پژوهش باید متناسب با نیازهای جامعه و در خدمت حل چالشهای کشور باشد
به گزارش خبرگزاری برنا از قزوین؛ پژوهش بهعنوان ستون فقرات پیشرفت جوامع انسانی، نقشی بنیادین در تولید دانش، تصمیمسازی و حل مسائل پیچیده اجتماعی دارد. تجربه سالها فعالیت حرفهای در حوزه نویسندگی و تحلیل اجتماعی نشان میدهد که هر جامعهای که پژوهش را از سطح شعار به عرصه عمل وارد کرده، توانسته مسیر توسعه پایدار را با اطمینان بیشتری طی کند. پژوهش، فرآیندی هدفمند برای تبدیل پرسشها به راهحلهای علمی است و بدون آن، سیاستگذاریها به تصمیمهای مقطعی و کماثر محدود میشود.
در حوزه آموزش، پژوهش موتور اصلی تحول و نوآوری محسوب میشود. نظامهای آموزشی پویا، بر پایه تحقیق مستمر در روشهای یاددهی، محتوای درسی و نیازهای نسل جدید شکل میگیرند. پژوهش آموزشی نهتنها به ارتقای کیفیت یادگیری منجر میشود، بلکه زمینه تربیت نیروی انسانی خلاق، پرسشگر و مسئلهمحور را فراهم میکند؛ نیرویی که میتواند در آینده، مسئولیت توسعه علمی و فرهنگی جامعه را بر عهده بگیرد.
نقش پژوهش در عرصههای راهبردی همچون اقتصاد، امنیت و نظامی نیز انکارناپذیر است. در این حوزهها، تصمیمگیری مبتنی بر داده و تحلیل علمی، ضامن افزایش بهرهوری، کاهش هزینهها و ارتقای قدرت بازدارندگی است. تجربه نشان داده است که اتکا به پژوهشهای کاربردی و آیندهپژوهانه، امکان پیشبینی تهدیدها، شناسایی فرصتها و مدیریت هوشمندانه منابع را برای مدیران و سیاستگذاران فراهم میسازد.
معاونت پژوهش و فناوری سپاه پاسداران، بهعنوان یکی از بازوهای راهبردی این نهاد، نقش تعیینکنندهای در پیوند دانش، تجربه میدانی و نوآوری ایفا کرده است. این معاونت با شناسایی نیازهای عملیاتی و راهبردی و تبدیل آنها به پروژههای پژوهشی هدفمند، زمینه تولید علم بومی و دانشپایه را فراهم ساخته است. رویکرد مسئلهمحور در پژوهش، موجب شده است که تحقیقات انجامشده مستقیماً در خدمت ارتقای کارآمدی و آمادگی عملیاتی قرار گیرد.
نقش معاونت پژوهش و فناوری در موفقیتهای سپاه، بهویژه در حوزههای دفاعی، امنیتی و فناوریهای نوین، کاملاً مشهود است. بهرهگیری از ظرفیت نخبگان، دانشگاهها و مراکز علمی کشور و هدایت این توان علمی در مسیر نیازهای واقعی، باعث تولید راهکارهای نوآورانه و افزایش قدرت بازدارندگی شده است. این معاونت با نگاه آیندهپژوهانه، توانسته است تهدیدهای نوظهور را به فرصتهای فناورانه تبدیل کرده و زمینه تصمیمسازی دقیق و مبتنی بر داده را برای فرماندهان فراهم آورد.
در نهایت، معاونت پژوهش و فناوری سپاه نقشی فراتر از تولید دانش صرف ایفا میکند و بهعنوان موتور محرک تحول سازمانی شناخته میشود. ترویج فرهنگ پژوهش، حمایت از ایدههای خلاق و تبدیل نتایج تحقیق به اقدام عملی، موجب شده است که سپاه در مواجهه با پیچیدهترین چالشها، از رویکردی هوشمندانه، علمی و منعطف برخوردار باشد. این مسیر پژوهشمحور، یکی از عوامل اصلی پایداری، اقتدار و موفقیتهای مستمر سپاه در عرصههای مختلف بهشمار میآید.
در همین راستا و به مناسبت هفته پژوهش و فناوری، در مراسمی که صبح امروز با حضور سردار عبدالله عراقی رئیس پژوهشکده دفاع مقدس در سالن اجتماعات حضرت زهرا(س) سپاه استان قزوین برگزار شد، سردار عراقی عنوان کرد: پژوهش محدود به حوزههای دانشگاهی یا نظامی نیست، بلکه در عرصههایی مانند آموزش، فرهنگ، ورزش و مدیریت اجتماعی نقشی تعیینکننده دارد و میتواند مسیر تصمیمسازی و سیاستگذاری را اصلاح کند.
رئیس پژوهشکده دفاع مقدس با اشاره به حوزههای نظامی و فرهنگی تصریح کرد: در بخش دفاعی، پژوهش زیربنای ارتقای آمادگی رزمی، بهروزرسانی تاکتیکها و افزایش بازدارندگی است و در حوزه فرهنگی نیز پژوهش میتواند به شناخت دقیق مسائل اجتماعی، تقویت همبستگی ملی و مقابله مؤثر با جنگ شناختی و فرهنگی دشمن کمک کند.
سردار عبدالله عراقی با تبیین جایگاه راهبردی پژوهش در استقلال، پیشرفت، امنیت و توسعه پایدار کشور، تأکید کرد: پژوهش واقعی باید مسئلهمحور، کاربردی و ناظر به نیازهای واقعی جامعه باشد و خروجی آن بتواند در میدان عمل اثرگذار واقع شود.
وی در ادامه با تبریک هفته پژوهش به جامعه علمی اظهار کرد: فلسفه اصلی پژوهش، پاسخ به مسئله است نه صرفاً تولید متن، گزارش یا افزودن کتاب به قفسهها. پژوهش زمانی ارزشمند است که بتواند یک مشکل واقعی را شناسایی و برای آن راهحل علمی ارائه کند.
سردار عراقی با اشاره به تنوع مسائل کشور در حوزههای سیاسی، اقتصادی، امنیتی، اجتماعی، حکمرانی و زیستمحیطی افزود: پژوهش باید متناسب با نیازهای جامعه تعریف شود و در خدمت حل چالشهای واقعی کشور قرار گیرد، در غیر این صورت از کارآمدی لازم برخوردار نخواهد بود.
وی یکی از آفات جدی پژوهش را جهتدار بودن و تعیین نتیجه از پیش دانست و تصریح کرد: اگر پژوهشگر یا کارفرما از ابتدا به دنبال نتیجه مشخصی باشد، آنچه انجام میشود پژوهش علمی نیست. پژوهش باید بدون فشار و کاملاً بیطرفانه انجام شود تا اعتبار علمی و اجتماعی داشته باشد.
رئیس پژوهشکده دفاع مقدس با انتقاد از کلیگویی در برخی پژوهشها خاطرنشان کرد: کلیگویی در پژوهش ارزشی ندارد. پژوهش باید دارای شاخص، قابل سنجش و دارای خروجی مشخص باشد تا بتوان میزان اثرگذاری آن را در عمل ارزیابی کرد.
سردار عراقی با اشاره به بیش از ۴۵ سال تجربه میدانی در حوزههای نظامی و عملیاتی گفت: در دفاع مقدس و مأموریتهای بعدی از جمله در سوریه، تجربه نشان داد که هر پیشرفت واقعی حاصل پژوهش عملیاتی است. پژوهشی که در میدان رزمایش، عملیات و شرایط واقعی آزموده نشود، به نتیجه مطلوب نخواهد رسید.
وی با بیان اینکه بخش قابل توجهی از پژوهشها به دلیل نبود مسئلهمحوری به مرحله اجرا نمیرسد، افزود: متأسفانه حدود ۹۰ درصد پژوهشها در کتابخانهها باقی میماند و به دانش اجتماعی تبدیل نمیشود، در حالی که پژوهش باید در حوزههایی مانند الگوی مصرف، مدیریت منابع، انرژی، حملونقل و انضباط اجتماعی اثر ملموس داشته باشد.
رئیس پژوهشکده دفاع مقدس در پایان با اشاره به وضعیت مصرف انرژی در کشور تأکید کرد: حتی با افزایش منابع، بدون اصلاح الگوی مصرف همچنان با مشکل مواجه خواهیم بود و اینجاست که نقش پژوهش در تصمیمسازی، سیاستگذاری و تغییر رفتار اجتماعی بیش از پیش اهمیت پیدا میکند.
انتهای پیام
