بازه زمانی مفید برای ذخیرهسازی سلول بنیادی نوزاد
به گزارش خبرگزاری برنا از خراسان جنوبی؛ ملیحه بهنامیان، مدیر بانک سلولهای بنیادی خون بند ناف جهاددانشگاهی خراسان جنوبی با بیان اینکه معمولاً افراد تا زمانی که به بیماری مبتلا نشوند به ذخیرهسازی سلولهای بنیادی فکر نمیکنند گفت: در صورت تمایل به ذخیرهسازی سلولهای بنیادی، چند منبع در بدن وجود دارد که قابلیت برداشت و ذخیرهسازی سلولهای بنیادی را دارند از جمله این موارد خون محیطی، مغز استخوان، پالپ دندان شیری و سلولهای چربی بدن است.
وی ادامه داد: هر یک از این منابع نیز نوع خاصی از سلولهای بنیادی را تولید میکنند؛ برای مثال سلولهای چربی حاوی سلولهای بنیادی چربیساز و عصبی هستند که برای درمان بسیاری از بیماریها قابل استفاده نیستند.
مدیر بانک سلولهای بنیادی خون بند ناف جهاددانشگاهی خراسان جنوبی بیان کرد: خون بند ناف تنها منبعی است که در هر لحظه قابل دسترس و کاملاً پاکیزه است؛ چراکه پیش از ذخیرهسازی و عقد قرارداد، مجموعهای از مشاورهها و پرسشهای پزشکی از مادر انجام میشود. این نمونه متعلق به خود فرد است و بسیاری از بیماریها وجود دارد که بیمار باید حتماً از سلول بنیادی خود استفاده کند. همین موضوع اهمیت دسترسی آسان به سلول بنیادی شخصی را بالا میبرد.
بهنامیان، با اشاره به هزینه بسیار بالای خرید سلول بنیادی از خارج از کشور اظهار کرد: هزینه واردات سلول بنیادی بین 4 تا 5 هزار دلار است و با احتساب قیمتهای فعلی، فرد باید حدود 5 میلیارد تومان فقط برای وارد کردن سلول پرداخت کند؛ آن هم سلولی که ممکن است تطابق کامل با فرد نداشته باشد. امکان استفاده از سلول بنیادی فرد دیگر وجود دارد اما یافتن نمونه مناسب بسیار دشوار و فرایندی زمانبر است و هزینههای بالایی دارد. در بیماریهایی مانند انواع لوسمی زمان بسیار اهمیت دارد و بیمار فرصت جستوجو در بازه 3 تا 6 ماهه برای یافتن سلول مناسب را ندارد. حتی اگر نمونه پیدا شود ممکن است بیمار زمان طلایی برای درمان را از دست بدهد.
وی با اشاره به زمان مناسب برای مراجعه مادران جهت ذخیرهسازی افزود: مادر باید از هفته 34 بارداری اقدام کند چراکه از این زمان احتمال زایمان وجود دارد و ممکن است فرصت عقد قرارداد از دست برود. همچنین این سه تا چهار هفته برای بررسیهای ویروسی، دریافت گواهیهای پزشکی و انجام درمانهای احتمالی ضروری است.
مدیر بانک سلولهای بنیادی خون بند ناف جهاددانشگاهی خراسان جنوبی درباره هزینهها توضیح داد: هزینه ذخیرهسازی در کل کشور 16 میلیون و 250 هزار تومان است که مادر یکبار پرداخت میکند. امکان پرداخت اقساطی و استفاده از تسهیلات وام نیز وجود دارد. علاوه بر این، سالانه حدود 750 هزار تومان بابت شارژ سالیانه و نگهداری سلولها در بانک خون بند ناف دریافت میشود. مبلغ اولیه نیز هر سال بر اساس میزان تورم تعدیل میشود.
بهنامیان افزود: حدود 30 روز پس از نمونهگیری، نتیجه بررسی نمونه به خانواده اطلاع داده میشود. نمونه ابتدا به تهران ارسال و سلولها طی یک هفته جداسازی میشوند. اگر تعداد سلولها به حد مناسب برای درمان بیماریهای خونی رسیده باشد، نمونه وارد فرآیند آزمایشگاهی میشود. آزمایشهای متعدد میکروبیولوژی روی نمونه انجام میگیرد و پس از تأیید سلامت کامل، نمونه در کیتهای بسیار گرانقیمت و در تانکهای نیتروژن مایع در دمای منفی 196 درجه ذخیرهسازی میشود. تجهیزات، مواد مصرفی و نیروی متخصصی که این فرآیند را انجام میدهند هزینههای بسیار بالایی دارند و به همین دلیل تمام نمونهها از سراسر کشور بهصورت متمرکز در تهران پردازش میشود. ایجاد چنین امکاناتی در همه استانها صرفه اقتصادی ندارد.
وی ادامه داد: سلولهای بنیادی توانایی تمایز به سلولهای مختلف را دارند و در نتیجه در درمان بسیاری از بیماریها کاربرد دارند. هر نوزاد هنگام تولد بخشی از توان و سلامت خود را همراه دارد؛ همان سلولهای بنیادی خون بند نافی که پس از تولد بهعنوان زباله بیولوژیک دور ریخته میشود. جمعآوری این سلولها میتواند تضمینی برای سلامت، آرامش خاطر و رضایت خانواده در آینده باشد.
مدیر بانک سلولهای بنیادی خون بند ناف جهاددانشگاهی خراسان جنوبی درباره نامیرا بودن سلولها افزود: سلولهای بنیادی در شرایط خاص نامیرا هستند اما در محیط طبیعی از بین میروند. پس از تولد نوزاد همه سلولهای بنیادی موجود در خون بند ناف جداسازی و ارسال میشود. این سلولها تنها طی 24 تا 48 ساعت قابل فریز و نگهداری هستند به شرط آنکه تعداد سلولها کافی و نمونه بدون آلودگی باشد.
بهنامیان گفت: پس از تولد، خون بند ناف آزمایش میشود و در صورت نبود بیماری و کافی بودن سلولهای بنیادی، فرآیند ذخیرهسازی انجام میشود. برای جدا کردن سلولهای خون بند ناف تنها پنج دقیقه زمان وجود دارد؛ در غیر این صورت طی 5 تا 10 دقیقه داخل جفت لخته شده و دیگر قابل استفاده نیست. این کار بسیار دقیق و دشوار است.
وی یادآور شد: والدین میتوانند جهت کسب اطلاعات بیشتر به بانک خون بندناف جهاددانشگاهی خراسان جنوبی واقع در میدان قدس بیرجند مراجعه و یا با شماره تلفن 32219187_056 تماس بگیرند.
