تلفن همراه و آسیب های اجتماعی

جهانی شدن وتسهیل ارتباطات جهانی بخشی از آثار فناوری های نوین بخصوص در زمینه های ارتباطاتی شمرده می شود.

فناوری ها بشدت در حال ارتقا و توسعه هستند که این امر ضمن سرعت بخشیدن به موتور صنایع و بخش های مختلف اقتصادی، جهان پیرامونی خود را نیز متحول و دگرگون می سازند.

جهانی شدن و اسهیل ارتباطات جهانی بخشی از آثار فناوری های نوین بخصوص در زمینه های ارتباطاتی شمرده می شود.

در همین حال با توجه به بحث جهانی شدن، دیگر گریزی از فناوری های نوین نیست و یا به عبارتی دیگر این دو هم اکنون لازم و ملزوم یکدیگر شده اند.

نکته ای که درپشت سرفناوری های جدید بویژه فناوری های ارتباطی وجود دارد این است که به جز فواید مترتب بر آنها، آسیبهایی نیز به دنبال دارند.

موبایل یا همان تلفن همراه نیز از جمله این فناوری های جدید به شمار می آید که از پدیده های نوظهور عصر الکترونیک و دنیای دیجیتال است و خصوصا دردهه اخیر بشدت جای خود را در بین افراد خانواده ها و بویژه جوانان در سطح جهان و نیز ایران باز نموده است

درمیان انبوه جمعیت چه در مترو، اتوبوس و یا سایر مکان های عمومی بسیاری از افراد را می توان دید که در حال کار کردن با تلفن همراه هستند.

این افراد یا درحال مکالمه و یا درحال استفاده از فناوری های جنبی آن چون گیم، بلوثوت یا موسیقی و نظایر آن هستند.

تلفن همراه نیز مانند سایر فناورهای نوین چون تلویزیون، ویدیو و ماهواره علاوه بر داشتن جنبه های بسیار مثبت آن، می تواند آثار منفی اجتماعی و یا اخلاقی بدنبال داشته باشد.

علاوه بر اینکه به دلیل توسعه و چند رسانه ایی شدن تلفن های همراه نسل جدید که از دوربین های عکاسی و فیلمبرداری و سیستم بلوثوت برخوردار هستند، آثار و تبعات مثبت و منفی این فناوری جدید نیز دایم در حال گسترش و پیچیده شدن است.

ضمنا با توجه به رشد روزافزون فناوری ها، احتمال اینکه تلفن های همراه از فناوری های جدید دیگری در آینده نزدیک برخوردار شوند بسیار زیاد است.

سهولت در دسترس بودن افراد، سرعت بخشیدن به بسیاری از کارها، از میان بردن بسیاری از نگرانیها و کاسته شدن از حجم ترافیک به لحاظ انجام بسیاری از کارهای بانکی توسط این دستگاه از جمله فواید تلفن همراه است.

انجام تخلفات در محیط سایبر و مخدوش شدن ارزش های اخلاقی و قانونی به دلیل تخلفات یاد شده و سوء استفاده از تلفن همراه، کاهش تماس های رو در رو، از جمله مشکلات ناشی از این فناوری گفته شده است.

برای مقابله با این گونه تخلفات قانونی و نیز آسیبهای اجتماعی چون زیر سوال بردن ارزشهای اخلاقی، کم شدن ارتباطات رودررو افراد، مطالعات و تلاش هایی در تمامی کشورها از جمله ایران در حال انجام شدن است.

آگاه نمودن افراد جامعه، پایبندی به ارزشهای اسلامی، تربیت فرزندان از دوره تحصیل، استفاده از شیوه های جدید تربیتی و معرفی الگو، راهکارهایی است که در نخستین همایش چالشها و کارکردهای موبایل در گیلان به عنوان کاهش آسیبهای اجتماعی تلفن همراه مطرح شد

"سیاوش پور طهماسبی" کارشناس ارشد علوم تربیتی باارایه مقاله ای در رابطه با بررسی چالشهای موبایل دراین جشنواره عنوان کرد: تلفن همراه علاوه بر وجوه مثبت رسانه ای، پیامدهای نامناسب اجتماعی را به دنبال دارد.

وی در این مقاله که توسط هیات داوران جشنواره برگزیده شد، افزود: امکان گفتمان، دراختیارداشتن محیط چند رسانه ای، همگرایی ،تعامل دوسویه، دسترسی سریع و موثر باکیفیت بالا، ایجاد محیط غنی مجازی، کاهش هزینه و ترددهای شهری و از میان برداشتن قسمتی از محدودیتهای ناشی از معلولیتهای جسمی از جمله فواید مطرح شده در مورد موبایل است.

وی در همین حال تاکید کرد: کاهش تعاملات اجتماعی، تزلزل ارزشها، ظهور تخلفات سایبر، کاربرد مخرب بلوتوث و پیامک های مستهجن نیز از آثار مخرب این وسیله الکترونیک محسوب می شود

وی عنوان کرد: عمده ترین راهکارهای اصلاح و بازنگری در بهره گیری مناسب از تلفن همراه شامل افزایش بودجه فرهنگی، اطلاع رسانی و فرهنگ سازی استفاده از این وسیله برای کاهش جرایم، آموزش کاربرد تلفن همراه، گسترش مهارتهای زندگی از طریق تلفن همراه، ارتقای سواد رسانه ای و گسترش شهر الکترونیک، است.

"سیدحسام هدایتی" کارشناس ارشد جامعه شناسی و مدرس دانشگاه نیز در مقاله ای با عنوان " تاثیر تلفن همراه بر خانواده و جوانان " که در این جشنواره ارایه شد، عنوان کرد: نتایج حاصله از یک کنکاش علمی در زمینه یاد شده نشان می دهد که وجود تلفن همراه فراگیر شده و بر سبد اقتصادی، استحکام و گسست خانواده و شخصیت جوانان به شدت تاثیر گذاشته است که در زمان حاضر تاثیرات منفی آن بیشتر از تاثیرات مثبت آن است.

دکتر" کاوه احمدی علی آباد " نیز در مقاله ای با موضوع یاد شده پس از بررسی جهانی شدن و تبعات آن عنوان کرد: رایانه، موبایل و رسانه و اینترنت نه تنها به عنوان ابزارهای جهانی شدن که به مثابه نمادهای عینی جهانی شدن علاوه برتعریفی پویا و بارز از فرهنگ و هویتهای فرهنگی، ملی و دینی در عصر جهانی شدن، به فرآیندهایی عطف نموده که امکان جوششی را به جوانان می بخشد که بجای تقلید و انفعال بستر تحولات آتی را رقم زنند.

به نظر می رسد که باتوجه به پیچیده و گسترده بودن آثار منفی فناوری های جدید خصوصا فناوری های ارتباطاتی، توجه جدی تر به این موضوع بسیار مهم می نماید.

به گفته بسیاری ازمحققان، آگاه سازی و ارتقای سطح فرهنگ جامعه و فرهنگ ـ سازی خصوصا در زمینه استفاده از فناوری های نوین ارتباطاتی، برخوردهای قانونی با متخلفین سایبر، از جمله راهکارهای مهم برای مقابله با تبعات منفی تلفن همراه شمرده می شود که لازم است دراین خصوصا سرمایه گذاری و توجه بیش از پیش صورت پذیرد.