نقش کلیدی پروژه رینگ شهری در یکنواختی توزیع آب/ ظرفیت مخازن ذخیره آب شهر یزد ۷۰ هزار مترمکعب افزایش یافت

جلال علمدار مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان یزد در حاشیه بازدید از مخازن ذخیره آب استان و در جمع خبرنگاران از افزایش ظرفیت ذخیره‌سازی آب شهر یزد، اجرای همزمان پروژه رینگ شهری و برنامه‌ریزی برای ارتقای کیفیت و پایداری شبکه توزیع خبر داد.

وی افزود: چهار سال پیش ظرفیت مخازن ذخیره آب شهر یزد حدود ۳۲۰ هزار مترمکعب بود، اما در این مدت حدود ۷۰ هزار مترمکعب مخزن جدید به ظرفیت ذخیره‌سازی اضافه شد. این افزایش ظرفیت با توجه به شرایط ویژه استان یزد ضروری است، زیرا استان به منابع آبی خارج از حوزه وابسته است و از داخل استان و حتی چاه‌های موجود، امکان تأمین پایدار آب به میزان مورد نیاز وجود ندارد.

علمدار با اشاره به سهم آب انتقالی در تأمین آب استان تصریح کرد: هم‌اکنون حدود ۵۰ درصد آب استان از خط انتقال کوهرنگ تأمین می‌شود و استانی که به آب خارج از حوزه وابسته است، برای مدیریت بحران و پایداری شبکه باید منابع ذخیره مطمئن داشته باشد. پیش از بهره‌برداری از مخازن جدید، تاب‌آوری شبکه در شرایط محدودیت انتقال حدود ۱۷ تا ۱۸ ساعت بود، اما با حجم مخازن ایجادشده، این زمان به حدود ۳۶ ساعت افزایش یافته است.

وی ادامه داد: در کنار احداث مخازن، پروژه رینگ شهر یزد نیز به طول حدود ۱۶۰ کیلومتر در دستور کار قرار گرفته و اجرای آن مکمل مخازن است. هدف از این طرح، توزیع آب با کیفیت و فشار یکسان در تمام مناطق شهر است، چرا که اکنون در برخی مناطق به دلیل ظرفیت بالاتر مخازن و توسعه بیشتر خطوط، آب با فشار بهتر و کیفیت یکنواخت‌تر به دست مردم می‌رسد، اما در برخی نقاط افت فشار و تفاوت در شاخص‌های کیفی مشاهده می‌شود. با بهره‌برداری از خطوط انتقال متصل به مخازن و تکمیل رینگ، امکان رساندن آب با EC نزدیک به هم و فشار یکنواخت‌تر در سطح شهر فراهم می‌شود.

مدیرعامل آبفای یزد با بیان اینکه تلاش شده مخازن تا پایان سال وارد مدار بهره‌برداری شوند، گفت: از مجموع ۱۶۰ کیلومتر رینگ شهری، حدود ۷۰ کیلومتر اجرا شده و تکمیل این پروژه تا پایان سال ۱۴۰۵، منوط به تأمین بودجه است. مجموع هزینه مورد نیاز برای اجرای این مجموعه اقدامات حدود ۳ هزار میلیارد تومان برآورد می‌شود که تاکنون نزدیک به ۱۵۰۰ میلیارد تومان آن تأمین و هزینه شده و برای تکمیل طرح‌ها، حدود ۱۵۰۰ میلیارد تومان دیگر باید با حمایت استان، نمایندگان مجلس و وزارت نیرو تزریق شود.

علمدار با اشاره به اینکه ظرفیت مخازن موجود همچنان پاسخگوی نیاز کامل شهر نیست، افزود: شهر یزد حدود ۳۲۰ هزار اشتراک آب دارد و با وجود افزایش ظرفیت ذخیره‌سازی، هنوز به سطح مطلوب و متناسب با تعداد مشترکان نرسیده‌ایم. با این حال، بخش انجام‌شده ما را به استانداردهای قابل قبول نزدیک کرده است.

وی درباره وضعیت مصرف آب در استان نیز گفت: سرانه مصرف در کشور بر اساس الگو حدود ۱۰۵ تا ۱۳۰ لیتر برای هر نفر اعلام می‌شود، اما در یزد اگر به‌صورت میانگین محاسبه کنیم حدود ۲۲۰ لیتر است. با این وجود، یزد از نظر رعایت الگوی مصرف در جایگاه خوبی قرار دارد و حدود ۷۰ درصد مشترکان مطابق الگوی مصرف آب استفاده می‌کنند. این نتیجه فرهنگ‌سازی مستمر و همراهی مردم است؛ روابط عمومی شرکت، صداوسیما، ارتباط با مردم و همراهی ائمه جمعه و ظرفیت مساجد در این مسیر نقش مؤثر داشته است.

مدیرعامل آبفای یزد در ادامه به وضعیت آبرسانی روستایی اشاره کرد و گفت: استان یزد حدود ۱۱۰۰ روستا دارد که حدود ۶۵۰ روستا تحت پوشش خدمات آبرسانی هستند. به دلیل تداوم خشکسالی و کاهش منابع محلی مانند قنات‌ها و چاه‌ها، حدود ۳۰۰ روستا در مقاطعی با تانکر آبرسانی می‌شوند. با وجود سختی تابستان گذشته، در شهر یزد قطعی گسترده آب نداشتیم، اما در روستاها به دلیل شرایط منابع، ناگزیر از آبرسانی سیار بودیم.

علمدار با اشاره به مدیریت مصرف در تابستان امسال افزود: با اقدامات اطلاع‌رسانی و مدیریت شبکه، حدود ۷ تا ۸ درصد صرفه‌جویی مصرف در تابستان ثبت شد. در همین چارچوب، فشار شبکه نیز به‌گونه‌ای تنظیم شد که از مصارف غیرضروری جلوگیری شود و پایداری توزیع حفظ بماند.

وی درباره ساختار تأمین آب استان گفت: در حال حاضر بخش قابل توجهی از آب استان از منابع زیرزمینی تأمین می‌شود، اما این منابع به دلیل افت سفره‌ها رو به کاهش است. برداشت از چاه‌ها از حدود ۲۵ لیتر به ۱۷ تا ۱۸ لیتر کاهش یافته و احتمال دارد با تداوم کم‌بارشی، این رقم در تابستان آینده به حدود ۱۵ لیتر برسد. این روند باعث می‌شود سهم آب زیرزمینی در تأمین آب کاهش یابد و وابستگی به آب انتقالی و منابع خارج از حوزه افزایش پیدا کند.

مدیرعامل آبفای یزد با اشاره به پیامدهای هرگونه تعرض به خطوط انتقال تأکید کرد: آب انتقالی علاوه بر شهر یزد، به شهرستان‌های مختلف نیز می‌رسد و زنجیره توزیع از اردکان تا زارچ و اشکذر و سپس مخازن یزد و بعد به تفت، مهریز و سایر مناطق ادامه دارد؛ بنابراین هرگونه مشکل یا تعرض در مسیر خط انتقال، چندین شهر و روستا را هم‌زمان درگیر می‌کند و ضرورت تقویت ذخایر و پیش‌بینی منابع جایگزین را دوچندان می‌سازد.

علمدار درباره نقش کشاورزی و صنعت در بحران آب استان نیز گفت: در حوزه کشاورزی طی سال‌های اخیر با نصب کنتورهای حجمی و تعیین سهم برداشت، محدودیت‌ها افزایش یافته و برخی چاه‌هایی که پیش‌تر امکان برداشت ۲۴ ساعته داشتند، اکنون با سهمیه‌های محدودتر مواجه‌اند. همچنین قطعی برق در تابستان گذشته باعث قطعی آب در برخی نقاط شد، زیرا با توقف پمپ‌ها، انتقال آب به بخشی از روستاها و حتی مناطق شهری دچار مشکل می‌شد. امیدواریم در سال آینده با مدیریت بهتر، این اختلال‌ها تکرار نشود.

وی افزود: صنایع استان از آب انتقالی شرب استفاده نمی‌کنند و عمدتاً آب مورد نیاز خود را از چاه‌ها و با فرآیندهای داخلی تأمین می‌کنند. ما حتی یک لیتر آب انتقالی را به کشاورزی یا صنعت اختصاص نداده‌ایم، زیرا این آب برای شرب ارزش و اولویت دارد. در عین حال، پروژه انتقال آب خلیج فارس به استان نیز در حال اجراست و بخشی از صنایع از این آب استفاده می‌کنند. قیمت تمام‌شده آب خلیج فارس بسیار بالاست و اگر قرار باشد برای شرب استفاده شود، هزینه قابل توجهی دارد؛ با این حال، در زمان قطع آب انتقالی، صنایع در قالب خط پدافندی و برای عبور از شرایط بحرانی، حدود ۲۵۰ لیتر در ثانیه به کمک شبکه آمدند که اقدام مهمی برای پایداری شهر یزد بود.

علمدار درباره کیفیت آب در مناطق مختلف نیز اظهار کرد: به دلیل تفاوت منابع تأمین و شرایط فیزیکی و شیمیایی آب، در برخی مناطق شاخص EC بالاتر است و اگر آب انتقالی برای اختلاط و تنظیم کیفیت وجود نداشته باشد، حتی استفاده از برخی منابع محلی با محدودیت مواجه می‌شود. هدف‌گذاری ما این است که با اتکا به مخازن، اختلاط مناسب و تکمیل رینگ شهری، کیفیت آب به سطح مناسب و یکنواخت‌تری برسد.

مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان یزد همچنین درباره تابستان آینده گفت: برای عبور از پیک مصرف، سناریوهای مختلف مدیریت بحران تدوین شده و جلسات متعدد با مدیران و معاونان برگزار می‌شود تا برای شرایط مختلف از کاهش ظرفیت تا بحران کامل، وظایف هر بخش مشخص باشد. تجربه تابستان گذشته نشان داد اگر بهره‌برداری ۲۴ ساعته و مدیریت مستمر انجام نشود، احتمال بروز قطعی و مشکلات جدی افزایش می‌یابد؛ با این حال، با کار شبانه‌روزی همکاران، در شهر یزد قطعی گسترده رخ نداد و صرفاً افت فشار در برخی نقاط تجربه شد.

وی در پایان با اشاره به وضعیت فاضلاب استان گفت: در شهر یزد حدود ۱۸۰۰ کیلومتر شبکه فاضلاب اجرا شده و پساب تصفیه‌شده به صنعت تحویل می‌شود. پروژه توسعه شبکه فاضلاب یزد تاکنون حدود ۳۲ درصد پیشرفت داشته و با توجه به وسعت کار، اگر اجرای آن صرفاً بر عهده دولت باشد، دهه‌ها زمان می‌برد. بر همین اساس، با ورود سرمایه‌گذار و قراردادهای جدید، اجرای حدود ۱۵۰۰ کیلومتر شبکه با سرمایه‌ای در حدود ۲۲ همت طی ۴ تا ۵ سال هدف‌گذاری شده تا پساب پایدار به بخش صنعت و معدن برسد و فشار بر منابع آب شرب کاهش یابد.

انتهای پیام/