جنس مخالفت عربستان با اسرائیل متفاوت است/ دولت باید گام های جدی تری برای نزدیکی به عربستان بردارد

حجت الاسلام محمد شریعتی دهاقان نماینده سابق ایران در سازمان همکاری های اسلامی و کارشناس مسائل خاورمیانه در گفت وگو با خبرنگار سیاسی خبرگزاری برنا گفت: موضوع ملاقات جان کری با وزرای خارجه کشورهای حاشیه خلیج فارس بسیار مهم است زیرا این کشورها از انعقاد قرارداد هسته ­ای با ایران اظهار نگرانی کرده بودند و اکثر تحلیلگران سیاسی تحلیلشان بر ان بود این کشورها با اسرائیل در مخالفت با توافق هسته ای همسو شده­ اند.

محمد شریعتی ادامه داد: نتانیاهو در کنگره آمریکا سخنرانی مشهور خودش را انجام داد و همچنین آقای کری هم صحبت هایی کرد، وی اعلام کرد این قرارداد به نفع کشورهای منطقه است و عربستان در اظهار نظرهایش در بیانیه خود می خواست موضع خود را از موضع اسرائیل نسبت به قرارداد هسته ای با ایران متمایز کند و در عین اظهار نگرانی از برنامه هسته ای ایران، مذاکرات 5+1 با ایران را تایید کرد منتها مبنی بر این که قراردادی منعقد شود تا ایران در مسابقه تسلیحات هسته ای وارد نشود و آمریکا و کشورهای اروپایی نیز این اطمینان را به آن ها دادند.

وی تصریح کرد: اظهار نگرانی کشورهای عربی نگرانی جنبی قرارداد است، به علت سیاست ها و تعارض منافع و سلایقی که نسبت به عرصه های مختلف ژئوپلتیکی در خاورمیانه به عنوان مثال در بعضی از کشورها از جمله عراق، یمن، بحرین، سوریه میان ایران و اعراب وجود دارد و ترس از قدرت گیری دو چندان ایران در منطقه این کشورها نگران توافق هسته ای هستند، بی شک جنس این نگرانی متفاوت از نگرانی اسرائیلی هاست که به طور بنیادین با نظام جمهوری اسلامی ایران در تعارض هستند.

وی با تاکید بر اینکه موضع ایران نسبت به این ابراز نگرانی ها نیز مشخص است ، گفت: اولا مذاکرات با آمریکا و 5+1 فقط مذاکره هسته ای است و در مورد مسایل مربوط به منطقه­ ای نیز آماده حل و فصل مسائل هستیم و اگر مواضعی دارند یا موضع گیری های ایران مورد اشکال آنهاست، ایران هم نسبت به مواضع آنها انتقاداتی دارد که باید در مذاکره حل شود و نه از راه تخاصم.

این کارشناس مسائل خاورمیانه اظهار داشت: به نظر من ما به اندازه کافی نسبت به روابط مان با عربستان و کشورهای عربی قدم لازم را بر نداشتیم که در زمان دولت احمدی نژاد امری طبیعی تفسیر می شد، ولی در دوره آقای روحانی و دولت اعتدال انتظار روابط بهتری با کشورهای عربی داشتیم، منتهی ناظرها امتداد آثار تعارضات قبلی را احساس می کنند و با اینکه ایران برای مذاکره و حسن تفاهم مخصوصا با عربستان بزرگترین کشور منطقه و تاثیرگذارترین کشور عربی منطقه، چندین بار اعلام آمادگی کرده اما تا کنون به نتیجه عملی نرسیده است، به نظر می آید دولت روحانی و ظریف باید گام های بیشتری بردارند همچنین آن ها نیز باید مواضع معتدلی در مورد همه کشورها اتخاذ کنند و توان ایران را در حل مسایل منطقه در نظر بگیرند.

وی در رابطه با اینکه آیا ممکن است آمریکا مواضع مربوط به ایران و عربستان را در مذاکرات با ایران مطرح کند ، گفت: به عقیده من در مذاکرات هسته ای فعلا این مسایل مطرح نیست ولی چه بخواهیم و چه نخواهیم مسائل منطقه ای بر جو مذاکرات تاثیرگذار است ؛ مثل اشتراک منافع ایران و آمریکا در مورد مبارزه با داعش، این جو عمومی اگر چه در مذاکرات هسته ای مطرح نیست، ولی اثرگذار است.

همچنین وی افزود: اگر ما بتوانیم در مورد مسایل منطقه ای ابتدا با کشورهای منطقه و بعد با قدرتهای بین المللی به تفاهم نزدیک شویم بسیار بهتر از آن است که ما این عکس العمل ها را با یک عکس العمل تند دیگر و مثلا متوجه کردن بعضی مانورهای نظامی به سوی بعضی از کشورها پاسخ دهیم این گونه پاسخ دادن ها به نظر می آید جو را متشنج می کند.

شریعتی اظهار داشت: ما اگر در یمن نسبت به جنگ با حوثی ها و نسبت به محرومیتی که داشتند انتقاد و اشکالی داشتیم این به معنی این نیست که زیاده روی های آن ها را هم تایید کنیم در مورد عراق نیز به عقیده من بعد از رفتن آقای نوری مالکی و آمدن حکومت حیدرالعبادی به خاطر عملکرد این حکومت با اهل سنت و نیز با کشورهای منطقه خلیج فارس مخصوصا عربستان زمینه تفاهم بیشتر شده است. در مورد کشورهای دیگر از جمله سوریه و بحرین نیز اگر ما در پی راه حل های مشترک باشیم همینطور است، من در این مصاحبه به دو مورد یعنی عراق و یمن اشاره کردم، در مجموع اگر بنا بر تفاهم باشد و مبنا بر پیچاندن مچ نباشد می توان کارهای بسیاری را انجام داد.

وی در پایان گفت: موضع ما دولتی نیست اما در عین حال در مسیر تایید دولت آقای روحانی هستیم و اگر انتقادی داریم آن را بیان می کنیم ما در مسیر حمایتیم و خواستار گام های بزرگتری نیز هستیم.