احیای جاده ابریشم از گلستان به آسیای میانه معجزه دیپلماسی دولت چهاردهم

به گزارش برنا؛ تبادل متعدد هیات‌های تجاری گلستان با ترکمنستان با برگزاری نمایشگاه اقتصادی در گرگان و سپس در استان بالکان‌آباد و داشتن افق‌های وسیع‌تر برای گسترش این مراودات در ازبکستان، گویا تلاشی برای بازسازی راه تاریخی ابریشم از سوی گلستان با رویکرد صادرات محوری و تسخیر بازارهای منطقه است.

جاده ابریشم یا راه ابریشم که تا سده پانزدهم میلادی به ‌مدت ۱۷۰۰ سال، بزرگ‌ترین شبکه بازرگانی دنیا بود ، شبکه راه‌های به‌هم‌پیوسته با هدف گسترش روابط بازرگانی بود که شرق، غرب و جنوب آسیا را به شمال آفریقا و شرق اروپا پیوند می‌داد. جاده ابریشم از چین آغاز می‌شد و پس از عبور از آسیای میانه، ایران، عراق و ترکیه به دریای مدیترانه متصل و در پایان به روم ختم می گردید.

تمرکز گلستان برای دستیابی به بازار کشورهای آسیای میانه که ابتدا از ترکمنستان آغاز شده و در ادامه به دنبال ازبکستان است، تلاشی هدفمند برای افزایش تبادلات تجاری و به‌خصوص صادرات است تا از این طریق، رویای تبدیل گلستان به شاهراه ریلی حمل کالا و توسعه تجارت در گستره‌ای از شرق دور تا همسایه‌های غربی و شمالی با استفاده از ظرفیت مرز اینچه‌برون و برقراری ارتباط تجاری و اقتصادی با کشورهای آسیای میانه محقق شود.

آسیای میانه به عنوان بخش پهناوری از قاره آسیا، هیچ مرزی با آب‌های آزاد جهان ندارد و برقراری مسیری امن و کوتاه برای برقراری ارتباط این کشورها با آب‌های آزاد از طریق اینچه‌برون می‌تواند عقب‌ماندگی‌های گلستان را برطرف کرده و رشد اقتصادی را به دنبال داشته باشد.

دولت چهاردهم با درک اهمیت استراتژیک همسایگان شمالی، قدم در مسیر توسعه روابط سیاسی و اقتصادی با کشورهای آسیای میانه نهاده که این اقدام هوشمندانه دستگاه دیپلماسی برای ایجاد تنوع در سیاست خارجی، آورده‌های بسیاری نصیب کشور خواهد کرد.

استاندار گلستان با اشاره به سیاست‌های دولت چهاردهم و تأکید رئیس‌جمهور بر گسترش روابط با کشورهای همسایه، جایگاه استراتژیک گلستان را به‌عنوان استانی مرزی با بیش از ۴۵۰ کیلومتر مرز مشترک آبی و خاکی با ترکمنستان، فرصتی طلایی برای توسعه تجارت و امنیت منطقه‌ای دانست.

علی‌اصغر طهماسبی، ظرفیت‌های بی‌نظیر استان گلستان برای تقویت روابط اقتصادی، فرهنگی و امنیتی با این کشور همسایه را مورد تأکید قرار داد و گفت: پیوندهای عمیق فرهنگی و دینی بین مردم گلستان و ترکمنستان، بستری محکم برای گسترش همکاری‌هاست.

معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری گلستان هم گفت: این استان طی یک سال گذشته با دیپلماسی اقتصادی فعال و رویکرد دولت چهاردهم، گام‌های مؤثری در توسعه روابط تجاری با کشورهای آسیای میانه برداشته و ثابت کرده که توان میزبانی نمایشگاه‌های تخصصی صادراتی بین‌المللی در تراز ملی را دارد.

عبدالعلی کیان‌مهر با اشاره به میزبانی گلستان از هفدهمین جشنواره بین‌المللی فرهنگ اقوام با حضور سه کشور آسیای میانه اظهار کرد: از جمله مهمترین دستاوردهای این جشنواره، ارسال پیام صلح و دوستی ایرانیان برای همه همسایگان به خصوص کشورهای دارای اشتراکات فرهنگی و تمدنی بود .

وی به دستاوردهای اقتصادی این جشنواره اشاره کرد و گفت: ارتباط مداوم و موثر کشورهای قزاقستان، ازبکستان و تاجیکستان فقط محدود به این جشنواره نیست و گلستان طی یکسال اخیر، مراودات خود با این کشورها و دیگر کشورهای حاشیه خزر را افزایش داده و در حال گسترش آن است.

کیانمهر افزود: طی یک سال گذشته مسوولان و تجار و بازرگانان گلستان سفرهای منطقه سفر کرده و متقابلا در گلستان میزبان آنان بودیم که تبادل هیات‌های تجاری ادامه خواهد داشت.

معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار گلستان ادامه داد: برای برگزاری اکسپو ۲۰۲۶ از همه این کشورها دعوت خواهد شد تا توانمندی صادرتی خود را به نمایش بگذارند که امیدواریم نتیجه آن، رونق بخشیدن بیشتر به اقتصاد و معیشت مردم استان باشد.

وی با اشاره به رایزنی با سفرای تاجیکستان و قزاقستان در حاشیه برگزاری جشنواره اقوام اظهار کرد: استقبال خوبی از برگزاری نمایشگاه‌های مشترک با محوریت گلستان صورت گرفته و حتی پیشنهاد برگزاری نمایشگاه‌های متقابل در این کشورها مطرح شده است.

کیان‌مهر از ازبکستان به‌عنوان بازار آینده‌دار صادراتی گلستان نام برد و گفت: این کشور می‌تواند به‌دلیل موقعیت ژئواکونومیک، دروازه اتصال گلستان به آسیای میانه و چین باشد.

معاون اقتصادی استاندار گلستان گفت: با هم‌افزایی دستگاه‌ها و بخش خصوصی، گلستان می‌تواند به یکی از کانون‌های اصلی صادرات غیرنفتی کشور تبدیل شود.

در حاشیه حضور سفرای کشورهای میهمان در جشنواره اقوام، سفیر جمهوری قزاقستان با حضور در منطقه آزاد اینچه‌برون، با حسن ملک‌حسینی مدیرعامل این منطقه دیدار و گفت‌وگو کرد که در این نشست، ظرفیت‌ها و فرصت‌های سرمایه‌گذاری و بازرگانی منطقه معرفی و بررسی شد.

مدیرعامل سازمان منطقه آزاد اینچه‌برون، در این دیدار با تشریح ظرفیت‌های متنوع اقتصادی، تجاری و سرمایه‌گذاری، مزیت‌های لجستیکی، صنعتی و تجاری منطقه را معرفی و بر برنامه‌های پیشرفت و ارتقای منطقه برای تقویت جایگاه اینچه‌برون به‌عنوان نقطه اتصال ایران به بازارهای آسیای میانه و فرامنطقه‌ای تأکید کرد.

ملک‌حسینی به ارائه جزئیات تکمیلی و فرصت‌های مشخص سرمایه‌گذاری پرداخت و آمادگی منطقه برای جذب سرمایه‌گذاری مشترک و توسعه همکاری‌های بازرگانی با کشورهای آسیای میانه را تشریح کرد.

 دیدار مدیرعامل منطقه آزاد اینچه برون با سفیر قزاقستان

سفیر قزاقستان هم در این جلسه با استقبال از ظرفیت‌های ارائه‌شده، بر اهمیت توسعه همکاری‌های اقتصادی و بازرگانی میان دو طرف و استفاده از موقعیت منطقه آزاد اینچه‌برون به‌عنوان دروازه ارتباطی با آسیای میانه تأکید کرد.

نماینده مردم گرگان و آق‌قلا در مجلس شورای اسلامی هم با اشاره به موقعیت ویژه جغرافیایی منطقه آزاد اینچه‌برون گفت: این منطقه به‌عنوان یک کریدور تجاری مهم میان کشورهای آسیای میانه، چین، هند، روسیه، ترکمنستان و قزاقستان، ظرفیت بالایی دارد.

رمضانعلی سنگدوینی ادامه داد: این کشورها در حوزه اقتصادی قوی هستند و پیوند با این آنها می‌تواند مزایای زیادی برای اقتصاد گلستان به همراه داشته باشد.

وی بیان کرد: مسیرهای تجاری از جمله چین-قزاقستان-ترکمنستان و دسترسی به آب‌های آزاد، هزینه‌های حمل‌ونقل را به‌طور چشمگیری کاهش می‌دهد که این موضوع می‌تواند به تسهیل تجارت و بهبود شرایط اقتصادی کمک کند.

مدیرکل صنعت، معدن و تجارت گلستان در جلسه کارگروه توسعه صادرات غیرنفتی استان گفت: از ابتدای امسال تاکنون ۲۷ کشور از قاره‌های آسیا، اروپا، آفریقا، امریکا و اقیانوسیه اهداف صادراتی گلستان بودند که ترکمنستان، قزاقستان، ازبکستان و عراق از قاره آسیا، مهم‌ترین اهداف صادراتی این استان هستند.

درویشعلی حسن‌زاده افزود: در این بازده زمانی، حدود ۵۹۹ هزار تن کالا به ارزش ۳۲۹.۴ میلیون دلار از گمرکات استان صادرات انجام شد که از لحاظ وزنی ۳۲ درصد و از لحاظ ارزشی ۱۴ درصد رشد دارد.

وی ادامه داد: پسته، لوله آهنی، کامپاند پلی اتیلن، پلی استایرن، پنیر، خوراک آبزیان، ید و میله گرد اقلام عمده کالای صادراتی استان گلستان در سال‌جاری بوده است.

مدیرکل صنعت، معدن و تجارت گلستان در خصوص واردات کالا به استان، گفت: در این مدت، ۳۵ هزار و ۲۰۰ تن کالا به ارزش ۶۷.۳ میلیون دلار از محل گمرکات استان، واردات به کشور انجام شده است و کالاهای وارداتی به گمرکات استان گلستان شامل روغن خام سویا، پارچه، مولدها، روغن پایه معدنی، جو، کک نفتی، کود، گلخانه، توتون، اجزا و قطعات لامپ، دیزل ژنراتور و نخ پنبه است.

 جلسه کارگروه توسعه صادرات غیرنفتی استان گلستان

منطقه آزاد اینچه‌برون، به‌عنوان یکی از استراتژیک‌ترین نقاط جغرافیایی ایران، در حال تبدیل شدن به کانون تحولات تجاری و ترانزیتی کشور است. این منطقه که در کریدور «راه جدید ابریشم» قرار دارد، نه‌تنها اقتصاد استان گلستان را دگرگون می‌کند، بلکه با اتصال ایران به بازارهای جهانی، نقشی کلیدی در پیشرفت اقتصادی کشور ایفا خواهد کرد.

موقعیت جغرافیایی منطقه آزاد اینچه‌برون به‌عنوان بخشی از کریدور راه جدید ابریشم، این منطقه را به‌طور مستقیم به آسیای شرقی و اروپا متصل می‌کند.

ابتکار «کمربند و جاده» که ایران در قلب آن قرار دارد، طرحی در حال اجرا از یک دهه قبل توسط چین و بزرگترین برنامه زیرساختی در تاریخ جهان شناخته می‌شود که چهار قاره را پیوند می‌دهد.

این کریدور بین‌المللی، از نظر اقتصادی و سیاسی نقشی کلیدی در تحولات جهانی ایفا می‌کند و از سویی دیگر دسترسی آسان به این مسیرها که برخی از بزرگترین اقتصادهای جهان را به یکدیگر متصل می‌کند، می‌تواند اینچه‌برون را به یکی از دروازه‌های اصلی تجاری و ترانزیتی ایران تبدیل سازد.

یکی از ویژگی‌های برجسته منطقه آزاد اینچه‌برون، امکانات و ظرفیت‌های گسترده‌ آن از جمله استقرار گمرک، بازارچه مرزی، شهرک صنعتی هزار هکتاری و مجتمع پتروشیمی است که وجود این زیرساخت‌های حیاتی، به‌ویژه با توجه به نزدیکی به خط انتقال گاز ترکمنستان به ایران، بستر مناسبی برای سرمایه‌گذاری در صنایع انرژی و پتروشیمی فراهم می‌آورد.