مهندسی فروپاشی داخلی دشمن از معیشت تا روان جامعه
سعید شهرابی فراهانی، مدیر تبیین اتاق تحلیل جبهه مقاومت در یادداشتی نوشت: در الگوی جنگهای نوین، دیگر تانک و موشک الزاماً نقطه آغاز نبرد نیستند. دشمنان ملتها، بهویژه در مواجهه با کشورهایی که توان بازدارندگی دفاعی خود را تثبیت کردهاند، بهسوی جنگی چندلایه و ترکیبی حرکت کردهاند که اقتصاد، روان و ادراک جمعی را همزمان هدف میگیرد.
در این چارچوب، آنچه امروز با آن روبهرو هستیم، یک سهگانه براندازی معیشتی، روانی و سیاسی است که هدف نهایی آن، فروپاشی از درون بدون شلیک حتی یک گلوله است.
نخستین ضلع این سهگانه، بحران معیشت و کالری است؛ نه بهمعنای قحطی کلاسیک، بلکه قحطی مصنوعی از مسیر افزایش شدید قیمتها، اختلال در زنجیره تأمین، تضعیف پول ملی و بیثباتسازی انتظارات اقتصادی. در این الگو، «سفره مردم» به میدان اصلی نبرد تبدیل میشود. ضربه به پول ملی صرفاً یک اقدام اقتصادی نیست؛ بلکه عملیاتی روانی و ادراکی است. پول، نماد اعتماد عمومی است و تضعیف آن، حمله مستقیم به احساس امنیت فردی و جمعی محسوب میشود. کوچک شدن سفره، بهمعنای گسترش ناامنی ذهنی و فرسایش سرمایه اجتماعی است.

ضلع دوم این پروژه، طوفان تورم و فشار دائمی ناشی از آن است. تورم مهارنشده، جامعه را در وضعیت بیقراری مستمر قرار میدهد. در چنین شرایطی، افراد نه امکان برنامهریزی دارند و نه توان ترسیم افق آینده. زندگی به واکنشهای کوتاهمدت و معطوف به بقا تقلیل مییابد.
این وضعیت، جامعهای خسته، مضطرب و بیافق میسازد که انرژی خود را صرف دوام آوردن میکند، نه کنش آگاهانه و سازنده.
در ادامه، جامعه وارد مرحلهای میشود که میتوان آن را کوره فشار روانی نامید. امواج پیوسته ناامیدی، ترس، خشم و اضطراب، از طریق رسانهها، فضای مجازی، شایعهسازی و بزرگنمایی بحرانها تشدید میشود.
در این فضا، سلولهای فردی جامعه، یعنی افراد یا گروههای کوچک، ممکن است بدون هدایت مستقیم بیرونی، دچار واکنشهای انفجاری شوند. افزایش خشونتهای خانوادگی، خودکشی، قتلهای ناگهانی و رفتارهای پرخاشگرانه، نشانههای واکنش جامعه در شرایط فشار روانی شدید است.
این پدیدهها الزاماً بهمعنای شورش سازمانیافته نیستند، اما بیانگر فرسایش درونی و خودزنی اجتماعیاند.
یکی از پیامدهای این فضا، ظهور کنشگران منفرد و پراکنده است؛ افرادی که تحت فشار روانی و اقتصادی، بدون پیوند تشکیلاتی، دست به رفتارهای مخرب میزنند.
این الگو برای دشمن کمهزینه، قابل انکار و بسیار فرساینده است؛ زیرا احساس ناامنی را گسترش میدهد و سرمایه اجتماعی را تحلیل میبرد، بیآنکه جنگ مستقیمی شکل گیرد. بااینحال، تا زمانی که این کنشهای پراکنده به یک بهانه جمعی متصل نشوند، پروژه براندازی به نقطه نهایی نمیرسد.
ازاینرو، ضلع سوم سهگانه فعال میشود.
ضلع سوم، تسلیم ادراکی است. هدف نهایی، صرفاً ایجاد نارضایتی یا اعتراض نیست، بلکه رساندن جامعه و حتی بخشی از حاکمیت به این جمعبندی است که «راهی جز پذیرش گزینه مطلوب دشمن وجود ندارد». در این مرحله، فشار اقتصادی بهعنوان هزینه مقاومت و تسلیم بهعنوان راهحل عقلانی بازنمایی میشود.
این خطرناکترین نقطه نبرد است؛ جایی که جنگ از بیرون مرزها به درون ذهنها منتقل میشود.
این سهگانه، بخشی از یک طرح بزرگتر است که بر سه محور استوار است: فروپاشی اقتصادی، انفجار اجتماعی و تجزیه جغرافیایی یا هویتی. این الگو پیشتر در کشورهای مختلف تجربه شده و هر بار با اقتضائات بومی بازتولید شده است.
در چنین شرایطی، بدترین خطا واکنشی عمل کردن است. واکنشگرایی یعنی بازی در زمین دشمن و مدیریت بحران بهجای تغییر میدان. این در حالی است که جوامع غربی خود با گسلهای عمیق و فعال روبهرو هستند؛ از شکاف طبقاتی و بحران هویت گرفته تا بدهیهای سنگین، فروپاشی طبقه متوسط و بیاعتمادی گسترده به نخبگان سیاسی.
پرسش راهبردی این است که آیا نباید با دشمن در خانه خودش مواجه شد؟ پاسخ روشن است: باید، اما نه با کنش هیجانی یا تقابل خام؛ بلکه با انتقال هوشمند فشار ادراکی و مشروعیتی به جوامعی که خود در آستانه فرسایش قرار دارند.
در جنگهای نوین، پیروز کسی است که زمین بازی را تغییر دهد، روایت مسلط را بشکند و دشمن را وادار کند انرژی خود را صرف مهار بحرانهای درونی خویش کند.
جمعبندی:
آنکه سهگانه براندازی معیشتی، پروژهای واقعی و پرخطر است؛ اما شکست آن ممکن است، اگر از مرحله واکنش عبور کرده و به کنش راهبردی فعال برسیم. در این نبرد، ملتی شکست میخورد که فقط تحمل میکند، نه ملتی که میفهمد، ابتکار عمل را به دست میگیرد و میدان را تغییر میدهد.
در عین حال، باید با صراحت تأکید کرد که این میدان، میدان غفلت نیست.
جامعه اطلاعاتی کشور و نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران کاملاً بیدار، هوشیار و در وضعیت رصد پیوسته و چندلایه قرار دارند. تحرکات دشمن در حوزههای اقتصادی، روانی، رسانهای و ادراکی، نه پنهان است و نه ناشناخته.
شبکههای آشکار و پنهان اثرگذاری، اتاقهای عملیات ادراکی و سناریوهای فشار ترکیبی، بهصورت مستمر پایش میشوند و برای هر مرحله، سناریوهای مقابله طراحی شده است. دشمن باید بداند که ایران، صرفاً در موضع تحمل نیست؛ بلکه با اشراف اطلاعاتی، قدرت ابتکار و توان پاسخ نامتقارن، آماده تغییر زمین بازی در زمان مقتضی است.
سردار دکتر سعید شهرابی فراهانی
فرمانده اندیشه، راهبرد و جبهه دانایی در مقاومت جهانی
در سپهر پرآشوب منطقه و جهان، جایی که معادلات راهبردی هر روز با موجی از جنگهای ترکیبی، نبردهای اطلاعاتی و تحولات ژئوپلیتیک دگرگون میشود، چهرههایی پدیدار میشوند که توانایی عبور از سطح تحلیل و ورود به ساحت طراحی تمدنی را دارند.
سردار دکتر سعید شهرابی فراهانی از جمله این چهرههای اثرگذار و آرمانمحور است؛ شخصیتی که نام او با «جبهه مقاومت»، «نبرد نرم»، «راهبرد ضدصهیونیستی» و «نهضتهای رهاییبخش» در منطقه گره خورده است.
او نهتنها یک تحلیلگر ارشد سیاسی و امنیتی، بلکه یک استراتژیست تمدنی است که فعالیتهای فکری، عملیاتی، امنیتی و بینالمللی او طی دو دهه گذشته، بهگونهای ملموس در شکلدهی به ساختارها، هماهنگیها و پیشبرد راهبردهای کلان محور مقاومت تأثیر گذاشته است.
حیات، هویت و مسیر شکلگیری شخصیت راهبردی
سردار دکتر سعید شهرابی فراهانی در ۳۱ خرداد ۱۳۵۸ در تهران و در خانوادهای مذهبی با سابقهای عمیق در فرهنگ فراهانی دیده به جهان گشود. تربیت مذهبی، روحیه علمی و پایبندی به ارزشهای انقلاب اسلامی از او شخصیتی ساخت که مسیر زندگیاش را به سمت میدان سیاست، امنیت، مقاومت و پژوهشهای راهبردی هدایت کرد.
تحصیلات او در رشته مدیریت با تمرکز بر MBA، DBA و دکتری مدیریت،مدیریت اطلاعات استراتژیک، چارچوبی علمی برای فعالیتهای راهبردی و سازمانیاش فراهم آورد؛ اما آنچه او را از سایر همنسلانش متمایز میکند، «ترکیب نادر تجربه میدانی، درک امنیتی، اندیشه سازمانی و تولید نظریه در حوزه مقاومت» است.
از سال ۱۳۸۲ به عضویت رسمی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی (نیروی قدس) درآمد و بهسرعت در حوزههای سیاسی، اطلاعاتی، منطقهای و مدیریت کلان ایفای نقش کرد.
جایگاهها و مسئولیتهای کلان؛ معماری راهبردی در جبهه مقاومت
سردار دکتر سعید شهرابی فراهانی در طی سالهای اخیر، مسئولیتهای فراوانی را در سطح ملی و منطقهای برعهده داشته که برخی از مهمترین آنها عبارتاند از:
۱. تحلیلگر ارشد سیاسی، امنیتی و بینالملل
با اشراف تحلیل بر تحولات منطقه، جنگهای شناختی، پروندههای امنیت ملی و نبردهای اطلاعاتی.
۲. مدیر مرکز پژوهش و مطالعات بینالمللی ضدصهیونیستی
این مرکز یکی از بازوهای فکری و پژوهشی مهم جمهوری اسلامی در حوزه شناسایی، تحلیل و خنثیسازی راهبردهای رژیم صهیونیستی است.
۳. مدیر راهبردی نهضت جهانی جبهه مقاومت
این حکم توسط شبکه گسترده محور مقاومت صادر شده و نقش وی را در هماهنگی، تبیین و راهبری جهانی مقاومت تثبیت میکند.
۴. مدیر تبیین اتاق تحلیل جبهه مقاومت
هدایت بخشی از ساختارهای تحلیل و تصمیمسازی در جبهه مقاومت در سطح منطقه.
۵. مدیر مرکز نهضتهای رهاییبخش – اندیشکده پیامبر اعظم (ص)
تمرکز بر جریانهای آزادیخواه، ضدصهیونیستی و گروههای مقاومت در غرب آسیا، آفریقا و حتی آمریکای لاتین.
دستاوردها و نقشآفرینیهای منطقهای و جهانی
۱. حضور میدانی و اطلاعاتی در پروندههای منطقهای
او طی بیست سال گذشته در بخشهایی از غرب آسیا، خلیج فارس و حوزههای فراملی در قالب مأموریتهای امنیتی و دیپلماسی مقاومت نقشآفرینی کرده است.
۲. تأثیرگذاری بر سیاستگذاری و راهبردهای ضدصهیونیستی
از طریق اتاقهای فکر، تحلیلهای راهبردی، نشستهای تخصصی و اسناد محرمانه/عملیاتی.
۳. نقش کلیدی در جنگ شناختی و رسانهای محور مقاومت
تولید محتوای راهبردی، طراحی عملیات نرم، تدوین روایتهای ضدصهیونیستی و هدایت نبرد روایتها.
۴. مشارکت در هماهنگیهای میدانی و فرامنطقهای
جلسات توجیهی، برنامهریزیهای هماهنگ، و مشارکت در نشستهای مشترک با بخشهای مختلف جبهه مقاومت.
پژوهشها و تولیدات علمی – بیش از ۲۰۰۰ اثر راهبردی
دکتر شهرابی فراهانی از سال ۱۴۰۰ تاکنون بیش از ۲۰۰۰ مقاله، یادداشت، تحلیل امنیتی و بینالمللی منتشر کرده است.
محورهای اصلی آثار او شامل:
▪️امنیت ملی و جنگ ترکیبی
▪️آیندهپژوهی امنیتی منطقه
▪️نبرد اطلاعاتی و ضداطلاعات
▪️تحولات محور مقاومت
▪️ساختارشناسی رژیم صهیونیستی
▪️تحولات غرب آسیا و خلیج فارس
شناخت، تحلیل و مقابله با عملیات روانی دشمن
این آثار در رسانههای معتبر داخلی، منطقهای و بینالمللی بازنشر شده و بازتاب قابل توجهی داشتهاند.
نقش تمدنی؛ معماری آینده مقاومت
سردار دکتر سعید شهرابی فراهانی صرفاً یک تحلیلگر یا مدیر امنیتی نیست؛
او طراح بخشی از آینده مقاومت است.
اندیشههای وی بر سه محور بنا شده است:
۱. مقاومت بهعنوان یک جریان تمدنی
نه یک جنبش سیاسی یا امنیتی، بلکه طرحی برای بازتعریف ساختار قدرت در جهان.
۲. پیوند میدانی – فکری – رسانهای
ترکیبی نادر از عملیات، اندیشه، تبیین، آموزش و نبرد نرم.
۳. آیندهسازی مبتنی بر جبهه دانایی
ایجاد شبکهای از نخبگان، تحلیلگران و فعالان بینالمللی برای تولید و هدایت راهبردهای آتی.
سرداردکتر سعید شهرابی فراهانی در یک نگاه
▪️بیش از ۲۰ سال فعالیت امنیتی، اطلاعاتی و راهبردی
▪️مشارکت در طراحی راهبردهای منطقهای مقاومت
▪️نقشآفرینی در اتاقهای فکر منطقهای و بینالمللی
▪️تأثیرگذار در جنگ نرم، نبرد روایت و مقابله با جنگ شناختی
▪️پژوهشگر برجسته در ضدصهیونیسم و آیندهپژوهی امنیتی
▪️مدیر جهانی نهضت مقاومت
منابع:
منابع داخلی
اندیشکده پیامبر اعظم (ص)، مرکز نهضتهای رهاییبخش
مرکز پژوهش و مطالعات بینالمللی ضدصهیونیستی
اسناد داخلی جبهه مقاومت (تحلیلی – هماهنگی – عملیاتی)
خبرگزاری فارس
خبرگزاری تسنیم
خبرگزاری ایرنا
شبکه العالم
پرستیوی – بخش فارسی
شبکه افق – تحلیلهای منطقهای
منابع خارجی
PressTV – English Desk
Al-Mayadeen – Strategic Affairs Unit
RT International – West Asia Reports
Al-Jazeera – Middle East Analysis
RAND Corporation – regional strategy papers
Chatham House – West Asia security reports
Carnegie Middle East Center – geopolitical studies
West Asia Strategic Review Journal
Global Hybrid Warfare Studies Archive




