادات احمدی، محصول جدید سازمان هنری رسانهای اوج و تولید شده در خانه مستند است.
فاطمهسادات احمدی، تهیهکننده «نارکیس» درباره شکلگیری این اثر به خبرنگار گروه فرهنگ و هنر برنا گفت: ایده و طرح اصلی مستند از سوی زینب کریمی برای ما ارسال شد و آنچه ما را به ساخت آن ترغیب کرد، قصه تلاش، پشتکار و امیدی بود که در زندگی نرگس، قهرمان این داستان، جریان داشت. خانوادهای که با وجود تمام مشکلات رایج و علاوه بر آن با چالشهای ژنتیکی و جسمی برای رسیدن به رویاهایشان تلاش میکنند. آنها استقامت دارند و خود را در نقطهای بزرگتر از شرایط موجود تصور میکنند. همانگونه که خانواده شرار، خانواده نرگس نیز خانوادهای موفق است.
او ادامه داد: از سوی دیگر، نرگس میخواست زندگیاش برای آدمهای شبیه خودش هموارتر شود و دیگران دغدغههای او را درک کنند. زندگی یک دختر با شرایط او در محیط کار، زندگی شخصی و اجتماع و نگاهی که به جهان اطراف دارد، باعث شد تصمیم بگیریم قصهاش شنیده شود. ما دیدیم که این داستان ارزش دیدهشدن دارد. البته تلاش کردیم که وضعیت جسمی نرگس فقط بخشی از روایت باشد و “نارکیس” بیش از هر چیز، داستان انسانیت، امید و شکوه شخصیت نرگس باشد. طبیعی است که در خلال روایت، نقدهای اجتماعی و سیاسی نسبت به شرایط او و آدمهای شبیه او نیز وجود دارد.
تهیهکننده مستند در پاسخ به این پرسش که برای حفظ کرامت انسانی یک فرد نابینا چه تدابیری در نظر گرفته شده، گفت: من شخصا حساسیت زیادی داشتم؛ اینکه تفاوت نرگس با امثال من برجسته نشود، اینکه او را صرفا انسانی متفاوت نشان ندهیم و از نگاه برتریجویانه دور باشیم. پیش از تولید، ساعتها با خانم کریمی جلسه داشتیم تا شخصیت نرگس فراتر از بینا یا نابینا بودنش مطرح شود. خانم کریمی به واسطه دوستی قدیمی با نرگس به او نزدیک بود. نرگس به دلیل شرایط زندگی، اخلاق خاصی در پذیرش آدمها دارد اما همین نزدیکی و صمیمیتی که میان خانواده شرار و نرگس با ما ایجاد شد، کمک کرد بتوانیم وجه دیگری از شخصیت او را نشان دهیم؛ وجوهی که شاید کمتر دیده میشد.
او تاکید کرد: تلاش کردیم نشان دهیم این خانم مانند بسیاری از زنان دیگر دغدغههای خودش را دارد و با وجود نابینایی به ظاهرش توجه میکند و روی پای خودش ایستاده است. نمیخواستیم زندگی او را مختل کنیم یا مانع روتین طبیعیاش شویم.
احمدی درباره مهمترین چالش تولید گفت: بزرگترین چالش ما این بود که مخاطب احساس ضعف در کاراکتر نرگس نداشته باشد؛ همانگونه که زندگی شخصی و فردی او را میبیند، احساس ترحم نکند و در عوض احساس شکوه و قدرت بگیرد. نمیخواستیم برای او میزانسن مصنوعی بچینیم؛ دوست داشتیم زندگیاش را مستندگونه به تصویر بکشیم. از سوی دیگر، از کلیشهگویی و بیان حرفهای شعاری پرهیز میکردیم تا اثرگذاری فیلم کم نشود و همین رویکرد نیز بهخودی خود چالشهایی داشت.
او در ادامه اظهار کرد: «گاه شاعرانه "نارکیس" از اینجا میآید که وجه انسانی شخصیت برای ما اهمیت داشت. اینکه با وجود محدودیتها، چقدر انساندوست و نوعدوست است و برای کودک و بزرگ دغدغه دارد. نگاه رو به جلوی او باید دیده میشد. در شروع کار به روایتهای مختلف فکر کردیم؛ از نشان دادن چالش او با شهرداری گرفته تا برجسته کردن نقد او به سیستم اما در نهایت به این نتیجه رسیدیم که تمرکز اصلی باید شخصیت خودش باشد.
احمدی در پایان تصریح کرد: امیدوارم این فیلم بر مردم اثر بگذارد؛ به این معنا که آنها را نسبت به محیط اطرافشان حساستر کند، موجب شود همدیگر را بیشتر دوست بداریم و دغدغههای یکدیگر را بهتر درک کنیم. هرکسی مشکلات و موانع ذهنی خودش را دارد و کاراکتر نرگس دقیقا روی همین خط همدلی حرکت میکند.
انتهای پیام/
