به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری برنا، سید عباس عراقچی، عضو ارشد هیات مذاکره کننده ایران با 1+5 صبح دوشنبه در همایش "مذاکرات لوزان از نگاه علوم سیاسی" گفت: ما اصولا هنوز هیچ توافقی نداریم. یک توافق در یک مرحله و در دهم تیر ماه و شاید زودتر خواهیم داشت. آن چه که اکنون به آن دست یافتهایم بیانیهی مطبوعاتی لوزان است که مجموعهای از راهحلهاست.
وی با تاکید بر این که هنوز هیچ توافقی نداریم گفت: این راهحلها شاخصهای ما در توافق خواهد بود تا به یک راهحل برسیم. و بر اساس این راهحلها میدانیم که چگونه مسالهی اصلی را حل کنیم.
عراقچی افزود: به هر حال دستهایی است که میخواهند دستیابی به توافق را به هر نحو متوقف کنند. این دستها ممکن است در هر مسیری به کار بیافتد که نمونه آن را در کنگره آمریکا مشاهده کردیم. این اقدام اخیر کنگره نشان داد که این توافق مطلوب کنگره نیست.
این دیپلمات کشورمان در ادامه با اشاره به اظهارات منتقدان در این همایش دربارهی بیانیه لوزان گفت: من با شنیدن صدای منتقدان در این همایش و در روزهای گذشته واقعا امیدوار شدم که انتقادات موجود ناشی از دغدغههای جدی است. اما برخی از این انتقادات نیز ناشی از نبود اطلاعات کامل است.
این عضو تیم مذاکره کننده هستهای با طرح این پرسش که هدف از مذاکرات هستهای رسیدن به یک توافق و حل مساله هستهای بوده است و لزوما برداشته شدن تحریمها گفت: این که برخی فکر میکنند هدف مذاکرات تنها برداشته شدن تحریمهاست ناشی از این نگاه است که ما اساسا به خاطر تحریمها به مذاکرات وارد شدیم. در حالی که این نگاه اصلا درست نیست. نگاه ما در تیم هستهای و مقامات دیگر اینگونه نیست که فکر کنیم تحریمها ما را به مذاکره کشانده است. آن چه باعث شد وارد مذاکره شویم دست پر ما در عرصه سیاسی، فنی و هستهای بوده است.
وی ادامه داد: ما میخواستیم حقمان به آن چه که بهدست آوردهایم مورد شناسایی و احترام قرار گیرد. هدف اول ما این بوده است که در آوردگاه ارادهها بین ما و کشورهای غربی اراده خود را به طرف مقابل تحمیل کنیم. اساسا برای 10 سال دعوا بر سر این بود که ما غنیسازی انجام بدهیم یا نه. در حالی که NPT این حق را برای ما قائل است و یا حداقل باید بگویم که از نظر ما این حق وجود دارد و علاوه بر این بر اساس حاکمیت ملیمان این حق را داریم. ما هیچ وقت به دنبال به رسمیت شناختن حق غنیسازی نبودهایم چرا که ما معتقدیم این حق برای ما وجود دارد بلکه میخواستیم به اجرای این حق کشورهای دیگر احترام بگذارند و دست به معارضه و تحریم علیه ما نزنند.
معاون وزیر امور خارجه ادامه داد: این که آنها 10 سال به ما میگفتند غنیسازی نکنید و ما این کار را انجام دادیم بحث سر این بوده است که در نهایت چه کسی و کدام طرف زیر بار زور خواهد رفت و ما در این صحنه نشان دادیم که زیر بار زور و سلطهپذیری نمیرویم. آنها در شش قطعنامه از ما خواستند که غنیسازی را تعلیق، فردو و اراک را تعطیل کنیم و پروتکل الحاقی را اجرا کنیم اما همین قدرتها امروز تمامی این فعالیتها را برای ما میپذیرند و در نهایت غنیسازی را قبول کردند در حالی که برای آنها غنیسازی برای ما حرام بود.
وی افزود: آن که در این نبرد عقبنشینی کرد طرف غربی بود. ایران توانست از این نبرد از فصل هفت منشور سازمان ملل با غنیسازی بیرون بیاید. آن که سیاست غنیسازی صفر را کنار گذاشت آنها بودند و باز هم آنها بودند که در نهایت با ملت ایران با کرامت صحبت کردند. آنها به صراحت گفتند اگر ما میتوانستیم برنامه هستهای ایران را از بین ببریم این کار را میکردیم و اجازه نمیدادیم یک پیچ و مهره باقی بماند. بنابراین رمز قدرت ما در آینده همین است و سلاح هستهای ما هم همین است.
عراقچی با بیان این که خواسته دیگر ما در مذاکرات تصویب برنامه هستهایمان بوده است گفت: برنامه هستهای ایران به عنوان تهدید صلح و امنیت بینالملل شناخته میشود. اما در یک پروسه به یک برنامه محترم از نظر شورای امنیت تبدیل خواهد شد و در آینده کشورهایی که از همکاری با ایران منع میشدند با ایران همکاری هستهای خواهند داشت و در یک پروسه 10 تا 15 ساله به کشوری با غنیسازی صنعتی و پیشرفتهترین ماشینها تبدیل میشویم.
وی تاکید کرد: غنیسازی ما در نطنز با محدویت 10 ساله ادامه پیدا میکند و بعد از این مدت زمانی به حرکت خود به طور عادی ادامه خواهد داد.
این عضو تیم مذاکره کننده با تاکید بر نظر مقام معظم رهبری مبنی بر این که غنیسازی ما آینده صنعتی باید داشته باشد تصریح کرد: صحبت ایشان بر مبنای 190 هزار سو بسیار روشن بود و نشان میدهد که ما نمیخواهیم یک برنامه دکوری داشته باشیم و ضمانت غنیسازی صنعتی داشتن تحقیق و توسعه است که در بیانیه لوزان نیز به آن اشاره شد.
عراقچی افزود: ما نمیخواهیم روی ماشینهای IR1 متوقف شویم و نباید از این بابت که چرا تعدادی از آنها را از انبارها میبریم غصه بخوریم و ناراحت شویم. ماشین IR8 ایدهآل ما است و همانطور که آقای صالحی عنوان کردند این ماشین هفت تا هشت سال دیگر نیاز به تست و آزمایش دارد تا بتوان آن را به طور انبوه تولید کرد. این طراحی سازمان انرژی اتمی است. در یک چشم انداز معقول و پس از ده سال محدودیتها از تولید این نوع ماشینها برداشته میشود و تحقیق و توسعه تکمیل میشود.
عراقچی تاکید کرد: در فاصله 2 تا 5 سال بعد از برداشته شدن محدودیتها بر غنیسازی میتوانیم به ظرفیت یک میلیون سو برسیم.
معاون ظریف خواسته دیگر ایران در مذاکرات را حفظ راکتور آب سنگین اراک دانست و افزود: مقامات آمریکایی اعلام میکردند که اراک را نمیپذیرند و حتی حاضر نبودند اسم راکتور آب سنگین اراک را بیاورند. آنها راکتور اراک را سریعترین راه برای رسیدن به بمب اتمی میدانند چرا که راکتور اراک با ظرفیت فعلی در سال 10 کیلو پلوتونیوم تولید میکند که از نظر آنها میتواند سالی یک بمب تولید شود. برای همین تاکید داشتند که این راکتور یا از بین برده شود و یا به آب سبک تبدیل شود. اما از آنجایی که نگاه ما به برنامه هستهایمان مبتنی بر نگاه بالادستی نیست معتقد بودیم میتوان با حفظ راکتور اراک تغییراتی در آن ایجاد کرد که نگرانیها را برطرف سازد و دانشمندان توانستند باز طراحی مناسبی از راکتور اراک را ارائه کنند و این یکی از افتخارات ماست.
البته آمریکاییها اول به بازطراحی ارائه شده اصلی ایران ابراز تردید کردند اما بعد از ساعتها مذاکره بالاخره اذعان کردند که طراحی ایران میتواند عملیاتی شود. با این حال باز هم به بهانهگیریهای سیاسیشان ادامه دادند. چون میگفتند نمیتوانند به کنگره پاسخ دهند اما در نهایت طراحی ایران را پذیرفتند.
عراقچی در ادامه به بحث نظارتها بر برنامه هستهای ایران اشاره کرد و گفت: مهمترین بخش نظارتها مربوط به کد اصلاحی 3.1 ترکیبات فرعی و پروتکل الحاقی و دو سه نکته اضافیتر دانست و افزود: در پذیرفتن این نظارتها ما دقت کردهایم تا از آنها سوء استفاده برای اهداف جاسوسی صورت نگیرد. وقتی ما برنامه مخفی نظامی نداریم هر چقدر میخواهند بیایند و بازرسی کنند. به شرط آن که از نظارتها سوء استفاده نکنند.
معاون ظریف با اشاره به آن چه که یکی از منتقدان مبنی بر طرح آمریکا برای منزوی کردن ایران در منطقه از طریق مذاکرات عنوان کرد گفت: باید دید آمریکا برای پیاده کردن طرحش از مذاکرات استفاده کرده است یا تحریمها؟ معتقدم تحریمها علیه ایران بخشی از استراتژی آمریکا در منزوی کردن ایران در منطقه هستند و میخواهند با بستن وزنههای سنگین به دست و پای ایران او را منزوی کنند و نباید ما اجازه میدادیم تحریمها برقرار شود یا ادامه پیدا کنند. مذاکراتی که زمینه تحریم و قطعنامه جدید برای ایران را فراهم کرد و مشروعیت داد نباید شکل میگرفت.
عراقچی با بیان این که دستاوردهای مذاکرات هستهای متعلق به همه ملت است گفت: این دستاوردها به همه دولتها مربوط است و نمیتوان آنها را جناحی و سیاسی دید. این دستاوردها ناشی از مقاومت مردم در برابر فشارها و تهدیدهاست و همین طور تلاش کسانی که با تواناییهای دفاعی خود دشمن را از ادامه تهدید و تحریم ناامید کردند و در صحنه عمل برنامه هستهای ما را تثبیت ساختند و حتما همه اینها تحت رهبری آگاهانه مقام معظم رهبری صورت گرفته است.