مدیریت استفاده از سموم شیمیایی در ایران برای حفاظت از سلامت جامعه

به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری برنا، سرج ناکوزی، نماینده سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) طی سخنانی در بیست و هشتمین جلسه گروه سلامت و همکاری های بین الملل فرهنگستان علوم پزشکی ایران که با موضوع «تغذیه و سموم شیمیایی» در تهران برگزار شد، گفت: رشد سریع تولید و تجارت مواد شیمیایی در طی 30 سال گذشته در جهان منجر به افزایش نگرانی ها نسبت به مخاطراتی شده است که به  واسطه این مواد و سموم خطرناک شیمیایی بر ایمنی غذا تحمیل می شود.

ناکوزی افزود: کشورهایی که از زیرساخت های لازم برای رصد میزان واردات و مصرف این مواد شیمیایی برخوردار نیستند، به طور مشخص بیشتر از سایرین در معرض خطر قرار دارند.

به گزارش دفتر نمایندگی فائو در ایران، گری لوئیس هماهنگ کننده مقیم سازمان ملل متحد در ایران نیز طی پیامی مشابه خاطر نشان کرد که چندین دهه مصرف بی رویه سموم شیمیایی منجر به تاثیرات مخربی بر محیط زیست و سلامت بشر شده است.

جلسه گروه سلامت و همکاری های بین الملل فرهنگستان علوم پزشکی ایران که با حضور نمایندگانی از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، وزارت جهاد کشاورزی و همچنین هماهنگ کننده مقیم سازمان ملل متحد در ایران، نمایندگان آژانس های این  سازمان در کشورمان روز پنج شنبه 11 تیر ماه در محل این فرهنگستان برگزار شد به پیچیدگی چالش های فرا روی ایران در زمینه مدیریت سموم شیمیایی و ارتباط مصرف این سموم با تغذیه، ایمنی غذا و سلامت جامعه پرداخت. 

در این راستا «مدیریت تلفیقی دفع آفات» (آی.پی.ام) به عنوان رویکردی با هدف اطمینان یافتن از ایمنی تولیدات کشاورزی مورد توجه قرار گرفت. آی.پی.ام شالوده اصلی تقویت پایداری تولید محصولات کشاورزی و مدیریت کاهش خطر مصرف سموم شیمیایی محسوب می شود. این رویکرد هم اکنون به عنوان مکانیزمی برای ارتقاء ایمنی، بالا بردن کیفیت غذا و اطمینان یافتن از حمایت از مصرف کنندگان در جهان به رسمیت شناخته شده است.

نماینده فائو در ایران با اشاره به این مکانیزم تصریح کرد: آی.پی.ام که در متن تمامی  فعالیت های مربوط به تولید و حفظ محصولات کشاورزی فائو لحاظ می شود،  هم اکنون به عنوان بخشی از اقدامات حمایتی این سازمان برای ترویج کشاورزی اقلیم-هوشمند و روش شناسی استفاده از نهاده های کمتر (آب، مواد شیمیایی و ... ) با هدف حفاظت از منابع طبیعی در فعالیت های کشاورزی  مطرح است. 

به گزارش فائو، جمهوری اسلامی ایران یکی از کشورهای پیشرو در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا در زمینه اجرای برنامه جامع «مدیریت تلفیقی دفع آفات» (آی.پی.ام) از آوریل سال 2004 به شمار می رود، به گونه ای که در راستای اجرای این پروژه در فاصله سال های 2004 تا 2014 نمایندگان بسیاری از کشورهای منطقه از ایران بازدید کردند تا از تجربیات و ظرفیت های ایجاد شده در این کشور در زمینه چگونگی اجرای روش های آی.پی.ام در چارچوب برنامه "مدرسه در مزرعه" با هدف آگاه سازی کشاورزان بهره منده شوند. 

در حال حاضر برنامه جامع «مدیریت تلفیقی دفع آفات» در مورد 14 محصول مختلف کشاروزی در ایران به کار گرفته می شود. از دیگر دستاورد این پروژه می توان به راه اندازی و تاسیس گروه آی.پی.ام اشاره کرد که در واقع یک سازمان مبتنی بر جوامع محلی متشکل از کشاورزان و مصرف کنندگان است، به گونه ای که با مشارکت در ابتکار « از مزرعه تا سفره» بر پایه رویکرد اطمینان- بنیان که هم اکنون در حال گسترش می باشد، بنا شده است.

هماهنگ کننده مقیم سازمان ملل متحد نیز با اعلام آمادگی مجموعه این سازمان در همکاری با ایران در حوزه مدیریت سموم شیمیایی اظهار داشت، هم اکنون سازمان ملل متحد تحت برنامه هایی در ابعاد کوچک و با حمایت مالی تسهیلات جهانی محیط زیست (جف) ضمن جلب مشارکت جوامع محلی در حال کمک به اجرای آی.پی.ام در امر تولید برنج و محصولات باغی در کشور است که خود از  پایداری و بهره وری چنین اقداماتی در ایران حکایت می کند. 

بر اساس آمار های منتشر شده  توسط فائو 25 درصد از تولیدات جهانی سموم شیمیایی در کشورهای در حال توسعه مصرف می شود، حال آنکه 99 درصد از مرگ و میرهایی که به واسطه قرار گرفتن در معرض این سموم شیمیایی رخ می دهد در این کشورها مشاهده می شود. 

ناکوزی در پایان با پر اهمیت خواندن بهره گیری از توان مشارکتی تمامی دست اندکاران که شامل طیف وسیعی از ذی نفعان ملی و بین المللی می شود بر آمادگی فائو برای تدوین به یک برنامه ی جامع کشوری که امکان مدیریت کارآمد مصرف سموم شیمیایی در ایران را با هدف حفاظت از سلامت جامعه در عین مراقبت از منابع زیست محیطی کشور فراهم سازد، تاکید کرد.