بهبود سرفه کودکان در خانه (روش کاربردی)

به گزارش برنا، پرستاری از کودک در زمان بیماری فقط به دارو دادن محدود نمی‌شود، بلکه شامل فراهم کردن شرایط مناسب برای آرام شدن مجاری تنفسی، تقویت سیستم ایمنی و پیشگیری از بدتر شدن علائم نیز هست. واقعیت این است که در بسیاری از موارد، سرفه کودکان با روش‌های ساده و خانگی قابل کنترل و درمان است، به شرط آن‌که علت سرفه به‌درستی شناخته شود و اقدامات اصولی  توسط والدین یا پرستار کودک انجام گیرد.

سرفه در کودکان؛ یک علامت شایع اما حساس

سرفه یکی از شایع‌ترین علائم بیماری در کودکان است و معمولاً به‌دنبال سرماخوردگی، آنفلوآنزا، آلرژی، آلودگی هوا یا عفونت‌های ویروسی و باکتریایی ایجاد می‌شود. سرفه به‌خودی خود یک واکنش دفاعی طبیعی بدن است که برای پاک‌سازی راه‌های تنفسی انجام می‌شود، اما زمانی که شدید، مداوم یا همراه با تنگی نفس، تب بالا یا خس‌خس سینه باشد، نیاز به توجه دقیق‌تری دارد.

در بسیاری از موارد، والدین با شنیدن صدای سرفه کودک دچار استرس می‌شوند و بلافاصله به دارو متوسل می‌شوند، در حالی که بخش قابل توجهی از سرفه‌های کودکان را می‌توان با مراقبت صحیح در خانه کنترل کرد.

مرطوب نگه داشتن هوای اتاق؛ اولین قدم مهم

هوای خشک یکی از عوامل تشدیدکننده سرفه در کودکان است. خشکی هوا باعث تحریک مجاری تنفسی و افزایش سرفه‌های شبانه می‌شود. استفاده از دستگاه بخور سرد در اتاق کودک می‌تواند رطوبت هوا را در حد متعادل نگه دارد و به نرم شدن ترشحات تنفسی کمک کند. اگر دستگاه بخور در دسترس نیست، قرار دادن یک کاسه آب در نزدیکی منبع گرما نیز می‌تواند تا حدی رطوبت محیط را افزایش دهد.

نوشیدن مایعات گرم؛ ساده اما بسیار مؤثر

مایعات گرم نقش بسیار مهمی در کاهش شدت سرفه دارند. مصرف آب گرم، سوپ رقیق، آب سیب ولرم یا دمنوش‌های ملایم باعث رقیق شدن خلط و کاهش تحریک گلو می‌شود. کودکی که مایعات کافی نمی‌نوشد، معمولاً سرفه‌های خشک و آزاردهنده‌تری را تجربه می‌کند. یکی از وظایف مهم در پرستاری از کودک مبتلا به سرفه، تشویق او به نوشیدن مایعات در فواصل منظم است.

عسل؛ درمان طبیعی اما با شرط سنی

عسل یکی از شناخته‌شده‌ترین درمان‌های خانگی برای سرفه است. یک قاشق چای‌خوری عسل قبل از خواب می‌تواند سرفه شبانه را کاهش دهد و به آرام‌تر شدن خواب کودک کمک کند. البته استفاده از عسل برای کودکان زیر یک سال به‌هیچ‌وجه توصیه نمی‌شود. برای کودکان بزرگ‌تر، عسل طبیعی می‌تواند جایگزین مناسبی برای شربت‌های شیمیایی باشد.

بالا نگه داشتن سر کودک هنگام خواب

سرفه معمولاً در شب تشدید می‌شود، زیرا ترشحات به سمت گلو حرکت می‌کنند. بالا قرار دادن سر کودک با یک بالش اضافی یا تنظیم مناسب زاویه تخت، می‌تواند از جمع شدن ترشحات در حلق جلوگیری کرده و شدت سرفه را کاهش دهد. این نکته ساده تأثیر زیادی در کیفیت خواب کودک و والدین دارد.

دوری از دود، گردوغبار و عوامل محرک

آلودگی هوا، دود سیگار و بوهای تند از عوامل مهم تحریک سرفه در کودکان هستند. اگر کودک در معرض این محرک‌ها قرار بگیرد، حتی ساده‌ترین سرماخوردگی هم می‌تواند به سرفه‌های شدید تبدیل شود. یکی از اصول مهم در درمان خانگی سرفه، دور نگه داشتن کودک از هرگونه عامل تحریک‌کننده تنفسی است.

تغذیه مناسب در دوران سرفه

تغذیه نقش مهمی در تقویت سیستم ایمنی کودک دارد. میوه‌هایی مانند پرتقال، کیوی، سیب و انار به دلیل دارا بودن ویتامین C به بهبود سریع‌تر کمک می‌کنند. سوپ مرغ، فرنی، حریره بادام و غذاهای نرم و گرم نیز انتخاب‌های مناسبی برای کودک بیمار هستند. پرستاری از کودک در دوران سرفه یعنی توجه ویژه به نوع غذا، حجم وعده‌ها و جلوگیری از مصرف خوراکی‌های سرد و تحریک‌کننده.

چه زمانی سرفه کودک خطرناک می‌شود؟

با وجود اینکه بیشتر سرفه‌های کودکان بی‌خطر هستند، اما برخی نشانه‌ها نیاز به مراجعه فوری به پزشک دارند:

• سرفه همراه با تنگی نفس یا خس‌خس شدید

• تب بالا و مداوم

• تغییر رنگ لب‌ها به آبی یا بنفش

• بی‌حالی شدید و نخوردن مایعات

• سرفه‌های شدید و خشن شبیه صدای پارس

در این شرایط، درمان خانگی کافی نیست و مراجعه فوری به پزشک ضروری است.